________________
ધમ કથાનગ–મહાવીર-તીર્થમાં આજીવક તીર્થકર ગોશાલક કથાનક' સૂત્ર ૬૩
આનંદ ગૃહપતિએ મને આવતો જોયે-- વિપુલ મધ, પીયુક્ત ખીરથી પ્રતિલાભિત જેવી રીતે વિજય તેવી જ રીતે તે પણ “હું કરીશ” એમ તે સંતુષ્ટ થયા. બાકીનું વર્ણન વિપુલ ભોજનથી ભગવાનને પ્રતિલાભિત વિજયની જેમ જ. કરીશ.” એમ સંતુષ્ટ થયો–શેષ પૂર્વોક્ત રૂપે
પુનઃ શાલકકૃત શિથ પ્રાર્થનાની ભગવાન યાવતુ-ત્રીજુ માસ ક્ષમણ કરતો વિહરવા લાગ્યો. દ્વારા અનુમતિ અને ગોશાલ સાથે વિહરણભગવાનના તૃતીય માસભક્ષણના પારણું વેળાએ ૬૩. ત્યાર પછી તે ગોશાલ સંખલિપુત્રો મને વણકર પાંચ દિવ્ય
શાળામાં ન જોતાં, રાજગૃહ નગરમાં અંદર પ૯. ત્યાર પછી તે ગૌતમ ! ત્રીજા માસ ક્ષમણના બહાર સર્વ જગ્યાએ મારી શોધ કરીપરંતુ
પારણાના દિવસે હું વણકરશાળામાંથી નીકળ્યો. ક્યાંય પણ તેને મારો અવાજ ન સંભળાયો નીકળીને પૂર્વવતુ યાવતુ ભિક્ષા માટે કરતે કે મારી છી કે ન સંભળાઈ કે મારી અવરફરતો સુનંદ ગૃહપતિના ઘરમાં પ્રવેશ્યો. ત્યારે જવરના સમાચાર પણ ન મળ્યા. આથી તે તે સુનંદ ગૃહપતિએ પણ વિજ્ય ગૃહપતિની જ્યાં વણકરશાળા હતી ત્યાં પાછો આવ્યો, જેમ જ સઘળું કર્યું. તેણે “બધા રસથી આવીને શાટિક (અંદરનાં વસ્ત્રો), પાટિક યુક્ત ભોજનથી ભગવાનને પ્રતિલાભિત કરીશ” (ઉપરનાં વસ્ત્રો), કુડી વગેરે વાસણ, પાદુકાઓ એમ વિચાર્યું. શેષ પૂર્વ પ્રમાણે.
અને ચિત્રફલક તેણે બ્રાહ્મણને આપી દીધાં,
આપીને દાઢી અને મૂછ સાથે બધા વાળનું -ભગવાનના ચતુર્થ માસક્ષમણના પારણ પ્રસંગે પાંચ દિવ્ય
મૂંડન કરાવ્યું, મૂંડન કરાવીને તે વણકરશાળા
માંથી નીકળ્યો, ત્યાંથી નીકળી નાલંદાની ૬૨. ત્યાર પછી હે ગૌતમ ! હું રાજગૃહથી બહાર
બહારના ભાગમાંથી (પરામાંથી) વચ્ચોવચ્ચ નીકળ્યો યાવત્ શું માસક્ષમણ કરતો
થઈને જ્યાં કલ્લાક સંનિવેશ હતો ત્યાં આવ્યો. વિહરવા લાગ્યો.
તે કલાક ગામની બહાર ઘણા લોકો એકતે નાલંદાના ઉપનગરથી ખૂબ દૂર નહિ કે
બીજાને આ પ્રમાણે કહેતા હતા- હે દેવાનુપ્રિયે! નજીક નહિ એવું કલ્લાક નામનું સ્થળ હતું
બહુલ બ્રાહ્મણ ધન્ય થઈ ગયા. પૂર્વવતુ વર્ણનવર્ણન. તે કલ્લાક ગામે બહલ નામનો બ્રાહ્મણ
થાવતુ-બહુલ બ્રાહ્મણે જીવનનું ફળ મેળવ્યું છે.' રહેતો હતો, તે સમૃદ્ધ યાવતુ કેઈથી ગાંજ્યો ન જાય તેવો હતો, તે વૃંદાદિ શાસ્ત્રોમાં સારી
ત્યારે ગોશાલક મંખલિપુત્રે ઘણા લોકે
પાસેથી આ વાત સાંભળીને, મનમાં વિચારી રીતે નિપુણ હતો. તે બહુલ બ્રાહ્મણે કાર્તિક
તો તેને આવા પ્રકારનો વિચાર યાવત્ વિકલ્પ ચોમાસી એકમના દિવસે મધ અને ધી યુક્ત
ઉત્પન્ન થયા–મારા ધર્માચાર્યો, ધર્મોપદેશક ખીરનું બ્રાહ્મણોને દાન આપ્યું.
શ્રમણ ભગવાન મહાવીરને જેવી ઋદ્ધિ, ધૂનિ, ત્યારે હું ગૌતમ! ચોથા માસક્ષમણના
તેજ, યશ, બળ, વીર્ય, પૌરુષ પરાક્રમ મળ્યાં પારણાના દિવસે હું વણકર શાળામાંથી નીકળ્યો,
છે, પ્રાપ્ત થયાં છે, સન્મુખ થયાં છે, તેવાં નીકળીને નાલંદાના પરાની વચ્ચો વચ્ચે થઈને
ઋદ્ધિ ધૃતિ યાવત્ પરાક્રમ અન્ય કોઈ પણ જ્યાં કલ્લાક ગામ હતું ત્યાં આવ્યો, કલાક
શ્રમણ-બ્રાહ્મણને મળ્યાં નથી; પ્રાપ્ત નથી થયાં, ગામમાં ઉચ-નીચ-વાવતુ ભિક્ષાચર્યા અર્થે
સન્મુખ નથી થયાં. તેથી નિ:શંકપણે મારા ધર્માફરતો ફરતો હું બહુલ બ્રાહ્મણના ઘરમાં પ્રવેશ્યા.
ચાય ધર્મોપદેશક શ્રમણ ભગવાન મહાવીર જ ત્યારે તે બહુલ બ્રાહ્મણે મને આવતો જોય, અહી હશે.” એમ વિચારી કલ્લાક સંનિવેશની પૂર્વે વિજયના પ્રસંગની જેમ જ યાવતુ હું બહાર, અંદર બહાર સર્વ જગ્યાએ તેણે મારી
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org