________________
૨ ૬૧ ર
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૪
उ. गोयमा ! णो इणठे समठे, पभू णं से उट्ठाणेण ઉ. ગૌતમ ! આ અર્થ સમર્થ નથી, કારણ કે છાસ્થ वि, कम्मेण वि, बलेण वि, वीरियेण वि, पुरिसक्का
મનુષ્ય ઉત્થાન, કર્મ, બળ, વીર્ય અને પુરુષકાર-પરાક્રમ रप्परक्कमेण वि, अन्नयराइं विपुलाइं भोगभोगाई
દ્વારા કોઈપણ વિપુલ ભોગપભોગ ભોગવવામાં भुंजमाणे विहरित्तए तम्हा भोगी, भोगे परिच्चाय
સમર્થ છે, તેથી તે ભોગી છે અને ભોગોનો ત્યાગ माणे महानिज्जरे महापज्जवसाणे भवइ ।
કરતા તે મહાનિર્જરા અને મહાપર્યવસાન (અંત)ને
પ્રાપ્ત કરે છે. प. आहोहिए णं भंते ! मणुस्से जे भविए अन्नयरेसु પ્ર. ભંતે ! આવા અધોડવધિક (નિયત ક્ષેત્રનાં देवलोएसु देवत्ताए उववज्जित्तए, से नूणं भंते ! से
અવધિજ્ઞાની) મનુષ્ય જે કોઈ દેવલોકમાં દેવરૂપે खीणभोगी नो पभू उट्ठाणेणं -जाव- पुरिसक्का
ઉત્પન્ન થનાર છે તો ભંતે ! વાસ્તવમાં તે ક્ષીણભોગી रपरक्कमेणं विउलाई भोगभोगाई भुंजमाणे
ઉત્થાન -યાવત- પુરુષકાર પરાક્રમ દ્વારા વિપુલ विहरित्तए, से नूणं भंते ! एयमझें एवं वयह ?
ભોગોપભોગોને ભોગવવામાં સમર્થ નથી ? તો ભંતે !
શું આપ આ અર્થને આ પ્રમાણે કહો છો ? ૩. નામ જેવ ન છ મત્યે -નાત- ઉ. ગૌતમ ! છવાસ્થની જેમ મહાપર્યવસાન યુક્ત હોય महापज्जवसाणे भवइ।
છે પયતનું સમગ્ર કથન સમજવું જોઈએ. परमाहोहिए णं भंते ! मणुस्से जे भविए तेणेव પ્ર. ભંતે ! એવા પરમ અવધિજ્ઞાની મનુષ્ય જે એ જ भवग्गहणेणं सिज्झित्तए -जाव- सव्वदुक्खाणमंतं
ભવગ્રહણ વડે સિદ્ધ થાય છે -વાવ- સર્વ દુઃખોનો करेत्तए, से नूणं भंते ! से खीणभोगी नो पभू
અંત કરનાર છે તો ભંતે ! વાસ્તવમાં તે
ક્ષીણભોગી ઉત્થાન -વાવ- પુરુષકાર પરાક્રમ उठाणेणं -जाव- पुरिसक्कारपरक्कमेणं विउलाई
વડે વિપુલ ભોગોપભોગોને ભોગવવામાં સમર્થ भोगभोगाइं भुंजमाणे विहरित्तए, से नूणं भंते !
નથી ? ભંતે ! શું આપ આ અર્થને આ પ્રમાણે एयमढं एवं वयह ?
કહો છો ? उ. गोयमा ! नो इणठे समठे, सेसं जहा छउमत्थस्स। ઉ. ગૌતમ ! આ અર્થ સમર્થ નથી. શેષ વર્ણન
છઘસ્થોની સમાન સમજવું જોઈએ. प. केवलीणं भंते! मणुस्से जे भविए तेणेव भवग्गहणेणं પ્ર. ભંતે ! કેવળજ્ઞાની મનુષ્ય જે આ જ ભવ ગ્રહણથી सिज्झित्तए -जाव- अंतं करेत्तए, ते नूणं भंते ! ते
સિદ્ધ થનાર છે વાવત- સમગ્ર દુઃખોનો અંત મોft નો ઘમ્ ૩ry -ગાય
કરનાર છે તો ભંતે ! વાસ્તવમાં તે ક્ષીણભોગી पुरिसक्कारपरक्कमेणं विउलाई भोगभोगाइं भुंजमाणे
ઉત્થાન -યાવતુ- પુરુષકાર પરાક્રમ વડે વિપુલ विहरित्तए, से नूणं भंते ! एयमझें एवं वयह ?
ભોગોપભોગોને ભોગવવામાં સમર્થ નથી ? શું
આપ આ અર્થને આ પ્રમાણે સ્વીકારો છો ? उ. गोयमा ! एवं चेव जहा परमाहोहिए -जाव
ગૌતમ ! આનું કથન પરમાવધિજ્ઞાનીને સમાન महापज्जवसाणे भवइ।
મહાપર્યવસાન યુક્ત હોય છે પર્યત સમજવું - વિયા. સ. ૭, ૩. ૭, મુ. ૨૦-૨૩
જોઈએ. ५९. अद्दाईपेहणा विण्णाणं
૫૯. આદર્શ વગેરેના જોવા સંબંધિત વિજ્ઞાન : ૫. ૨. અર્વાણ મંતે ! વેદનાને અપૂણે વિદ્ધાર્થ પ્ર. ૧. ભંતે ! આરસ (દર્પણ)માં પોતાનું પ્રતિબિંબ पेहेइ, अत्ताणं पेहेइ. पलिभागं पेहेइ ?
જોતા મનુષ્ય શું દર્પણને જુએ છે કે પોતે પોતાને
જુએ છે અથવા પોતાના પ્રતિબિંબને જુએ છે ? उ. गोयमा! अदाई पेहेइ,णो अत्ताणं पेहेइ, पलिभागं ઉ. ગૌતમ ! તે દર્પણને જુએ છે, પોતાના શરીરને ફા
જોતો નથી પરંતુ તે પોતાના શરીરના પ્રતિબિંબન જુએ છે.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org