________________
देवेसाकोणम् + (९९) णावित्यर्थः, ‘गुणयेत् ' ताडयेत् ' ततः'. तदनन्तरं 'दोसुं' ति विभक्तिव्यत्ययावाभ्यामिति ॥ २२२ ॥ एतदेव भावयन्नाह
जो तत्थ तंसरासी, चउरंसाणं च जो भवे रासी। एते दोगिण वि रासी, दोहि गुणे वट्ट तीहिं तु ॥२२३॥
यः 'तत्र ' त्रिषु राशिपु मध्ये [ स्थित ] यस्रराशिः चतुरस्राणां च विमानानां यो भवेद्राशिः, एतौ द्वावपि राशी द्वाभ्यां गुणयेत् । तुशब्दो वक्ष्यमाणो भिन्नक्रमः, ततः ‘वट्ट ' त्ति वृत्तविमानराशिं पुनः त्रिभिर्गुणयेदिति ॥ २२३ ।। ततो यत्कृत्यं तदाहवट्टगरासी तिउणो, तेरस मझिल्लगा उ तो पच्छा।
पक्वेयव्वा वद्वेसु चेव होतावलिविमाणा ॥ २२४ ॥ ___ वृत्तकराशिस्त्रिगुणः कृतो यदा भवति तदा त्रयोदश ' मध्यकास्तु' वृत्तेन्द्रकाः पुनस्तत्र त्रिगुणितान्तरं पश्चात्प्रक्षेप्तव्या वृत्तेषु चैव विमानेषु, ततो भवन्ति आवलिविमानाः ' वृत्तव्यस्रचतुरस्रसंज्ञिताः गणनाप्र• माण[ तः ] । यदत्र त्र्यस्रचतुरस्रराशी द्विगुणौ कृतौ वृत्तराशिश्च त्रिगुणस्तत्रायमभिप्रायः-यानि दक्षिणश्रेणिगतानि व्यस्राणि चतुरस्राणि च विमानानि तानि शक्रस्यैव, उत्तरश्रेणिगतानि त्वीशानस्य, पूर्वपश्चिमदिशोस्तु त्र्यस्राणां चतुरस्राणां च विमानानां साधारणभावादई शक्रस्यार्डमीशानस्येति दिग्द्वयगता ईमीलनेनैकैकस्य त्र्यनराशे[श्चतुरसराशे]च निप्पन्नत्वाद्विगुण[:]त्र्यस्नराशिचतुरस्रराशिश्च शक्रेशानयोः प्रत्येकं भवति । वृत्तविमानानि पुनर्दिक्वयसंबन्धीनि शक्रस्याऽऽभवन्तीति त्रिभिर्गुण्यन्ते । औदीच्यश्रेणिगतान्येव पुनर्विमानानीशानस्ये
