________________
[२८६]
प्रकीर्णकस्तुतिकूलम् विविधसुकृतेति-(विविधसुकृतशाखः)विविधानि नानाप्रकाराणि दानशीलतपस्स्वाध्यायलक्षणानि सुकृतानि शोभनानि कर्मक्षयकारणत्वात् कृतानि क्रीयन्ते इति कार्याणि अनुष्ठानानि वा तान्येव शाखाः लताः यस्मिन् सः। “विविधस्तु बहुविधो नानारूपः पृथग्विधः " ॥१४६९॥ इत्यभिधानः । “शाखा द्रुमांशे वेदांशे भुजे पक्षान्तरेऽन्तिके " । इत्यनेकार्थः (२।२६) । शाखायाः पश्चात् पर्णानि प्रादुर्भवन्तीति कथ्यते.... भङ्गपत्रौघशाली' भङ्गाः भेदाः प्रभेदाश्च त एव पत्राणि पर्णानि तेषामोघः समूहस्तेन शालते राजते इत्येवंशीलः शोभमानः इत्यर्थः । " भङ्गस्तरङ्ग-भेदे च रुग्विशेषे पराजये। कौटिल्यै भयविच्छित्योः " इत्यनेकार्थः। (२।३७) “पत्रं तु वाहने पर्णे स्यात् पक्षे शरपक्षिणोः। इति मेदिनी (१२६१५५) । अनुपण तु जायन्ते कुसुमानि यतश्चाग्रे उच्यते....'नयकुसुममनोज्ञः' नयाः नैगमादयस्त एव कुसुमानि पुष्पाणि तेः मनोज्ञः श्रेष्ठः सुन्दरस्वरूपीत्यर्थः। “कान्तं मनोरमं. रुच्य मनोज्ञ मञ्जु मञ्जुलम् ॥५२॥ इत्यमरः (३।११५२) । पुष्पेभ्योऽतु फलानि प्रसुवन्ते.... 'प्रौढसम्पत्फलाली ढ्यः)' प्रकृष्टाः सुन्दरतमाः केनापि अजेयत्वाद्....ऊढाः तस्तेिषां सम्पदः समृद्धयस्ता एव फलानि वृक्षस्य अन्तिमपरिणामविशेषाणि तैः अलते शोभते इत्येवंशीलः सम्यक्तर्कसमृद्धिफलविराजीत्यर्थः । यद्वा तैः एतादृशैः फलैः आन्यः पूर्णः सुतर्कसम्पत्फलपूर्ण इत्यर्थः। 'श्रीजिनानाम् ' श्रिया लक्ष्म्या बाह्याभ्यन्तरसम्पदा युक्ताः जिनाः वीतरागास्तेषां श्रीजिनेश्वरदेवानामित्यर्थः । 'आगमः' सिद्धान्तः । 'तरुः' वृक्षः । 'इव' उपमानार्थे । 'श्रीसिद्धचक्रम्' श्रिया लक्ष्म्या मन्त्रादिलक्षणया युक्तं सिद्धचक्रं नवपदमययन्त्रकम् । 'विनुवताम्' विशेषेण पूर्णाहोभावयुक्तहृदयत्वात सर्वोत्कृष्टरीत्या नुवतां स्तुति कुर्वाणानाम् । ‘जनानाम् ' भावुकानाम् ।