________________
प्रथमः सर्गः। यस्मिस्तच सुकृतं पुण्यं चेति कर्मधारयस्तदर्थ तस्मै उपायमानः स्वीक्रियमाण इति । पुनः, कामोऽपि कन्दर्परूपः पुरुषार्थः। सोऽपि किं क्रियमाण इत्याह- अकाममनसा निःस्पृहचेतसा, निषेव्यमाणो बोभुज्यमानः। इमौ द्वावपि, पुरुषार्थों, भवप्रभवावपि संसारहेतू अपि, यस्मिन् श्रेष्ठिनि, नैपुण्येन चातुर्येण, पुण्यतमम् अतिपावनं यत् पुण्यं धर्मः, तन्मयावभूताधर्मप्रधानौ जावावित्यर्थः॥४८॥
भूयोधनाधिपतिता घनदातृता च
हे अप्यरी स्थिरमिमे मिलिते यदस्मिन् । मित्रे इवातुलबले लसतः सलीलं
यस्याम्यधायि जगता तदफल्गु पुण्यम्॥४९॥ भूयसां बहूनां, धनानां अधिपतिः खामी, भूयोधनाधिपतिस्तस्य मावस्तत्ता । च पुनः, घनदातृता प्रचुरदानित्वम् , इमे हे बहुधनित्वबहुदानित्वे 'दाता दरिद्रः कृपणो धनाढ्यः' इत्यादिलोकोक्तेः प्रायेणैकवाऽनवस्थानात् । अरी इवाऽरी शत्रुभूतावपि, यद् यस्मादेतोरस्मिन् श्रेष्ठिनि, स्थिरं यथा स्याचया मिलिते सक्ते, मिले इव, लसतः क्रीडत इत्यन्वयः। द्वे किं० ईप्सितार्यसाधकत्वेनातुलं निष्पतिमं बलं स्थाम ययोस्ते । तस्माकारणाद् यस्य श्रेष्ठिनः, जगता लोकेन, अफल्गु सारं, पुण्यमभ्यधायि प्रोचे ॥४९॥ दानेंऽशुमत्सुत इवातिमहत्त्वमाने
शीले च पावकिरिवापयशःप्रमीले ।
