________________
अनेकार्थसंग्रह-कोषः सटीकः
-
-
खदिरे लवणे पिडगेद्रो च व्युष्टं फले दिने । पर्यषिते प्रभाते च व्युष्टिः स्तुतिफलद्धिषु ॥१७॥ विष्टिः कर्मकरे मूल्ये भद्राजूप्रेपणेषु च । सटी जटाकेसरयोः स्फुटो व्यक्तप्रफुल्लयोः ॥८॥ गृहोद्यानेत्कट्योः । वास्तुगृहभूमिः । गृहोद्याने यथा-केनात्र चम्पकतरो वत रोपितोसि कुग्रामपामरजनान्तिकवाटिकायाम् । इकटी आषधि विशेषः। विटस्तु मूषिके खदिरे लवणे षिड्गेद्रौ च । बेटति शब्दायते विटः । पिड्गे पुंक्लोबः । शेषेषु पुसि ॥ ९६ ॥ पिड्गे यथा-मूर्ख प्रबंजितं विटं प्रवयंसम् । द्रुर्वृक्षः । व्युष्टं फले दिने । पर्युषिते प्रभाते च । व्युच्छनं व्युछतिर्वा व्युष्टं पर्युषिते बांच्यलिङ्गः । फलं प्रवृत्तिसाच्यार्थः । प्रभाते यथा-बुर प्रयाल च वियोगवेदनाविदूननारीकमभूत्सम तदा । व्युष्टिः स्तुतिकार। व्युच्छन व्युष्टिः । फलं नियमादेः । सर्वेषु यथा-व्युनिलिहितास्पसा गृणन्ति ॥ ९७ ॥ विष्टिः कर्मकरे मूल्ये भद्राजूप्रेषणेषु । वेवेष्टि वेषणं वा विष्टिः "हमुषि" इति कित् तिः । करे वाच्यलिङ्गः। शेषेषु स्त्रियाम् । मूल्यं वेतनम् । भद्रा कारणविशेष आजूनरके हठात् क्षेप्यः । प्रेषणं कर्मनियोग इति यावत् । कर्मकरे यथा-विशन्तु विष्टयः सर्वे रुद्रा इव महौजसः । मद्रायां यथा-विष्टिपुच्छे ध्रुवं जयः । प्रेषणे यथा-वर्णाश्रमवती धाव हिरण्यपशुकुष्यविष्टिप्रदानफला च पृथ्वी । सटा जटाकेसरयोः । सटति सटा सनति वा । “नमितनि" इति टों न लुक् च । श्रीपुंसः। जटा संश्लिष्टकेशाः। यथा-सिंहकेसरसटासु भूभृताम् ।
