________________
ધર્મકથાનુયોગ–મહાવીર-તીર્થમાં કામદેવ કથાનક : સત્ર ૧૩૦
૧૧૫
ભગવાન મહાવીરને જનપદ વિહાર૧૩૪. તત્પશ્ચાત્ એક દિવસે શ્રમણ ભગવાન
મહાવીરે વારાણસી નગરી અને કોષ્ટકન્ય છોડવું,
છોડીને બીજા જનપદોમાં વિહાર કરવા લાગ્યા. ચૂલની પિતાની શ્રમણોપાસક ચર્યા– ૧૩પ. તદતર ચુલનીપિતા જીવાજીવ આદિ તને
જાણકાર શ્રમણોપાસક બની ગપો-થાવત્ શ્રમણ નિર્ગળે ને પ્રાશુક એષણીય અશન, પાન, ખાદ્ય, સ્વાદ્ય, આહાર, વસ્ત્ર, પાત્ર, કંબલ, પાદપૂંછણ, ઔષધિ, ભેષજ અને પ્રતિહારી પીઠ ફલક, શૈયા, આસન આદિથી પ્રતિલાભિત કરતો વિચારવા લાગ્યો
થાવત્ ધમકથા કહી; પરિષદ વિખેરાઈ ગઈ અને રાજા પણ ચાલ્યો ગયો. ચુલનીપિતાને ગૃહસ્થ ધર્મ સ્વીકાર– ૧૩૩. ત્યાર બાદ ચુલનીપિતા ગાથાપતિ શ્રમણ
ભગવાન મહાવીર પાસેથી ધર્મકથા સાંભળીને અને હૃદયમાં ઉતારીને હર્ષિત, સંતુષ્ટ, આનંદિત, પ્રીતિમના, પરમ સૌમનસ્ક-પ્રસન્ન અને હર્ષોતિરેકથી આનંદિત-હૃદય થઈને પોતાની જગ્યા પરથી ઊડ્યોઊઠીને શ્રમણ ભગવાન મહાવીરની આદક્ષિણા-પ્રદક્ષિણા કરી, પ્રદક્ષિણા કરીને વંદનનમસ્કાર કર્યો, વંદન-નમસ્કાર કરીને આ પ્રમાણે બેલ્યો- હે ભદન! હું નિન્ય પ્રવચન પર શ્રદ્ધા રાખું છું, હે ભદન! પ્રતીતિ રાખું છું, હે ભદત ! નિન્ય પ્રવચનમાં મને રૂચિ છે- તે મને પસંદ છે. હે ભગવન ! નિગ્રન્થ પ્રવચનને હું આદર કરું છું. હે ભદન! તે આદર કરવા યોગ્ય જ છે. હે ભગવન્! તે તથ્યરૂપ છે. હે ભગવનું ! તે યથાર્થ છે. હે ભગવન! તે અસંદિગ્ધ છે-તેમાં શંકા ન કરી શકાય તેવું છે. હે ભગવન્! તે અભિલષણીય છે. હે ભગવનને અભિસનીય છે. હે ભગવન્! તે અભિલાષણીય અને અભિપ્શનીય છે. તમે જેમ કહો છો તેવું જ તે છે. જેવી રીતે ઘણા બધા રાજા, ઈશ્વર, તલવર માડુંબિક, કૌટુ બિક, ઈભ્ય, શ્રેષ્ઠ, સેનાપતિ, સાર્થવાહ આદિ આ૫ દેવાનુપ્રિય પાસે મુંડિત થઈને, ગૃહત્યાગ કરીને અનગારિક પ્રવજ્યાથી પ્રાજિત થયા છે, તેમ હું મુંડિત થઈને ગૃહત્યાગ કરીને અનગારિક દીક્ષા ગ્રહણ કરવા સમર્થ નથી, પરંતુ આપ દેવાનુપ્રિય પાસેથી પાંચ અણુવ્રત, સાત શિક્ષાવ્રત રૂપી બાર પ્રકારનો શ્રાવક ધર્મ સ્વીકાર કરવા હું ઇચ્છું છું.'
શ્રમણ ભગવાન મહાવીરે ઉત્તર આપ્યો-હે દેવાનુપ્રિય! જેમાં તને સુખ મળે ને કર પરંતુ વિલંબ-પ્રમાદ ન કરીશ.'
તત્પશ્ચાત્ ચુલનીપિતા ગાથાપતિએ શ્રમણ ભગવાન મહાવીર પાસેથી શ્રાવક ધર્મ અંગીકાર કર્યો.
શ્યામાની શ્રમણે પાસિકા ચર્યા– ૧૩૬. તદન્તર તેની પત્ની શ્યામા જીવાજીવ આદિ તેને જાણીને શ્રમણોપાસિકા બની ગઈ ભાવનું શ્રમણ નિગ્રન્થોને પ્રાશુક, એષણીય, અશન, પાન, ખાદ્ય, સ્વાદ્ય, આહાર તથા વસ્ત્ર, પ્રતિગ્રહ પાત્ર આદિ, કંબલ, પાદપ્રેઝન, ઔષધિ, ભેષજ તેમ જ પ્રતિહારી, પીઠ, ફલક, શૈયા, સંસ્મારકથી પ્રતિલાભિત કરતી વિચારવા લાગી.
'ના
ચલનીપિતાએ કરેલ ધર્મ જાગરણ અને ગ્રહ વ્યવહાર ત્યાગ૧૩૭. તત્પશ્ચાન અનેક પ્રકારે શીલવતો, ગુણવ્રત, વિરમણો, પ્રત્યાખ્યાનો અને પૌષધપવાસની અનુલાપના દ્વારા આત્માને ભાવિત કરતા ચુલનીપિતાએ ચૌદ વર્ષ વીતાવ્યા અને પંદરમું વર્ષ ચાલી રહ્યું હતું ત્યારે કોઈ એક દિવસ મધ્યરાત્રિમાં ધર્મ જાગરણ કરતા તેને આ પ્રમાણે આધવામિક, ચિંતિત, પ્રાર્થિત. મનોગત સંકલ્પ ઉત્પન્ન થયો કે વારાણસી નગરીમાં ઘણા બધા રાજાઓ આદિ પોત પોતાના કાર્યો માટે મને પૂછે છે, મંત્રણા કરે છે યાવત્ સ્વયં મારા કુટુંબ પરિવારનો હું આધાર-તંભ થાવત્ બધા કાર્યોનો નિર્દેશક છે, તેથી આ વિક્ષેપને કારણે શ્રમણ ભગવાન મહાવીર પાસેથી અંગીકૃત કરેલી ધર્મ પ્રશપ્તિને અનુરૂપ પ્રવૃત્તિ
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org