________________
કજિયો થયો, તો કજિયો કોની સાથે થયો ?”
વૃદ્ધના ગાલ ઉપર પ્રસન્નતાની સુરખી આવી. “ઘર એટલે શરીર. અને કજિયો મન અને આત્મા વચ્ચે. એ બેને કજિયો થયો. મન રાખવાનું કહેતું હતું, અને આત્મા આપવાનું કહેતો હતો. આખી રાત કજિયો ચાલ્યો. એમાં આત્માનો વિજય થયો, મનને હરાવી દીધું એટલે આ ગીની આપવા હું આવ્યો
પેલા માણસને થયું : આવા માણસનો સંગ મને કામનો છે. બોલ્યો : “હવે તમારે કોઈ ઠેકાણે જવાની જરૂર નથી. બે ટંક આવીને મારી સાથે જમો, કલાક બે કલાક આવી જ્ઞાનગોષ્ઠિ કરો. તમારી વાણીનો, તમારા સત્સંગનો મને સંગ કરવા દો. મારો અતિથિસત્કાર સફળ થઈ જશે.”
- એવા માણસો આપણી પડખે જોઈએ, જેમનામાં મન અને આત્મા વચ્ચેનો વિવેક હોય, ઘર્ષણમાં આત્માનો જ વિજય હોય, આંતરિક વિજયનો આનંદ હોય.
તમને પણ એ અનુભવ નથી થયો કે જે દિવસે સારું કામ કરીને આત્મા હસી જાય છે તે દિવસનો આનંદ એ જિંદગીનો મોટામાં મોટો આનંદ હોય છે ? એ આનંદ મેળવવા માટે જ સમગ્ર જીવનનો પ્રયત્ન છે.
ઘણી વાર ધન-વૈભવ મળી જાય છતાં માયલો રાજી નથી થતો. માયલાને રાજી કરવો એ સહુથી કઠિન વાત છે. બીજા બધાયને સમજાવી શકીએ પણ એ નથી સમજતો, કારણ કે એ સૌથી વધારે સમજે છે – બીજા બધા જે સમજે છે એના કરતાં એ વધારે સમજે છે. સર્વજ્ઞ કોટિનો હોય તો તે આત્મા છે. તમારી દલીલો, તમારા તર્ક, તમારી સમજણ, એને સમજાવી શકતાં નથી. અંદર છે એને સમજાવવા માટે તો પોતે પોતાની મૂળ અવસ્થામાં આવો તો જ એ સમજીને રાજી થાય છે.
એટલે આનંદઘનજીએ લલકાર્યું : “પ્રભુ ભજ લે મેરો દિલ રાજી !”
પ્રભુ ! હું જ્યારે તમારી સાથે એકાકાર બનું છું તે જ સાચી અને સફળ ઘડીઓ છે. તો આપણું જીવન કેલેન્ડરથી નથી મપાતું, આવી ઘડીઓથી મપાય છે. અને જીવન વર્ષોથી નહિ, પણ આવી સુખદ અને આનંદમય પળોથી ધન્ય બને છે. * એવી નોંધપોથી હોય તો કેવું સારું કે જેમાં સંતોના સમાગમની મીઠી યાદ હોય, પ્રવચનની ટૂંકી નોંધ હોય, દાન દઈને તમે ઔદાર્યનો ઉત્સવ માણ્યો હોય એનું શુભ સ્મરણ હોય. કંઈક ઢળતી સાંજે અગર ઊઘડતા પ્રભાતે તમે એ નોંધપોથી લઈને બેસો અને વાંચતા વાંચતાં અનુભવો કે મારા જીવનની
૨૪૨ જીવન-માંગલ્ય
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org