________________
२२८ ]
चरणानुयोग
पइजीवनिकाय-स्वरूप
सूत्र ४२२-४२५
વજીવનિકાય-સ્વરૂપ: હિંસાનિષેધ–ર भगवया छ जीवनिकाया परूविया
ભગવાને છ જવનિકાયની પ્રરૂપણ કરી છે– કર૨. અર્થ જે થs! તેvi મારા જીવમવત્તા– ૪૨૨. હે આયુમન ! મેં સાંભળ્યું છે કે વડજીવનિયા इह खलु छज्जीवणिया नामज्झयणं समजेण
નામનું અધ્યયને કાશ્યપ શેત્રીય શ્રમણ ભગવાન भगवया महावीरेणं कासवेणं पवेइया
મહાવીરે અલૌકિક રીતે જાણુને તેના વાસ્તવિક
સ્વરૂપનું કથન હ્યું છે. सुयक्खाया सुपन्नत्ता। सेयं मे अहिज्जिउ' अज्झयणं धम्मपन्नत्ती। - તે ધર્મ પ્રત અધ્યયનનું પઠન, મનન,
ચિંતન કરવામાં મારું શ્રેય છે. प०-कयरा खलु सा छज्जीवणिया नामज्य- પ્ર. હે અંતે! પછવનિકા નામનું કર્યું અધ્યયન यणं समणेणं भगवया महावीरेणं कास
કાશ્યપ શેત્રીય શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે वेणं पवेड्या सुथक्खाया सुपन्नत्ता।
કાનથી જાણીને પરિષદમાં વર્ણન કર્યું છે કે
જેમાં ધર્મની પ્રજ્ઞાત છે અને જે ધર્મપ્રજ્ઞપ્તિ सेयं मे अहिज्जि अज्झयणं धम्मपन्नत्ती।
અધ્યયન જાણવું મારે માટે શ્રેયસ્કર છે? उ०-इमा खलु सा छज्जीवणिया नामज्झयणं ઉ. આ ષજીવનય નામનું અધ્યયન કાપવું समणेणं भगवया महावीरेणं कासवेणं
શત્રીય શ્રમણ ભગવાન મહાવીર સ્વામીએ पवेश्या सुयक्खाया सुपन्नत्ता।
સ્વયં નથી જાણીને પ્રરૂપેલું છે, સારી રીતે सेयं मे अहिज्जिउ' अज्झयणं धम्मपन्नत्ती
પ્રજ્ઞત કરેલ છે. તે અધ્યયનનું પઠન કરવું
માડા માટે શ્રેયકર છે. તે આ પ્રમાણે છે. ત નાછે. પુવિચા, ૨. ચત્તાશા,
૧-પૃથ્વીકાય ર–અમુકાય 3. તેલયા, ૪. વારાફુચા,
૩-તેજસકાય ૩-વાયુકાય ૬. વળતાથ | દ, તારાથrI
પ-વનસ્પતિકાય ૬-સકાય , બ, ૪, સુ. ૧-૩ ४२३. ततो णं समणे भगवं महावीरे उप्पन्नणाण- કરવું. ત્યારબાદ કેવળજ્ઞાન-કેવળદર્શનના ધા૨ક પ્રમાણ दसणधरे गोतमादीणं समणाणं णिग्गंथाणं
ભગવાન મહાવીરે ગતિમ આદિ મનિ-ધાને
(લક્ષ કરીને) ભાવના સહિત પાંચ મહાવ્રતા અને पंच महब्वयाई सभावणाइ छज्जीवणिकायाई
પૃથવી કાચથી લઈને ત્રસકાય સુધી-વડજીવનિआइक्वति भासति परूवेति, तं जहा पुढवी
કાયના સ્વરૂપનું વ્યાખ્યાન કર્યું છે. સામાન્ય-વિશેષ काए जाव तसकाए ।
રૂપથી પ્રરૂપણ કરી છે. –આ. સુ. ૨, ૫. ૨૬, પૃ. ૭૭છ્યું छण्हं जीवणिकायाण अणारंभपइण्णा
છ જવનિકાને આરંભ ન કરવાની પ્રતિજ્ઞા :૪૪. સુરિ જી નીનિકા ' નેક સ ' ૨૪. આ છ જવનિકાને સ્વયં દંડ સમારંભ કર
समारंभेज्जा, नेवन्नेहिं दंड समारंभावेज्जा, ન જોઈ એ, બીજી દ્વારા દંડ સમારંભ કરાવા ન दडं समारंभते वि अन्ने न समणुजाणेज्जा।
જોઈએ અને દંડ સમારંભ કરનારનું અનુ મેદન जावज्जीवाए तिविह" तिविहेणं मणेणं वायाप
કરવું ન જોઈએ. જીવનપર્યત સુધી હું શું કરણ,
ત્રણ ગણી - મનથી, વચનથી, કાયાથી - કરીશ कारणं न करेमि न कारवेमि करतं पि अनं
નહિ, કરાવીશ નહિ અને કરનારનું અનુમાન પણ न समणुजाणामि।
કરીશ નહિ. तस्स भंते ! पडिक्कामि निदामि गरिहामि
ભંતે! હું પૂર્વ કાળમાં થયેલા પાપથી નિવૃત્ત अपाणं चोसिरामि।
થાઉં છું. આત્મ સાક્ષીએ તે પાપને સિંદુ છું.
આપની સાક્ષીએ તે પાપની ગહ કરું છું. અને –રૂા. ૩. ૪, મુ. ૨૦ કષાય - આત્માને યુન્સર્ગ કરું છું ४२५. उवेहेणं बहिया य लोकं ।
૪૫ [મથી] વિમુખ જે લોકે છે તેની ઉપેક્ષા કર ! से सबलोकंसि जे केइ विष्णू ।
આમ કહેનાર સંપૂર્ણ માં જે કંઈ વિદ્વાને છે તેમાં સર્વશ્રેષ્ઠ વિદ્વાન છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org