Page Text
________________
(२०० )
इति पाद्भावः । तस्यापत्यं वृद्ध वैयाघ्रपद्यः 'गर्गादिर्यञ्' | ६ | १|४२ । इति यन् 'स्त्र: पदान्तात्प्रागे० ' | ७|४|५ । इत्येकारागमः । द्वौ पादावेषान्ते द्विपादः तान् द्विपद: 'सुसङ्ख्यात्' ।७।३।१५० इति पादादेशेऽनेन पदादेशः । पदी कुले इति - 'ओगे : ' | १|४१५६ | इतीकारः अत्र व्यपदेशिवद्भावेन पादन्तत्वम् । पादयतीत्यादि पादमाचष्टे अत्र व्यञ्जनान्तः पाच्छन्दोऽस्ति न तु स्वरान्तः तस्य स्वरान्तत्वे वल्लोपस्य स्वरस्य ० ' ।७।४।१०० । इति स्थानिवद्भावेन द्वङ्गविकलता स्यात् । ननु तर्हि पादयतेः क्विपि पाद पदी कुले इति कथं तदाप्यल्लोपस्य स्थानिवद्भावः स्यादिति चेन्मैवं प्रत्यासत्तिन्यायाद् यस्मि न्प्रत्यये लुक् तस्मिन यद्यादेशः प्राप्नोति तदा स्थानिवद्भावः । अत्र तु गावकारल ेप ईप्रत्यये त्वादेशः इति न स्थः निवद्भाव इति । यदा व्यञ्जनान्ताणिज् ता तु नःस्वरस्य' | ७|४|४४ | इति निषेधान्नान्त्यस्वर दिलोपः । व्याघ्रपादमिच्छतितीति क्यनि व्याघ्रपाद्यति । द्विपाद वित्यत्र 'पु स्त्रियोः स्यमौजस् | २|१|५९ | इति घुट, संज्ञत्वात् पद्भावो न भवति । जिक्यधुटां प्रत्ययत्वात् तत्पर्युदासेन प्रत्ययस्य प्राप्ती 'सप्तम्यां आदि |७|४|११४ | इति यादी स्वरादौ च प्रत्यये इति लब्धम् तथा च सति रेकस्वरत्वात् णिवर्जन व्यर्थं सत् :आद्यन्तवदेकस्मिन्निति न्यायां देशस्यादिवत्कार्यस्य ज्ञापकमि दम् । अन्तवत्कार्याशे ज्ञापकं तु 'हि वणोरप्विति०' | ४ | ३ | १५ | इति सूत्रण यत्त्वविधानम् ततु 'धातं वि० ' | २|१|५० । इतीयबाधनार्थम् एतदिय् तु इवन्तिस्य विधीयत इति तस्यैकवर्णस्येवर्णान्तत्वा-भावादनेन प्राप्त्यभावात् :इबर्णादे० ' |१| २|२१| इति यत्वं सिद्धमेव तथापि यत्वविधानं व्यर्थ सदेक"स्मिन, अन्तवत्कार्यं ज्ञापयति ॥ १०२ ॥
"
,
-
उदच उदीच् | २|१|१०३॥
अणिक्य: यस्वरे उदच उदीच् स्यात् । उदीच्यः, उदोची । अणिक्यघुटीत्येव । उदयति । उदच्यति । उदञ्चः । उदच इति किम् । नि मा भूत् । उदञ्चा ! उदञ्चे ।१०३॥
उदयतीति विवपि 'अञ्चोऽनचयाम्' | ४|२|४६ | इति नलोप 'तत्र साधी' | ७|५| १५ | इति यप्रत्यये उदीचि भवः 'द्य प्रागुदक्प्रतीचो यः' १६ | ३|८| इति ये वाऽनेन उदीचादेशे उदीच्य इति । स्त्रियां 'अञ्चः' | २|४|३१
| SR No. | 002227 |
| Book Title | Siddh Hemchandra Vyakaranam Part 01 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Darshanratnavijay, Vimalratnavijay |
| Publisher | Jain Shravika Sangh |
| Publication Year | |
| Total Pages | 576 |
| Language | Hindi, Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari |
| File Size | 9 MB |