________________
શું મળે છે?
રસાયન કે ધાતુવાદ જેવી વિદ્યાઓ કે જે વડે લોઢાને સુવર્ણ બનાવે, તે વડે લોકોમાં પણ પ્રલોભન ઊભું કરે. સ્વયં નાણાના લોભમાં પડે જેમાં કંઈ મેળવવાનું નથી આ સર્વ લૌકિક ક્ષેત્રના અહિત કરનાર હેતુઓ છે.
આ ઉપરાંત ધાર્મિક ક્ષેત્રે પણ આવા લોભામણા પ્રકારોમાં પડી સાધુ-સંન્યાસીઓ લોકોત્તર માર્ગથી ચુત થાય છે. મનની કામનાઓ એવી અકળ હોય છે કે તેમાં તે સ્વયં છેતરાય છે.
મુક્તિપણા અભિલાષી તપિયા જ્ઞાનને ધ્યાને અભ્યાસે, વયરીડું કંઈ એ હતું ચિંતે નાંખે અવળે પાસે.”
ભાઈ ! મહાવીરના શાસનમાં તું શું શીખ્યો! લોકોત્તર સાધના કરીને લોકાગ્રે જવાનું છે તેને બદલે લોકોત્તર માર્ગને પણ તે તારી મતિકલ્પના વડે ચિત્તમાં લૌકિક અપેક્ષાઓ સેવીને લોકોત્તર માર્ગ જ ચૂકી ગયો. પછી એ માર્ગે રહેલું અમૃત તને ક્યાંથી પ્રાપ્ત થાય?
ધ્યાન એ તો આત્માનો સ્વભાવ છે. તે પણ આત્માને પ્રાપ્ત પ્રગટ કરવા માટે. ધ્યાન અત્યંતર તપ છે જે વડે કર્મો નાશ પામે છે એ ધ્યાન માર્ગે જતાં સંભવ છે કે સાધકને કંઈ લબ્ધિઓ પ્રાપ્ત થાય. કોઈ ઘટનાનાં અદશ્ય રહસ્યો તે જાણી શકે. જમીનથી અધ્ધર રહી શકે. હવે જો સાધક સ્વરૂપની જાગૃતિવાળો નથી તો તે આવી લબ્ધિઓનું પ્રદર્શન કરી લોકરંજન કરી, ચાહકોનું ટોળું એકઠું કરે છે. એમ કરીને લોકૈષણા વિરૈષણા અને શિષ્યષણા જેવાં પ્રલોભનોમાં પડી માર્ગથી ભ્રષ્ટ થાય છે. યદ્યપિ ધ્યાનની શુદ્ધતા માર્ગની પૂર્ણતા સુધી લઈ જાય છે.
મંત્ર-મનને નિયંત્રણ કરવાનું સાધન છે. મંત્રશક્તિ વડે સાધક ચિત્તની સ્થિરતા કેળવી શુદ્ધતા પામે છે ત્યારે તંત્ર દ્વારા જીવ આત્માનુભૂતિ સુધી પહોંચે છે.
હૃદયપ્રદીપનાં અજવાળાં ૧૩૫
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
