________________
તત્ત્વ દર્શન
૨૦૯
૬૫૪. આ લોક બધી તરફથી સૂફમ-બાદર પુગલ-સ્ક ધોથી ખીચે
ખીચ ભરેલો છે. આમાંથી કોઈક પુદ્ગલ કર્મ રૂપે પરિણમવા
ગ્ય બને છે અને કેઈક એ પ્રમાણે પરિણમવા ગ્ય નથી બનતા.
૬૫૫. કમરૂપે પરિણત થવા યોગ્ય પુદ્ગલ જીવના રાગાદિ (ભાવ)નું
નિમિત્ત મેળવી આપોઆપ જ કર્મ ભાવને પામે છે. જીવ પોતે એને (બળપૂર્વક) કર્મના રૂપમાં પરિણત કરતો નથી.
૬િ૫૬. જીવ પોતાના રાગ અથવા ઠેષરૂપી જે ભાવથી સંપૂક્ત બની
ઇદ્રિના વિષયોના રૂપમાં આવેલા પદાર્થોને જાણે છે – દેખે છે, તેનાથી તે ઉપરક્ત બને છે અને એ ઉપરાગને કારણે નવીન કર્મો બાંધે છે.
૫૭. તમામ જીવો માટે સંગ્રહ (બદ્ધ) કરવા એગ્ય કર્મ પુદગળે
છે દિશાઓમાં તમામ આકાશ પ્રદેશમાં વિદ્યમાન હોય છે. એ તમામ-કર્મ-પુદ્ગલ આત્માના તમામ પ્રદેશોમાં બદ્ધ
થાય છે. ૬૫૮. વ્યક્તિ સુખ-દુઃખ રૂ૫ અથવા શુભાશુભ રૂપ કર્મ આચરે ?
છે, અને પોતાનાં એ કર્મોની સાથે જ પરભવમાં જાય છે.
૬૫૯. આ પ્રમાણે કમરૂપે પરિણત થયેલ એ પુદ્ગલેનો પિંડ એક
દેહથી બીજા દેહમાં– નવીન શરીરરૂપ પરિવર્તનમાં પ્રાપ્ત થતો રહે છે. અર્થાત્ પૂર્વે બાંધેલાં કર્મોના ફળરૂપે નવું શરીર બને છે અને નવું શરીર મેળવી નવીન કર્મો બાંધે છે. આ પ્રમાણે જીવ નિરંતર વિવિધ યોનિઓમાં પરિભ્રમણ કરતો રહે છે.
