________________
३६४
भगवती आराधना तम्हा जिणवयणरुई जाइजरामरणदुक्खवित्तत्था ।
अज्जवमद्दवसंपण्णा भयलज्जाउ पमोत्तूण ॥४७२।। 'तम्हा' तस्मात् । 'जिणवयणरुई' जिनागमे श्रद्धावन्तः । 'जाइजरामरणदुक्खवित्तत्था' जातिजरामरणदुःखवित्रस्ताः । 'अज्जवमद्दवसंपण्णा' आर्जवेन मार्दवेन च युक्ताः । 'भयलज्जाओ' भयं लज्जां वा। 'मोत्तूण' मुक्त्वा ॥४७२॥
उप्पाडित्ता धीरा मूलमसेसं पुणब्भवलयाए । - संवेगजणियकरणा तरंति भवसायरमणंतं ॥४७३।।
'उप्पाडित्ता' उत्पाट्य । धीराः । किं ? मूलं । कथं ? 'असे' निरवशेषं । कस्य मूलं ? 'पुणग्भवलयाए' पुनर्भवलतायाः । किं तन्मूलं ? शल्यं । 'संवैगजणियकरणा' संसारभीरुतोत्पादितक्रियाः । 'तरंति' तरन्ति । 'भवसायरमणंत' भवसागरमनन्तं ॥४७३॥ . उक्तवस्तूपसंहारार्था गाथा
इय जइ दोसे य गुणे ण गुरू आलोयणाए दंसेइ ।
ण णियत्तइ सो तत्तो खवओ ण गुणे य परिणमइ ।।४७४।। 'इय' एवं । 'जदि गुरू ण दंसेदि' यदि गुरुर्न दर्शयेत् क्षपकस्य । किं 'आलोयणाए गुणे' स्वापराधकथनस्य गुणान् । 'दोसे य' दोषांश्च यदि न दर्शयेत् । आलोयणाए इति वाक्यशेषः । 'सो खवगो ण णियत्तदि' असौ क्षपको न निवर्तते । कुतः ? 'तत्तो' पूर्वोक्तदोषान्मायाशल्यात् । 'गुणे य ण परिणमदि' गुणे च निःशल्यत्वे न परिणमते ॥४७४॥
तम्हा खबएणाओपायविदंसिस्स पायमूलम्मि ।
अप्पा णिन्विसिदव्यो धुवा हु आराहणा तत्थ ।।४७५॥ 'तम्हा' तस्मात् आयोपायदर्शिनः पादमूले यस्माद्दोषान्निवर्तते क्षपको गुणे च परिणमते तदुभयार्थी च । 'तम्हा' तस्मात् ‘खवगेण' क्षपकेन 'आयोपायविदंसिस्स' गुणदोषदर्शिनः । पादमूलम्हि पादमूले । 'अप्पा णिव्वि
गा-अतः जिनागमके श्रद्धालु और जन्म जरा मरणके दुःखसे भीत क्षपकको भय और लज्जाको छोड़ आर्जव और मार्दवसे युक्त होना चाहिए ॥४७२।। . गा०-धीर क्षपक पुनर्जन्मरूपी लताके मूल सम्पूर्ण शल्यको उखाड़कर संसारके भयसे उत्पन्न किये चारित्रको धारण करके अनन्तभवसागरको तिर जाते हैं ।।४७३।।
उक्त कथनका उपसंहार करते हैं
गा० - इस प्रकार यदि गुरु क्षपकको आलोचना अर्थात् अपने अपराधको कहनेके गुण और दोष न बतलावे तो वह क्षपक पूर्वोक्त मायाशल्य दोषसे निवृत्त न हो और निःशल्य नामक गुणसे युक्त न हो ॥४७४||
गा०—यतः आय-उपायके दर्शी आचार्यके पादमूलमें रहनेसे क्षपक दोषने निवृत्त होता
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org