________________
૨૪૦૨
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૪ ૩. ગોરમા ! વંવિદે guપત્ત, તં નદી
ઉ. ગૌતમ! સંસ્થાન પરિણામ પાંચ પ્રકારના કહેવામાં
આવ્યા છે, જેમકે - १.परिमंडलसंठाणपरिणामे-जाव-५.आययसंठाण
૧. પરિમંડળ સંસ્થાન પરિણામ -પાવતુપરિમા - વિચા. સ. ૮, ૩. ૧, મુ. ૨૧-૨૨
૫. આયત સંસ્થાન પરિણામ. ૬. રૂચા વિવ@યા નીવ ( 7) રસપહવ- ૬. દ્રવ્યાદિની અપેક્ષાએ રૂપી અજીવ (પુદ્ગલ) દ્રવ્યનું
પ્રરૂપણ : एगत्तेणं पुहत्तेणं, खंधा य परमाणुओ।
પરમાણુના એકરૂપ થવાથી અંધ અને એ ભિન્ન-ભિન્ન लोएगदेसे लोए य, भइयव्वा ते उ खेत्तओ ॥
(પૃથક-પૃથક) થવાથી પરમાણુ બને છે (આ દ્રવ્યની
અપેક્ષાથી થયો) ક્ષેત્રની અપેક્ષાથી તે (સ્કંધ) લોકના ૩૪. સ. રૂ ૬, T. ??
એક દેશમાં તથા સંપૂર્ણલોકમાં ભાજ્ય છે અર્થાત્
અસંખ્ય વિકલ્પયુક્ત છે. संतई पप्प तेऽणाई, अपज्जवसिया वि य ।
સંતતિ (કાળ) પ્રવાહની અપેક્ષાથી તે (સ્કંધ વગેરે) ठिइं पडुच्च साईया, सपज्जवसिया वि य॥
અનાદિ અને અનંત છે તથા સ્થિતિની અપેક્ષાએ તેઓ
સાદિ સાત્ત છે. असंखकालमुक्कोसं, एगं समयं जहन्निया।
રૂપી અજીવ (પુદ્ગલો)ની સ્થિતિ જઘન્ય એક સમયની अजीवाण य रूवीणं, ठिई एसा वियाहिया ।
અને ઉત્કૃષ્ટ અસંખ્યાત કાળની કહેવામાં આવી છે. अणन्तकालमुक्कोसं, एगं समयं जहन्नयं ।
રૂપી અજીવોનું અંતર (સ્વસ્થાનથી શ્રુત થઈને ફરી એ अजीवाण य रूवीणं, अंतरेयं वियाहियं ।
જ સ્થાને પહોંચવા સુધીનો કાળ) જઘન્ય એકસમય અને - ઉત્ત. , રૂ ૬, T. ૨૩-૨૫ ઉત્કૃષ્ટ અનંતકાળ છે. पोग्गल परिणामाणं बावीसं भेया
૭. પુદ્ગલ પરિણામોના બાવીસ ભેદ : बावीसविहे पोग्गलपरिणामे पण्णत्ते, तं जहा
પુદ્ગલ પરિણામ બાવીસ પ્રકારનો કહેવામાં આવ્યો છે.
જેમકે – છે. વિપરિણામે, ૨. નીવUDYપરિમે, ૧. કૃષ્ણવર્ણ પરિણામ, ૨. નીલવર્ણ પરિણામ, ३. लोहियवण्णपरिणामे, ४. हालिद्दवण्णपरिणामे, ૩. રક્તવર્ણ પરિણામ, ૪, પીતવર્ણ પરિણામ, . મુસ્ત્રિવUUપરિણામે, ૬. સુમિધપરિણામે, ૫. શુક્લવર્ણ પરિણામ, ૬. સુગંધ પરિણામ, ૭. કુટિમાંધપરિણામે, ૮, તિરસપરિણામે,
૭. દુર્ગધ પરિણામ, ૮. તિક્ત (તીખો) રસ પરિણામ, ९. कडुयरसपरिणामे, १०. कसायरसपरिणामे, ૯. કટુ (કડવો) રસ પરિણામ, ૧૦. કપાયરસ પરિણામ, ૨૬. અંવિત્રરસપરિણામે, ૨૨. મદુરસપરિમે,
૧૧. અશ્લ (ખાટો) રસ પરિણામ, ૧૨. મધુરરસ પરિણામ, १३. कक्खडफासपरिणामे, १४. मउयफासपरिणामे, ૧૩. કર્કશસ્પર્શ પરિણામ, ૧૪. મૂદુસ્પર્શ પરિણામ, १५. गुरूफासपरिणामे, १६. लहुफासपरिणामे, ૧૫. ગુરુસ્પર્શ પરિણામ, ૧૬. લઘુસ્પર્શ પરિણામ, १७. सीयफासपरिणामे, १८. उसिणफासपरिणामे, ૧૭. શીતસ્પર્શ પરિણામ, ૧૮. ઉષ્ણસ્પર્શ પરિણામ, १९. णिद्धफासपरिणामे, २०. लुक्खफासपरिणामे, ૧૯. સ્નિગ્ધસ્પર્શ પરિણામ, ૨૦. રાક્ષસ્પર્શ પરિણામ, २१. अगुरूलहुफासपरिणामे, २२. गुरूलहुफासपरिणामे। ૨૧. અગુરુલઘુસ્પર્શ પરિણામ, ૨૨. ગુરુલઘુસ્પર્શ પરિણામ.
- સમ. ૨૨, મુ. ૬ તિરિવારીપરમાણુના કાયવ WITHરિણામ ૮. ત્રિકાલવત પરમાણુ પુદગલો અને સ્કંધોના વર્ણાદિ परूवणं
પરિણામનું પ્રરૂપણ : , Uસ મંતે ! પાસે,
પ્ર. ભંતે ! શું આ પુદ્ગલ (પરમાણુ અથવા સ્કંધ), अतीतमणंतं सासयं समयं लुक्खी,
અનંત શાશ્વત અતીતકાળમાં એક સમય રુક્ષ સ્પર્શયુક્ત હતો,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org