________________
વ્યુત્ક્રાંતિ અધ્યયન
૨૦૭૧
उ. गोयमा ! जहा रयणप्पभाए तहेव दो आलावगा
भाणियब्वा। 1. ૨ ૨-૨૨. મંતે નીવેરોસટ્ટસુરશુમારT
वाससयसहस्सेसु एगमेगंसि असुरकुमारावासंसि पुढविकाइयत्ताए -जाव-वणस्सइकाइयत्ताए देवत्ताए देवित्ताए आसण-सयण-भंडमत्तोवगरणत्ताए
उववन्नपुवे? ૩. દંતા, ભોયમા ! મસરૂં મહુવા ગંતવૃત્તો !
सव्वजीवा वि एवं चेव। एवं -जाव- थणियकुमारेसु।
नाणत्तं आवासेसु. ૫. ૮ ૨૨-૨૬, મયં / મંતે ! નીવે સંવેગ્નેનું પુઢ
विकाइयावाससयसहस्सेसु एगमेगंसि पुढविकाइयावासंसि पुढविकाइयत्ताए-जाव-वणस्सइकाइयत्ताए
उववन्नपुब्वे ? ૩. હંતા, મા! બસડું અવી મviતવૃત્તો !
ઉ. હા, ગૌતમ ! રત્નપ્રભા પૃથ્વીનાં સમાન અહીં
પણ બે આલાપક કહેવા જોઈએ. પ્ર. ૬.૨-૧૧, અંતે ! શું આ જીવ અસુરકુમારોનાં
ચોંસઠ લાખ અસુરકુમારોવાસોમાંથી પ્રત્યેક અસુરકુમારવાસમાં પૃથ્વીકાયિક રૂપમાં -વાવતુવનસ્પતિકાયિક રૂપમાં, દેવરુપમાં કે દેવીરૂપમાં અથવા આસન, શયન, ભાંડ, પાત્ર આદિ ઉપકરણ રૂપમાં પહેલા ઉત્પન્ન થઈ ચુક્યા છે ? હા, ગૌતમ ! અનેક વાર કે અનન્ત વાર ઉત્પન્ન થઈ ચુક્યા છે. બધા જીવોનું વર્ણન પણ આ પ્રમાણે કરવું જોઈએ. આ પ્રમાણે સ્વનિતકુમારો સુધી કહેવું જોઈએ.
તેના આવાસોની સંખ્યામાં અંતર છે. પ્ર. ૮, ૧૨-૧૬, ભંતે ! શું આ જીવ અસંખ્યાત લાખ
પૃથ્વીકાયિક-આવાસોમાંથી પ્રત્યેક પૃથ્વીકાયિક આવાસમાં પૃથ્વીકાયિકના રૂપમાં વાવત-વનસ્પતિ
કાયિક રૂપમાં પહેલા ઉત્પન્ન થઈ ચુક્યા છે ? ઉ. હા, ગૌતમ ! તે અનેકવાર અથવા અનન્ત વાર ઉત્પન્ન થઈ ચુક્યા છે. આ પ્રમાણે બધા જીવોનાં વિષયમાં પણ કહેવું જોઈએ. આ પ્રમાણે (ત્રેઈન્દ્રિયથી) મનુષ્યો સુધી કહેવું
જોઈએ. પ્ર. ૬. ૧૭-૨૧. ભંતે ! શું આ જીવ અસંખ્યાત લાખ
કીન્દ્રિય આવાસોમાંથી પ્રત્યેક કીન્દ્રિય આવાસમાં પૃથ્વીકાયિકના રૂપમાં -વાવ-વનસ્પતિકાયિકના રૂપમાં અને દ્વીન્દ્રિય રૂપમાં પહેલા ઉત્પન્ન થઈ
ચુક્યા છે ? ઉ. હા, ગૌતમ ! અનેકવાર કે અનન્તવાર ઉત્પન્ન
થઈ ચુક્યા છે. બધા જીવોનું વર્ણન પણ આ પ્રમાણે કરવું જોઈએ. આ પ્રમાણે મનુષ્યો સુધી કહેવું જોઈએ. વિશેષ : ત્રેઈન્દ્રિયોમાં વનસ્પતિકાયિક રૂપથી ત્રેઈન્દ્રિય રૂપ સુધી, ચઉન્દ્રિયોમાં ચઉન્દ્રિય રૂપ સુધી, પંચેન્દ્રિય-તિર્યંચયોનિઓમાં પંચેન્દ્રિય તિર્યંચયોનિઓ રૂ૫ સુધી તથા મનુષ્યોમાં મનુષ્યો સુધીમાં (અનેકવાર કે અનન્તવાર) ઉત્પત્તિ જાણવી જોઈએ. શેપ બધુ વર્ણન બેઈન્દ્રિયોનાં સમાન જાણવું જોઈએ.
પર્વ -Mાવ- વારાફg/
एवं सब्बजीवा वि।
. તે ૨૭-૨૧, મયં જ મંતે ! નીવે અસંવેમ્બેલ્સ
बेइंदियावाससयसहस्सेसु एगमेगंसि बेइंदियावासंसि पुढविकाइयत्ताए -जाव- वणस्सइकाइयत्ताए
बेइंदियत्ताए उववन्नपुवे ? ૩. હંતા, મા ! સર્ફ મહુવા તાલુત્તો !
सब्बजीवा बि एवं चेव। एवं -जाव- मणुस्सेसु। णवरं-तेइंदिएसु-जाव-वणस्सइकाइयत्ताएतेइंदियत्ताए चउरिदिएसु चउरिंदियत्ताए, पंचिंदियतिरिक्खजोणिएसु पंचेंदियतिरिक्खजोणियत्ताए, मणुस्सेसु मणुस्सत्ताए उववन्नपुव्वे ।
सेसं जहा बेइंदियाणं।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org