________________
અને (૪) કાવ્યની ગાથા. સૈનિક સાદા વેશમાં હોય તો કોઈ એને સૈનિક તરીકે ઓળખી શકે નહિ. એ એના ગણવેશમાં શસ્ત્રસજ્જ હોય તો એને તરત ઓળખી શકાય. એવી રીતે સ્ત્રીઓ અને પુરુષોના પહેરવેશ જુદા હોય છે. પહેરવેશ પરથી સ્ત્રી ઓળખાઈ શકે. સ્ત્રીના પહેરવેશ પરથી તો એ લગ્નપ્રસંગે જાય છે કે મરણપ્રસંગે જાય છે તે પણ જાણી શકાય. ક્યારેક શોખ કે આધુનિકતા ખાતર સ્ત્રીને પુરુષનો વેશ પહેરવો ગમે છે. (પુરુષને સ્ત્રીનો પહેરવેશ પહેરવો ગમે એવું જવલ્લે જ બને છે.) સ્ત્રીઓ પુરુષનો પહેરવેશ પહેરે તો પણ એના વાળ, ચાલ વગેરે પરથી પણ તે ઓળખાઈ આવે. ક્યારેક વાળ પણ પુરુષ જેવા કર્યા હોય તો તરત ન ઓળખાય. એક જાણીતો ટુચકો છે કે એક દિવસ કોઈક શાળાનાં નાનાં છોકરા-છોકરીઓનો રમતનો ઉત્સવ હતો અને એમના વડીલો તે જોવા માટે આવ્યા હતા. દડાની રમત જોતાં જોતાં એક ભાઈથી બોલાઈ ગયું, “પેલા છોકરાએ સરસ ફટકો માર્યો.” તરત બાજુમાં બેઠેલી કાળાં ચશ્માંવાળી વ્યક્તિએ કહ્યું : “એ છોકરો નથી, છોકરી છે.”
એમ કે? તમને કેવી રીતે ખબર ? “એ મારી દીકરી છે.” “ઓહ, મને ખબર નહિ કે તમે એના પિતા છો.”
એનો પિતા નથી. એની મમ્મી છું.”
આ તો સ્ત્રીની આધુનિક્તા પર કટાક્ષ છે. ઇસ્લામી દેશોમાં જ્યાં બુરખો પહેરવો ફરજિયાત છે ત્યાં ગુનો કરનારા પુરુષો સ્ત્રીનો બુરખો પહેરીને નીકળતા હોય છે. અલબત્ત, સૂક્ષ્મ નજરે જોનારને તરત ખબર પડી જાય છે કે બુરખો પહેરનારની ચાલ સ્ત્રીની છે કે પુરુષની છે.
सित्येण दोणपागं, कविं च एक्काए गाहाए ।
[ ૧૨૩
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org