________________
सूत्र २३९५
महर्षि पराक्रम
वीर्याचार ४६१
जे महं अबहिमणे ।
જે મહાન હોય છે તેનું મન બહાર નથી હોતું. पवाएण पवायं जाणेज्जा सहसम्मइयाए परवागरणेणं પૂર્વજન્મની સ્મૃતિથી, તીર્થકર ભગવંતને પ્રશ્ન अण्णेसिं वा अंतिए सोच्चा ।
પૂછીને જાણી લેવાથી અથવા કોઈ અતિશય જ્ઞાની પાસેથી સાંભળીને તીર્થકરોના વચનો વડે વિભિન્ન
દાર્શનિકોના વાદને જાણવા જોઈએ. णिद्देसं णातिवत्तेज्ज मेहावी,
મેધાવી ભગવાનની આજ્ઞાનું ઉલ્લંઘન ન કરે. सुपडिलेहिय सव्वओ सव्वताए सम्ममेव પરંતુ સર્વ પ્રકારે સારી રીતે સમજી વિચારી समभिजाणिया ।
સંપૂર્ણરૂપે તેનું સમ્યફ પાલન કરે. इह आरामं परिणाय अल्लीणगत्तो परिव्वए આ જિનશાસનમાં સંયમને સ્વીકારી સર્વ પ્રકારે निट्ठियट्ठी वीरे आगमेणं सदा परक्कमेज्जासि ।
આત્મગુપ્ત બનીને વિચરણ કરે, મોક્ષાભિલાષી
વીર મુનિ સદા આગમનિર્દિષ્ટ આદેશ અનુસાર જ –આ. સુ. ૨, . , ૩૬, સુ. ૭૨-૭૩
પરાક્રમ- પુરુષાર્થ કરે. अकम्मस्स ववहारो ण विज्जति ।
કર્મોથી મુક્ત આત્મા માટે કોઈ વ્યવહાર અર્થાત્
સંસારભ્રમણ હોતું નથી. कम्मुणा उवाही जायति ।
સંસાર ભ્રમણ રૂ૫ ઉપાધિ (દુઃખ) કર્મ વડે જ થાય છે. कम्मं च पडिलेहाए कम्ममूलं च जं छणं, पडिलेहिय આથી કર્મનું સારી રીતે પર્યાલોચન કરવું જોઈએ सव्वं समायाय दोहिं अंतेहिं अदिस्समाणे ।
તથા કર્મનું મૂળ હિંસા છે તેથી તેનું પણ સારી રીતે નિરક્ષણ કરીને સંયમ ગ્રહણ કરે અને રાગ તથા ટ્રેષ
બન્નેથી દૂર રહે. तं परिणाय मेहावी विदित्ता लोग वंता लोगसण्णं
આ રીતે સમ્યફ જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરી બુદ્ધિમાન સાધક से मतिमं परक्कमेज्जासि ।
લોકને જાણી, લોક સંજ્ઞાનો ત્યાગ કરી સંયમ અને – મા. સુ. ૧, મ. ૨, ૩. ૨, સે. ૨૧૦-૨૨
તપમાં સમ્યફ પરાક્રમ કરે. महेसिस्स परक्कम
મહર્ષિનું પરાક્રમ : २३९५. अवरेण पुव्वं ण सरंति एगे,
૨૩૯૫. કેટલાક અજ્ઞાનીઓ પહેલાંના કે પછીના કાળનું किम्मस्स तीतं किं वाऽऽगमिस्सं ?
સ્મરણ કરતા નથી. તેઓ એ વાતની ચિંતા કરતા भासंति एगे इह माणवा तु,
નથી કે – ' આનો ભૂતકાળ શું હતો ? ભવિષ્ય શું जम्मस्स तीतं तं आगमिस्सं ।।
હશે ?” અર્થાત્ તેઓ ભૂત ભવિષ્યમાં આત્માના
અસ્તિત્વને સ્વીકાર કરતા નથી. णातीतमट्ठ ण य आगमिस्सं,
કેટલાક અજ્ઞાનીઓ આમ કહે છે – જે ભૂતકાળમાં अटुं णियच्छंति तथागता उ । જેવો હતો ભવિષ્યકાળમાં પણ તેવો જ બનશે.” विधूतकप्पे एताणुपस्सी,
પરંતુ સર્વજ્ઞોનો સિદ્ધાંત આવો છે કે – 'ભૂતકાળની ળિોસફત્તા ઉવો મહેસી II
અવસ્થા વર્તમાનમાં અને વર્તમાનની અવસ્થા – . સુ. ૨, એ. ૨, ૩. રે, સુ. ૨૪
ભવિષ્યમાં ચાલુ રહેવાનો નિયમ નથી. અર્થાત્ કર્માનુસાર અવસ્થામાં પરિવર્તન થાય છે. આ સિદ્ધાંતનો વિચાર કરીને વિધૂતકલ્પ (સંયમ)માં ઉપસ્થિત મુનિ સંપૂર્ણ કર્મક્ષય કરી મોક્ષ પ્રાપ્ત કરી શકે છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org