________________
( १८०)
श्री नवतत्त्वविस्तरार्थः॥
अने १५ दिवस सुधी रहेनार होय छे,
ए कषायोनो व्युत्पत्त्यर्थ आ प्रमाणे-अनंत-अनंत संसारने अनुबंधी-बांधवा ( उपार्जन करवा) वाळो ते अनंतानुबंधि. तथा अ एटले नथी प्रत्याख्यान-पच्चख्खाण (त्यागवृत्ति) नो लेश जेमां ते अप्रत्याख्यानी. तथा प्रत्याख्यान एटले सर्वविरति पञ्चख्खाणने आवरण रोकनार ते प्रत्याख्यानावरण कहेवाय तथा सं-सम्यक् प्रकारे ( अति अल्प) जलन-जाज्वल्यमान थनारोते संज्वलन. तथा क्रोध-खेद, इर्ष्या-गुस्सो. मान-अभिमान. माया-छळ-प्रपंच-कपट. लोभ-तृष्णा, अधिकनी इच्छा. पुनः ए कषायोनी जे जावजीव-एकवर्ष इत्यादि स्थिति कही ते व्यवहारथी स्थूलदृष्टिए जाणवी, अन्यथा अनन्तानुबंध्यादि हीनाधिक स्थितिवाळा (अन्तर्मुः प्रमाण पण ) होय. .
ए १६ कषाय कहेवाय अने कषायनी साथेन रहेनारा अथवा कषायने उत्पन्न करवामां कारणरूप होवाथी वीजा ९ नोकषाय ( नो-देशथी अथवा कारणरूप जे कषाय ते नोकषाय ) छे. तेनां नाम तथा अर्थ आ प्रमाणे
५२ हास्य-जे कर्मना उदयथी जीवने हर्ष उपजे अथवा
हास्य आवे ते.
५३ रति-जे कर्मना उदयथी जीव इष्टविषयमां सुख माने ते. ५४ शोक-जे कर्मना उदयथी जीवने दीलगीरी उपजे ते.
५५ अरति--जे कर्मना उदयथी जीव अनिष्ट विषयमां दुःख माने ते.
५६ भय--जे कर्मना उदयथी जीव भय पामे-बीकण थाय ते.
५७ दुगंछा-जे कर्मना उदयथी जीवने बीभत्स वस्तुओ उपर तिरस्कारभाव उपजे ते.
