________________
ધર્મ કથાનુયોગ–મહાવીર તીર્થમાં અંબડ પરિવ્રાજક કથાનક : સૂત્ર ૩૩૪
mmmmmmmm ઈગિત-ઈશારા, ચિંતિત અને પ્રાતિને જાણી વિધિ ૨૩. તરુણી પ્રતિકર્મ ૩૩. સ્ત્રી-લક્ષણ શકનારી, નિપુણ, કુશળ, પ્રશિક્ષિત, પોત- ૩૪. પુરુષ લક્ષણ ૩૫. હયલક્ષણ ૩૬. ગજપોતાના દેશનો વેશ પહેરનારી એવી કુજા, લક્ષણ ૩૭. ગોલક્ષણ ૩૮. કુકકુટ લક્ષણ ચિલાતી આદિ દેશ-વિદેશની તરુણ દાસીઓના ૩૯. ચક્ર લક્ષણ ૪૦. છત્ર લક્ષણ ૪૧. ચર્મસમૂહથી ઘેરાયેલો તથા વર્ષધરો (ખોજાઓ), , લક્ષણ ૪૨. દંડ લક્ષણ ૪૩. અસિ લક્ષણ કંચુકીઓ, મહત્તરકોના સમુદાયથી રક્ષાયેલો, ૪૪. મણિ લક્ષણ ૪૫. કાકણી (કેડી) લક્ષણ એક હાથમાંથી બીજા હાથમાં ઉચકાતો, એક ૪૬. વાસ્તુવિદ્યા ૪૭. કન્ધાવારમાન (યુદ્ધખોળામાં બીજા ખોળામાં લેવાતો, લાલન- છાવણી રચના) ૪૮. નગરનિર્માણ ૪૯, વાસ્તુપાલન કરાતો, લાડ લડાવાતો, હાલરડા નિવેદન ૫૦. ભૂહ-પ્રતિભૂહ પ૧. ચાર-પ્રતિચાર સંભળાવાતો, ચુંબન કરાતો અને મણિજડિત (જાસુસી અને પ્રતિજાસુસી) પર. ચક્રવ્યુહ પડે. રમણીય ભૂમિતળ પર ચલાવાતો તે બાધારહિત- ગરુડધૂહ પ૪. શકટયૂહ પપ. યુદ્ધ પ૬. નિયુદ્ધ પણે જેમ ગિરિગુફામાં શ્રેષ્ઠ ચંપક વૃક્ષ ઊછરે પ૭. યુદ્ધાતિયુદ્ધ ૫૮. મુણિયુદ્ધ પ૯. વાયુયુદ્ધ તેમ સુખપૂર્વક દિનપ્રતિદિન વધવા લાગશે. ૬૦. લતા યુદ્ધ ૬૧. ઇષ શાસ્ત્ર દ૨. હ્યુરપ્રવાહ
૬૩. ધનુર્વેદ ૬૪. હિરણ્યપાક ૬૫. સ્વર્ણ પાક દઢપ્રતિજ્ઞાનું કલાગ્રહણ–
૬૬. વૃક્ષખેલ ૬૭. સૂત્રખેલ ૬૮. નાલિકાખેલ ૩૩૪. તે દઢ પ્રતિજ્ઞ બાળક આઠ વર્ષ કરતાં સહેજ ૬૯. પત્રચ્છેદ્ય ૭૦. કટચ્છેદ ૭૧. સજીવ
વધુ મોટો થશે એટલે તેનાં માતા-પિતા શુભ- નિર્જીવ ૭૨. શકુનરુત (પક્ષીઓની બોલી). કરણ, તિથિ, દિવસ, નક્ષત્ર અને મુહૂર્ત જોઈને
આ જાતની બોંતેર કલાઓ શીખવીને, શિક્ષણ માટે તેને કલાચાર્ય પાસે લઈ જશે.
ભણાવીને તે કલાચાર્ય બાળક દઢપ્રતિશને ત્યારે તે કલાચાર્ય તે દઢપ્રતિજ્ઞ બાળકને માતા-પિતાને પાછો સંપશે. લેખ-ગણિત આદિથી લઈને શકુનિરુત સુધીની
યુવાન દઢપ્રતિજ્ઞાન વૈરાગ્યબતેર કળાઓ સૂત્ર, અર્થ અને કરણ-પ્રગ પૂર્વક શીખવશે. ભણાવશે, આ બોંતેર કળાઓ ૩૩૫. ત્યારે તે દૃઢપ્રતિષ બાળક બોતેર કળાઓનો નીચે પ્રમાણે છે–
જાણકાર, મર્મ, જાગી ઊઠેલા નવે અંગો
વાળા, અઢાર દેશી ભાષાઓમાં વિશારદ, ૧. લેખન ૨. ગણિત ૩. રૂપ ૪. નાય
ગીતરસિક, વાદન અને નાટ્યમાં કુશળ, પ. ગીત ૬. વાદ્ય ૭. સ્વરગત ૮. પુષ્કરગત
અશ્વયુદ્ધ, ગજયુદ્ધ, રથયુદ્ધ અને બાહુયુદ્ધમાં - ૯. સમતાલ ૧૦. ઘત ૧૧. જનવાદ ૧૨.
નિપુણ, બાહુબલી અને વિકાલચારી, સાહસિક પાશક ૧૩. અષ્ટાપદ ૧૪. પૌરસ્કૃત્ય ૧૫.
બની ભોગ ભોગવવા સમર્થ થઈ જશે. ઉદક પ્રત્તિકા ( જળ તથા માટીના વિશેષ ઉપયોગની કુશળતા) ૧૬. અન્નવિધિ ૧૭.
ત્યારે તેના માતા-પિતા તે દઢપ્રતિજ્ઞા પાનવિધિ ૧૮. વસ્ત્રવિધિ ૧૯. વિલેપનવિધિ
બાળકને બે કલાઓનો જાણકાર ભાવ ૨૦. શયનવિધિ ૨૧. આર્યા (છંદનું જ્ઞાન )
ભોગ ભોગવવા સમર્થ બનેલો જોઈને વિપુલ ૨૨. પ્રહેલિકા (ઉખાણા) ૨૩. માગધિકા
અન્ન ભોગ, પાન ભોગ, લયન ભોગ, વસ્ત્ર૨૪. ગાથા ૨૫. ગીતિકા ૨૬. ક ૨૭.
ભોગ, શયન ભોગ અને કામભોગ ભોગવવા હિરણ્યયુક્તિ-ચાંદી બનાવવાની કળા ૨૮.
માટે આમંત્રિત કરશે–તેને પ્રેરશે. સ્વર્ણયુક્તિ ૨૯. ગંધયુક્તિ-અત્તર બનાવ- પરંતુ તે દઢપ્રતિશ બાળક તે વિપુલ અન્નવાની કળા ૩૦. ચૂર્ણયુક્તિ ૩૧. આભરણ- ભેગે યાવતુ શયનભોગે પ્રતિ આકર્ષાશે નહીં,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org