________________
॥ जीवतत्वे आयुष्यप्राणवर्णनमः ॥
( ९५ )
आयुःपुद्गलो सर्व आत्मप्रदेशे विरल विरल पणे ( छूटां छूटां ) व चाइ जाय, जेथी उपक्रमने साध्य थइ शके छे. पुनः उपक्रमवडे आयुअपवर्त्ततो [ डुंकुं करतो करतो ] यावत् अंतर्मुहूर्त्त सुधी अपवले (अर्थात् अन्तर्मुहूर्त्त जेटलुं करी नाखे छे), त्यारबाद तथाविध अध्य. सायना अभावे अन्तर्मुहूतथी न्यून करी शके नहि. ॥ कया जीवने कयुं आयुष्य होय ? || सर्वदेव -- सर्वनारक-- सर्व 'युगलिकति यच--अने युगलिकमदभेद्यं वा एकनाडिकाविवरप्रक्षिप्तबीजनिष्पादितसस्य संहति
विवराद्वहिः पतितबीजप्रसूतं हि सस्यमसंहतत्वात् प्रविरलतायां सत्यां सर्वस्यैव गवादेर्गम्यं, एवं किलायमात्मायुर्वनन्ननेकात्मलब्धिपरिणामस्वाभाव्याच्छरीरवाप्यपि सन्नाडिका मार्गपरिणामो भवति ततस्तामवस्थामासाद्य यानायुष्कपुद्गलान्
नाति ते नाडिकाप्रविष्टत्वात् संहतिमध्ये सत्यभेद्या विषशस्वाग्न्यादीनाम् इति " अर्थः अथवा एक नाडिकावडे ग्रहण करेलं आयुष्य पिंडीभूत होवाथी घणा एकठा थयेला पुरुषोना राशिवत् अभेद्य अथवा (खेडुत जे त्रिफणीमांथी खेतरमां धान्य वावे छे ते त्रिफणीनी ) एक नाडिका (नळी ) ना छीद्रमार्गे नाखेल बीजवडे उत्पन्न थयेला धान्य समूहनी माफक आयुष्य अभेद्य ( अनपवर्त्तनीय) होय छे, अने नळीना छिद्रथी बहार पडेला बीजथी उत्पन्न थयेल धान्य या घास अपिंडित होवाथी छूटुं छूटुं उंग्ये छते सर्व धान्य ढोर वगेरे उखेडी खाड़ शके छे, ए प्रमाणे निश्चय आयुष्य बांधतो आ आत्मा अनेक आत्मलब्धि परिणामना स्वभावथी सर्व शरीरमां व्याप्त छे तो पण नाडिकामार्गपरिणाम वाळो ( अमुक विभागमां विशेष पुद्गल ग्रहण करनारो ) होय छे, तेथी ते ( नाडिकामार्गपरिणामरूप ) अवस्था पामीने जे आयुष्यपुद्गलो बांधे छे ते नाडिकामां प्रवेश थयेलां होवाथी पिंडीभूत थये छते विष शस्त्र अनि विगेरेथी अभेद्य होय छे.
१ श्री सूयगडांगजीमां अने कर्मप्रकृतिमां युगलिकनुं पण ३ पल्योपम आयुष्य अपवर्त्ताइने अन्तर्मुहूर्त्त जेटलुं थाय एम कले.
