Page Text
________________
ધર્મ કથાનુયોગ–તવિધિ
છ8 પછી પાછા સોળ ઉપવાસ, પંદર ઉપવાસ સુધીના ઉપવાસ કરવાના હોય છે. વચ્ચે વચ્ચે એમ એક એક ઘટાડીને ઉપવાસ કરતાં કરતાં એક એક ઉપવાસ હોય છે તથા મધ્યમાં સોળ એક ઉપવાસ સુધી ઊતરવાનું. ત્યાર પછી એકી ઉપવાસ કરી ફરી ક્રમશ: ઊતરતા જતાં એક ઉપસાથે આઠ છઠ્ઠ અને અંતે એક અઠ્ઠમ, એક વાસ સુધી પહોંચવાનું હોય છે. જેમ કે, એક ઉપછઠ્ઠ અને એક ઉપવાસ કરી સાધક રત્નાવલી વાસ, તેને પારણે છઠ્ઠ, છ8ના પારણે ઉપવાસ, તપ પૂર્ણ કરે છે.
પછી અઠ્ઠમ અને એક ઉપવાસ, એમ પંદર આ તપની ચાર પરિપાટી છે. પહેલી પરિ
સુધી ચડી એક ઉપવાસ અને તેના પારણે સોળ પાટીમાં પારણાના દિવસે દૂધ, દહીં આદિ
ઉપવાસને થોકડે કરવામાં આવે છે, પૂર્વવિધિ વિગઈઓનો ત્યાગ નથી કરવાનો હતો, સાધક
મુજબ ઘટાડતાં જવાનું હોય છે. આ તપની ઇચ્છાનુસાર તેમનો ઉપયોગ કરી શકે છે. બીજી
એક પરિપાટીમાં અગિયાર મહિના, પંદર દિવસ પરિપાટીમાં એક પણ વિગઈ લેવામાં નથી એટલે કુલ ૩૪૫ દિવસ લાગે છે. તેમાં ઓગણઆવતી. ત્રીજી પરિપાટીમાં નિલેપ (જેનો લેપ
સાઠ પારણા અને ૨૮૬ દિવસની તપસ્યા હોય ન લાગે તેવો) આહાર લેવામાં આવે છે. ચોથી
છે. ચારે પરિપાટીઓ પૂરી કરતાં ત્રણ વર્ષ, પરિપાટીમાં આયંબિલ કરવામાં આવે છે.
દસ માસ લાગે છે. પારણાની વિધિ પૂર્વવતુ એની એક પરિપાટીમાં પંદર મહિના અને
સમજવાની છે. બાવીશ દિવસ એટલે કે કુલ ૪૭૨ દિવસ લાગે લધુ સિંહનિષ્ક્રીડિત તપછે. તેમાં અઠ્યાસી પારણાં હોય છે, અને ૩૮૪
આ તપની વિધિ નીચે પ્રમાણે છેદિવસ તપના હોય છે. ચારે પરિપાટી ૫ વર્ષ,
જેમ ક્રીડા કરતે સિંહ પોતે વટાવી ગયેલ ૨ માસ અને ૧૮ દિવસમાં પૂર્ણ થાય છે.
સ્થાનને જોત જોતો આગળ વધે છે, અર્થાત્ કનકાવલી તપ
બે ડગલાં આગળ ચાલી એક ડગલું પાછળ આ તપની વિધિ આ પ્રમાણે છે
રાખતો જાય છે, તેવી રીતે આ પ્રકારના તપમાં આ તપ મોટા ભાગે રત્નાવલી તપ જેવું જ
સાધક પૂર્વ પૂર્વ આચરિત તપનું ફરી ફરી સેવન
કરતો કરતે આગળ વધે છે. આ તપમાં એકથી છે. ૨નાવલી તપમાં બન્ને ફુલોની જગ્યાએ
માંડી નવ સુધીના ઉપવાસ કરવાના હોય છે આઠ આઠ છઠ્ઠ અને મધ્યમાં પાનની જગ્યાએ
અને વચ્ચે આચરિત તપનું પુન: આરાધન ચોત્રીસ છઠ્ઠ કરવાના હોય છે, જ્યારે કનકાવ
કરી આગળ વધતા જવાનું હોય છે, અને એ લીમાં આઠ આઠ અને ચોત્રીસ અટ્ટમ કરવાના
જ રીતે આખી શ્રેણી પાછી ઊતરવાનું હોય છે. હોય છે. એની એક પરિપાટીમાં સત્તર મહિના
જેમ કે ઉપવાસના પારણે છઠ્ઠ, છઠ્ઠના પારણે અને બાર દિવસ લાગે છે. તેમાં એક્યાસી
ઉપવાસ, અને તેના પારણે અટ્ટમ, અર્કમના પારણા અને ૪૩૪ દિવસનું તપ હોય છે. ચારે
પારણે પાછો છઠ્ઠ-આ રીતે નવ ઉપવાસ સુધી પરિપાટીઓ પાંચ વર્ષ, નવ માસ અને અઢાર
ચડી પાછું ઊતરવાનું. આ તપની પરિપાટીમાં દિવસમાં પૂરી થાય છે. પારણાની વિધિ પૂર્વવતુ
છ મહિના સાત દિવસ અર્થાત, ૧૮૭ દિવસ
લાગે છે. આમાં ૩૩ પારણા અને ૧૫૪ દિવમુક્તાવલી તપ
સની તપસ્યા હોય છે. ચારે પરિપાટીએ પૂરી આ તપની વિધિ નીચે પ્રમાણે છે
કરતાં બે વર્ષ અને અઠ્ઠાવીસ દિવસ લાગે છે. આ તપમાં એક ઉપવાસથી પંદર ઉપવાસ પારણાની વિધિ પૂર્વવત છે. ૨. સેળને સમૂહ-એક સાથે સળ. ૩. કઈ એક પ્રકારનું ભૂજેલું ધાન પાણી સાથે ખાવું તે આયંબિલ કહેવાય છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001953 |
| Book Title | Dharmakathanuyoga Part 2 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Kanhaiyalal Maharaj, Dalsukh Malvania |
| Publisher | Agam Anuyog Prakashan |
| Publication Year | 1991 |
| Total Pages | 538 |
| Language | Gujarati |
| Classification | Book_Gujarati, Agam, Canon, Story, Literature, & agam_related_other_literature |
| File Size | 14 MB |