________________
ધર્મકથાનગ–અરિષ્ટનેમિ-તીર્થમાં દ્રૌપદી કથાનક : સૂત્ર ૧૧૦
૩૩
પદ્મનાભ દ્વારા દૂતનું અપમાન
સેના સાથે અને મહાન સુભટો, ર અને ૧૧૦. ત્યાર પછી તે પદ્મનાભે દારુક સારથીએ આ પદાતિઓના સમૂહથી ઘેરાઈને જ્યાં કૃષ્ણ વાસુ
પ્રમાણે કહેતાવેંત ક્રોધથી લાલપીળો થઈને, રુષ્ટ દેવ હતા ત્યાં જવા ઉદ્યત થયા. થઇને, પ્રચંડ કોપ કરીને, કપાળ પર ત્રણ વળ ૧૧૩. ત્યાર બાદ કૃષ્ણ વાસુદેવે પદ્મનાભ રાજાને આવપાડીને, ભ્રમર ખેંચીને આ પ્રમાણે કહ્યું
તે જો, જોઈને તેમણે પાંચે પાંડવોને કહ્યુંહે દેવાનુપ્રિય ! હું કૃષ્ણ વાસુદેવને દ્રૌપદી
અરે બાળકો ! તમે પાનાભ રાજા સાથે યુદ્ધ પાછી નહીં આપું. આ હું યુદ્ધ માટે તૈયાર છું કરશો કે 'હું યુદ્ધ કર્યું તે જોશો ? અને બહાર આવું છું.' આમ કહી ફરી દારુક
ત્યારે તે પાંચ પાંડવોએ કૃષ્ણ વાસુદેવને આ સારથીને આ પ્રમાણે તેણે કહ્યું
પ્રમાણે કહ્યું- હે સ્વામિ ! અમે યુદ્ધ કરીશું, “હે દૂત ! રાજનીતિ અનુસાર દૂત અવધ્ય
તમે યુદ્ધ જોજો.” છે [એટલે હું તને મારતો નથી-જીવતો જવા
ત્યારે તે પાંચ પાંડવ યુદ્ધ-સજજ થઈ કવદઉં છું.' એમ કહી અસત્કાર, અપમાન,
ચાદિ બાંધીને યાવતુ શસ્ત્રાસ્ત્રો લઈને રથ પર તિરસ્કાર કરી તેને પાછલા બારણેથી કાઢી મૂક્યો.
આરૂઢ થયા, રથારૂઢ થઈને જ્યાં પદ્મનાભ
રાજા હતો ત્યાં આવ્યા, આવીને આ પ્રમાણે દૂતનુ' કૃષ્ણ સમીપે આગમન
બોલ્યા-આજ કાં તો અમે છીએ કાં પદ્મનાભ ૧૧૧. ત્યાર બાદ તે દારુક સારથી પદ્મનાભ રાજા દ્વારા
રાજા છે.' આમ કહી પદ્મનાભ રાજા સાથે યુદ્ધ અસત્કારિત, અપમાનિત અને તિરસ્કૃત કરા
કરવા લાગ્યા. ઇને પાછલા બારણેથી કાઢી મુકાયો એટલે તે
પાંડવોને પરાજય પાછો ફરી જ્યાં કૃષ્ણ વાસુદેવ હતા ત્યાં આવ્યો,
૪. ત્યાર બાદ તે પદ્મનાભ રાજાએ પાંચે પાંડવોને આવીને બે હાથ જોડી શિરસાવત અંજલિ
તરત જ યુદ્ધમાં થકવીને પરાજિત કર્યા, તેમના રચીને જય-વિજય શબ્દો દ્વારા વધામણી
વીર યોદ્ધાઓને હણી નાખ્યા, તેમના ધ્વજઆ પીને કૃષ્ણ વાસુદવને આમ કહેવા લાગ્યા
પતાકા અને વિજયચિહો નષ્ટ કરી દીધાં, હે સ્વામિ ! આપની આજ્ઞા અનુસાર હું તેમની સેનાને કંઠે પ્રાણ આવી જાય એવી અપરકંકા રાજધાનીમાં ગયો હતો યાવત્ હતોત્સાહ કરી છિન્ન ભિન્ન કરી ચારે દિશામાં પાછલા બારણેથી પાછો કાઢી મૂક્યો.”
ભગાડી લીધી. પદ્મનાભનું પાંડ સાથે યુદ્ધ
ત્યારે તે પાંચે પાંડવ પદ્મનાભ રાજા દ્વારા ૧૧૨. ત્યારપછી પદ્મનાભે પોતાના સેનાપતિને બોલા- યુદ્ધમાં થાકી ગયા, હારી ગયા, તેમના દ્ધાઓ વ્યો, બોલાવીને તેને આ પ્રમાણે કહ્યું- હે દેવાનુ
ઘાયલ થયા-હણાય, તેમનાં વિજા-પતાકાઓ પ્રિય તરત જ અભિષેક-હસ્તી સજજ કરો.” નાશ પામ્યાં અને તેમની સેના કંઠે પ્રાણ લઈ અને પછી કલાચાર્યના ઉપદેશથી પ્રાપ્ત ચારે દિશામાં છિન્ન ભિન્ન થઈ ભાગી ગઈ મતિકલ્પનાથી ઉત્પન્ન થયેલા વિકલ્પો દ્વારા ત્યારે શત્રુસેનાને સામનો કરવામાં અસમર્થ, નિષણાએ ઉજજવલ વેશભૂષા આદિથી હરતી
બળ-વીર્યહીન થઈને, પુરુષાર્થ-પરાક્રમહીન રત્નને સજજ કર્યો અને સજજ કરી પદ્મનાભની થઈને, યુદ્ધમાં ટકી રહેવું મુશ્કેલ સમજીને જયાં સમક્ષ ઉપસ્થિત કર્યો.
કૃષ્ણ વાસુદેવ હતા ત્યાં પાછા આવ્યા. ત્યાર બાદ પદ્મનાભ યુદ્ધ માટે સજજ થઈ કૃષ્ણ દ્વારા પરાજય કારણ કથન અને યુદ્ધ– કવચ આદિ બાંધી પાવતુ આભિષેક્ય હસ્તીરત્ન ૧૧૫. ત્યારે કૃષ્ણ વાસુદેવે તે પાંચ પાંડવોને પૂછયુંપર સવાર થયા, સવાર થઈ અશ્વ, હાથી, રથ
હે દેવાનુપ્રિમો ! તમે કેવી રીતે પદ્મનાભ રાજા અને પ્રવર યોદ્ધાઓની બનેલી ચતુરંગિણી સાથે યુદ્ધ કરવા લાગ્યા હતા ?
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org