________________
શશીશીલા
(૭૮) આ સંબંધ ચતુષ્ટય પુરસ્કરનું લક્ષણ તમે નિર્દષ્ટ જણાવો છો પણ તે ઉચિત નથી કેમકે વિષયિતા સંબંધથી મહાનસીયવહિ – સાધ્ય અને તદ્નાનત્વ - હેતુ માં અવ્યાપ્તિ આવશે. અહીં અભાવ . ને વિષયિતા સંબંધથી વહિત્પાવચ્છિન્નાભાવ લઈશું.
આ અભાવ જે લીધો છે તે અભાવીય પ્રતિયોગિતાથી નિરુપિત અવચ્છેદકતા - વિષયિતા સંબંધયી વહિત્વ નિષ્ઠાવચ્છેદકતા યશે. આ વહ્નિત્વનિષ્ઠાવચ્છેદકતામાં સાધ્યતાવચ્છેદકીભૂત વહ્નિત્વનિષ્ઠાવચ્છેદકતાનું ચતુષ્ટય સંબંધથી વૈશિષ્ટય જોવાનું છે.
→ સ્વ સજાતીયત્વ – બંને (સાધ્યતાવચ્છેદક અને પ્રતિયોગિતાવચ્છેદક) સાવચ્છિન્ન છે
→ સ્વાવદક સંબંધાવચ્છિન્નત્વ બંને વિષયિતા સંબંધથી છે.
→ સ્વ સામાનાધિકરણ્ય – બંનેનું સામાનાધિકરણ્ય વહિત્વમાં છે.
-
→ સ્વાનવચ્છેદકાનવચ્છિન્નત્વ – સ્વ(સાધ્યતાવચ્છેદકતા) - મહાનસીયત્વ વહ્નિત્વ નિષ્ઠા, તેનો અનવચ્છેદક - ધટત્વ પટત્પાદિ, તેનાથી અનવચ્છિન્ન – શુદ્ધ વહ્નિત્વાવચ્છિન્નાભાવીય પ્રતિયોગિતા બનશે. આથી અભાવીય પ્રતિયોગિતા સાધ્યતાવચ્છેદક થી વિશિષ્ટ બનશે. વિશિષ્ટામ્યાવચ્છેદકતા-ઘટત્વ, પટસ્વાદિ નિષ્ઠાવÒદકતા, તાદેશાવચ્છેદકતાકપ્રતિયોગિતાકાભાવ-વિષયિતા સંબંધથી વહિત્વાવચ્છિન્નાભાવ બનશે. તેનું અધિકરણ મહાનસીયવહ્નિવિષયક જ્ઞાન બનશે તત્રિરૂપિત વૃત્તિતા જ તદ્દજ્ઞાનત્વમાં જશે વૃત્તિત્વાભાવ ન જતાં અવ્યાપ્તિ આવશે.
(૨)
