________________
प्रथमः सर्गः।
३५ वर्त्मसु, व्रजन्त्यः, अवनौ भूमौ, पतितमपि स्वहारं, नाविदन् न जानन्ति स्म । पतनहेतुमेव विशेषणद्वारेणाह-पीनस्तनेति । अत्र भावप्रधानो निर्देशस्तेन पीनस्तनत्वेन त्रुटितश्छिनो, मध्यगुमस्यान्तःस्थिततन्तोः, प्रचारश्वारो यस्य तम् । त्रियः किं० लीलास्मितद्युतिषु केलिहास्यकान्तिपु, मूत्रिता कृता, मौक्तिकानां मुक्ताफलानां, परस्परप्रथितहाररूपाणां, आशा स्पृहा, याभिस्ता। हास्यं हि धवलमिति पूर्वकवयस्तेनेह हारोपमानमुपपद्यमानमित्याकृतम् ॥४२॥ वर्षोष्णशीतसमये खपितीव यत्र
वक्रभुवामुरसि सूर्यकदर्पहर्ता । यत्पाणिना प्रहत एव तदीयतल्प
स्थाने विमुञ्चति स संलयमंसलांसः ॥४३॥ वर्षोष्णीवानां जलदग्रीष्महिमानां, यः समयः कालस्तत्र वर्षोष्णशीवसमये, यत्र पुर्या, बमुवां योषिताम्, उरास वक्षसि, सूर्यकर्पा कन्दर्पः, खपितीव किं ते । तत्र हेतुमाह- वतो हेतोस्तदीयतत्वस्थाने हृदये पाणिना महत एव इस्तेनापि स्पृष्टे सति स कन्दर्पः, संलयं निद्रा, विमुशति जागीवः। स कि० असलो पुष्टौ अंसौ स्कन्धौ यस्य सः, स्कन्धोधुरतयोतिष्ठतीति तत्त्वम् ॥४३॥ पुण्योदयादिव सदोदयनागराणां
योषामिषेण पुरि यस वसन्ति देव्यः ।
