________________
(२८८)
समासेऽसमस्तस्य ।२।३।१३। पूर्वतासमस्तस्य इसुस्प्रत्ययान्तस्य रस्य कखपफि ष स्यात् निमि. त्तनिमित्तिनौ चेदेकत्र समासे स्तः। सपिष्कुम्भः। धनुष्फलम् । समास इति किम् । तिष्ठतु सप्पिः पिब त्वमुदकम् । असमस्तस्येति किम् । परमपिः कुण्डम् ॥१३॥ .. सपिषकुम्भइत्यादि- सर्पिषः कुम्भः, धनुष: फमिति षष्ठीसमास: परमसपि कुण्डमिति- पूर्वेण परमशब्देन सपिष्शब्दस्य समस्तत्वान्न भवति,
सुसोऽपेक्षायाम्' ।२।३।११। इत्यनेनापि न भवति समासे सत्यपेक्षाया अभावात् । ननु 'प्रत्ययः प्रकृत्यादेः' ।७।४।११५॥ इति परिभाषया परमपिः-कण्डमित्यत्र पूर्वेण समस्तस्य षो न भविष्यति इस्प्रत्ययान्तत्वाभावादिति चेत्सत्यम् इदमेवासमस्तस्येति वचनम् इसुसो: प्रत्ययः प्रकृत्यादे:' ।७।४।११५॥ इत्ययं नियमो न भवती-त्यस्य ज्ञापकं तेन परमसपिष्करोति परमसपि:कगेती. त्यत्र 'वेसुसोऽपेक्षायाम्' ।२।३।११। इत्यनेनाधिकस्यापि विकल्पो भवति । यद्यपि परमं च तत्सपि: परमसपि: करोतीत्यत्र तत्पुरुषस्योत्तरपदप्रधान. त्वात् प्रधानापेक्षाया षत्व सिध्यति तथापि परम सपिर्यस्य सपिषः समोपम सपिष: निष्क्रान्तम्-परमसपिष्करोति, उपसपिष्करोति, नि:-सर्पिष्करोतीत्यत्र
त्वं न सिध्यति सपि:-शब्दस्य कगेतिक्रियायाश्च व्यपेक्षाभावादित्येवमथ. मिद ज्ञापक-मिति भावः । ईषदपरिसमाप्तं सपि बहुपि: तस्य कुण्डम् नाम्न. प्रागबहुर्वा' ७।३।१२। इति बही बहुसपिः, तस्य कुण्डमित्यत्र तु बहुप्रत्ययादेः असमस्तत्वादनेन नित्यं षत्वं भवति ॥१३॥
भ्रातृष्पुत्रकस्कादयः ।२।३।१४।
भ्रातुष्पुत्रादयः कस्कादयश्च कखपफि रस्य यथासंख्यं कृतषत्वसत्वाः साधवः स्युः । धातुष्पुत्रः । परमयजुष्पात्रम्,कस्कः । कौत- . स्कुतः ॥१४॥
भातुष्पुत्रः कस्क इत्यत्र विसर्गात्पूर्व यदकारान्तं रूपं तदनुक्रियते,
