________________
वच्छेदकताया गुणनिष्ठसाध्यतावच्छेदकताव्यापकत्वाभावेन साध्यतावच्छेदकता विशिष्टान्यतया तादृशोभेदः साध्यतावच्छेदकता विशिष्टान्यावच्छेदकताया निरूपक एव न त्वनिरूपकः । अतः न तमादायाव्याप्तिः ।
साध्यतावच्छेदकता व्यापकत्वञ्च साध्यतावच्छेदकतावन्निष्यत्यन्ताभावाप्रतियोगित्वम् । प्रकृते साध्यतावच्छेदकता कालिकेन गन्ध निष्ठा अथ च समवायेन गुण निष्ठ । अवच्छेदकतावान् गन्धो गुणश्च तन्निष्ठो योऽभावः समवायेन गन्धनिष्ठ कालिकेन गुणनिष्ठवच्छेदकता नास्तीत्याकारकाभावः । तत्प्रतियोगित्वमेव समवायेन गन्धनिष्ठ कालिकेन गुणनिष्ठवच्छेदकतायां वर्तते । अप्रतियोगित्वन्नास्ति । अतः साध्यतावच्छेदकताव्यापकत्वाभावान्नायमभावो लक्षणघटकः । अतो नाव्याप्तिः ।
શશીશીલા (૬૨) આ અવ્યાતિ દૂર કરવા માટે અમે વૈશિષ્ટય નિયામક જે સંબંધ છે તેમાં ફેરફાર કરશું. સ્વ સામાનાધિકરણ્યને બદલે સ્વ વ્યાપકત્વનો નિવેશ કરશું.
સ્વ વ્યાપકત્વનો સંબંધમાં પ્રવેશ થતાં પૂર્વોત સ્થળે જે અભાવ તમે ગ્રહણ કરતાં હતાં તે હવે ગ્રહણ નહીં કરી શકો. કેમકે પૂર્વમાં તમે ગબ્ધ નિષ્ઠ પ્રતિયોગિતાવરચ્છેદકતાને ગુણ નિષ્ઠ સાધ્યતાવચ્છેદકતાથી વિશિષ્ટ બનાવતાં હતાં. પરંતુ તે હવે ગ્રહણ નહીં થઈ શકે. ગબ્ધ નિષ્ઠ પ્રતિયોગિતાવરચ્છેદકતા તો કેવલ પૃથ્વીમાં જ રહે છે જયારે ગુણ નિષ્ઠ સાધ્યતાવરચ્છેદકતા તો સર્વ જન્ચ દ્રવ્યોમાં છે અર્થાતુ પૃથ્વી કરતાં અધિક દેશમાં વૃત્તિ થશે. અભાવીય પ્રતિયોગિતાવચ્છેદકતા એ વ્યાપક બને તો જ લક્ષણ ઘટક બની શકે.
જ્યારે અહીં અભાવીય પ્રતિયોગિતાથી નિરુપિત એવી ગધ નિષ્ઠ પ્રતિયોગિતાવચ્છેદકતા એ ગુણ નિષ્ઠ સાધ્યતાવચ્છેદકતા ને વ્યાપક
(૨૦)
