________________
૨૨૬
एवं णव वि गमगा पढम गमग सरिसा भाणियव्वा,
णवरं-उववाय ठिई संवेहो य उवउंजिऊण भाणिયો। (૨-૧)
एवं आउकाइया - जाव- चउरिंदिया उववाएयव्या ।
णवरं सव्वत्थ अप्पणो लद्धी भाणियव्वा ।
उववाय ठिई संवेहाइ उवउंजिऊण भाणियब्वं । (१-९) -વિચા. સ. ૨૪, ૩. ૨૦, સુ. ?-- ૧૩. મંત્રિવિત્તિરિનો િવવર્ષાંતેનુ ગસળિિિલય तिरिक्खजोणियाणं उववायाइ वीसं दारं परूवणंप. भंते! जइ पंचिंदियतिरिक्खजोणिएहिंतो उववज्जंतिकिं सण्णिपंचिंदियतिरिक्खजोणिएहिंतो उववज्जंति, असण्णिपंचिंदियतिरिक्खजोणिएहिंतो उववज्जंति ?
૩. ગોયમા ! હિં વિ વવપ્નતિ ।
एवं जहेब पुढविकाइएसु उववज्जमाणस्स पंचिंदियतिरिक्खजोणियस्स उववाओ भणिओतहा भाणियव्वो ।
प. असण्णिपंचिंदियतिरिक्खजोणिए णं भंते! जे भविए पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु उववज्जित्तए, से णं भंते ! केवइयं कालट्ठिईएसु उववज्जेज्जा ?
उ. गोयमा ! जहण्णेणं अंतोमुहुत्तट्ठिईएसु, उक्कोसेणं पलिओवमस्स असं खेज्जइभागट्ठिईएसु उववज्जेज्जा ।
प. ते णं भंते! जीवा एगसमएणं केवइया उववज्जंति ?
उ. गोयमा ! अवसेसं जहेब पुढविकाइएसु उववज्जमाणस्स असण्णिस्स वत्तब्वया तहेब निरवसेसं इह वि भाणियव्वा ।
णवरं-कालादेसेणं जहण्णेणं दो अंतोमुहुत्ता, उक्कोसेणं पलिओवमस्स असंखेज्जइभागं पुव्वकोडीपुहत्तमब्भहियं एवइयं कालं सेवेज्जा, एवइयं कालं गतिरागतिं करेज्जा (पढमो गमओ)
Jain Education International
For Private
દ્રવ્યાનુયોગ ભાગ-૪
આ જ પ્રકારે નવેય ગમક પ્રથમ ગમકના સદેશ સમજવા જોઈએ.
વિશેષ – ઉપપાત, સ્થિતિ અને સંવેધ ઉપયોગપૂર્વક સમજવું જોઈએ. (૨-૯)
આ જ પ્રકારે અપ્લાયથી ચતુરિન્દ્રિય પર્યંત ઉપપાત વગેરે કહેવું જોઈએ.
વિશેષ – સર્વત્ર પોત-પોતાની લબ્ધિનું કથન કરવું જોઈએ.
ઉપપાત, સ્થિતિ અને સંવેધ વગેરે ઉપયોગપૂર્વક સમવું જોઈએ. (૧-૯)
૫૩, પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકોમાં ઉત્પન્ન થનાર અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકોમાં ઉપપાતાદિ વીસ દ્વારોનું પ્રરૂપણ :
પ્ર. ભંતે ! જે પંચેન્દ્રિય-તિર્યંચયોનિકોમાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે તો શું તેઓ સંજ્ઞી પંચેન્દ્રિયતિર્યંચયોનિકોથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે કે અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકોથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે ?
ઉ. ગૌતમ ! તેઓ બંન્નેથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે.
આ પ્રકારે જેવી રીતે પૃથ્વીકાયિકોમાં ઉત્પન્ન થનાર પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકોનો ઉપપાત કહ્યો છે તે જ અનુસાર અહીંયા પણ સમજવો જોઈએ. પ્ર. ભંતે ! અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય-તિર્યંચયોનિક જે પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિકોમાં ઉત્પન્ન થવા યોગ્ય છે તો ભંતે ! તે કેટલા કાળની સ્થિતિયુક્ત (પંચેન્દ્રિય તિર્યંચો)માં ઉત્પન્ન થાય છે ?
ઉ. ગૌતમ ! તે જઘન્ય અન્તર્મુહૂર્ત અને ઉત્કૃષ્ટ પલ્યોપમના અસંખ્યાતમા ભાગની સ્થિતિયુક્ત પંચેન્દ્રિય તિર્યંચોમાં ઉત્પન્ન થાય છે.
પ્ર. ભંતે ! તે (અસંજ્ઞી પંચેન્દ્રિય-તિર્યંચ) જીવ એક જ સમયે કેટલાં ઉત્પન્ન થાય છે ?
ઉ. ગૌતમ ! શેષ સંપૂર્ણ કથન પૃથ્વીકાયિકોમાં ઉત્પન્ન થનાર અસંજ્ઞીને અનુરૂપ અહીંયા પણ સમજવું જોઈએ.
વિશેષ – કાલાદેશથી જઘન્ય બે અન્તર્મુહૂર્ત અને ઉત્કૃષ્ટ પૂર્વકોટિ પૃથક્ત્વ અધિક પલ્યોપમનો અસંખ્યાતમો ભાગ જેટલો કાળ વ્યતીત કરે છે અને એટલા જ કાળ સુધી ગમનાગમન કરે છે. (આ પ્રથમ ગમક છે.)
Personal Use Only
www.jainelibrary.org