________________
તિર્યંચગતિ-અધ્યયન
૧૭૩ ૩. ગોયમ ! ત્યજિત ડસા માયવ્ય દેવ ઉ. ગૌતમ! અહીં પણ વંશવર્ગનાં સમાન મૂળાદિ દસ સંસવા -વિચા. સ. ૨૭, ૩.૭, સુ.?
ઉદેશક કહેવા જોઈએ. ૪૧. તુસિગાને મૂલવેલુ ૩ વાવાડ - ૪૫. તુલસી આદિનાં મૂળ કંદાદિ જીવોમાં ઉત્પાતાદિનું
પ્રરુપણ : પૂ. મદમં!તુ -દ્રરાત્ર- જ્ઞા-અન્ના-મૂયTI- પ્ર. ભંતે ! તુલસી, કૃષ્ણ, દરાલ, ફણેજ્જા, અજ્જા, चोरा-जीरा-दमणा-मस्या इंदीवर-सयपुष्फाणं,
ભૂયણા, ચોરા, જીરા, દમણા, મયા, ઈન્દીવર एएसि णं जे जीवा मूलत्ताए वक्कमंति ते णं भंते !
અને શતપુષ્પ આ બધાનાં મૂળનાં રૂપમાં જે જીવ
ઉત્પન્ન થાય છે તો ભંતે ! તે ક્યાંથી આવીને जीवा कओहिंतो उववज्जति ?
ઉત્પન્ન થાય છે ? . ગોવા ! ત્ય િર ૩ નિરવ ગણા ઉ. ગૌતમ ! વંશવર્ગનાં સમાન અહીં પણ સમગ્ર સંસાને
રુપથી મૂળાદિ દસ ઉદેશક કહેવા જોઈએ. एवं एएसुअट्ठसु बग्गेसु असीति उद्देसगा भवंति। આ પ્રમાણે તે આઠ વર્ગોનાં એસી (૮૦) ઉદેશક - વિચા. સ.૨૨, ૧.૮, યુ.
થાય છે. ૪૬. તા-તમાને મૂ-સંતાફળીયુકવાના હવ- ૪૬. તાલ તમાલ આદિનાં મૂળ કંદાદિ જીવોમાં ઉત્પાતાદિનું
પ્રરુપણ : રાથ-િનવ-અવં વારિ
રાજગૃહ નગરમાં (ગૌતમ ! સ્વામીએ (ભ.મહાવીર
સ્વામીથી) –ચાવતુ આ પ્રમાણે પૂછ્યું - प. अह भंते ! ताल तमाल तक्कलि-तेतलि साल પ્ર. ભંતે! તાલ(તાડ) તમાલ, તક્કલી, તેતલી, શાલ, सरला-सारगल्लाणं -जाव- केयइ-कयलि कंदलि
સરલ, (દેવદાર) સારગલ ચાવતુ- કેતકી, चम्मरूक्ख गुन्तरूक्ख हिंगुरूक्ख, लवंगुरूक्ख
કેવડી, કંદલી (કળા) ચર્મવૃક્ષ, ગુંદવૃક્ષ, હિંગુવૃક્ષ, पूयफलिखज्जूरि नालिएरीणं, एएसिणं जे जीवा
લવંગવૃક્ષ, પૂરફળ (સોપારી), ખજૂર અને નાળિયેર मूलत्ताए वक्कमंति ते णं भंते ! जीवा कओहिंतो
આ બધાના મૂળના રૂપમાં જે જીવ ઉત્પન્ન થાય છે उववज्जति ?
તો ભંતે ! તે ક્યાંથી આવીને ઉત્પન્ન થાય છે ? उ. गोयमा ! एत्य विमूलाईया दस उद्देसगा कापव्वा ઉ. ગૌતમ ! અહીં પણ શાલિવર્ગ મૂળાદિનાં દસ जहेब सालीणं।
ઉદેશકોનાં સમાન વર્ણન કરવું જોઈએ. णवरं-इमंनाणत्तंमूले कंदे खंधेतयाए साले य एएसु વિશેષઃ તે વૃક્ષોનાં મૂળ, કંદ, સ્કંધ, ત્વચા અને पंचसु उद्देसगेसु देवो न उववज्जंति, तिण्णि
શાખા આ પાંચે અવયવોમાં દેવ આવીને ઉત્પન્ન लेसाओ, ठिई जहन्नेणं अंतोमुहुत्तं, उक्कोसेणं
થતા નથી. આમાં ત્રણ લેશ્યાઓ હોય છે અને दसवाससहस्साइं । उवरिल्लेसु पंचसु उद्देसगेसु
સ્થિતિ જધન્ય અંતર્મુહૂર્તની અને ઉત્કૃષ્ટ દસ देवा उववज्जति,
હજાર વર્ષની થાય છે. બાકી અંતિમ ઉદેશકો
(અવયવો)માં દેવ ઉત્પન્ન થાય છે. चत्तारि लेसाओ, ठिई-जहण्णेणं अंतोमुहुत्तं, તેમાં ચાર વેશ્યાઓ હોય છે અને સ્થિતિ જઘન્ય उक्कोसेणं वासपुहत्तं,
અંતર્મુહૂર્તની અને ઉત્કૃષ્ટ વર્ષ પૃથફત્વની હોય છે. ओगाहणा मूले कंदे धणुपुहत्तं,
મૂળ અને કંદની અવગાહના ધનુપ પૃથફત્વની, खंधे तयाए साले य गाउयपुहत्तं,
સ્કંધ, ત્વચા અને શાખા ગભૂતિ પૃથત્વની, पवाले पत्ते य धणुपुहत्तं,
પ્રવાલ અને પત્રની અવગાહના ધનુષ પૃથફત્વની, ૨. ?. સા૪િ, ૨. સ્ત્ર, ૩. મસ, ૪. વંણે, ૬. ૩વરજૂ ૬. ભ ચ, ૭. ગમ, ૮, તુસ્ત્રલી યા તે સવIT મસીતિ પુખ હરિ રે II
- વિયા. સ. ૨૨, ૩-૮, T. ?
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org