________________
જીવ અધ્યયન
? .
૨.
રૂ.
૫.
૩.
૬.
૩.
૫.
૩.
૬.
૩.
एवं लेस्साए वि ।
वेयणाए जहा णेरइया ।
अवसेसं जहा णेरइयाणं ।
ૐ રૂ-??. વૅ -ખાવ- થયિકુમારા
दं. १२. पुढविकाइया आहार कम्म-वण्ण लेस्साहिं जहा णेरइया ।
पुढविकाइया णं भंते ! सव्वे समवेयणा ?
હંતા, ગોયમા ! સને સમવેયા |
सेकेणट्ठेणं भंते ! एवं वृच्चइ“પુવિાયા સન્ને સમવેયા ?”
गोयमा ! पुढविकाइया सव्वे असण्णी, असण्णीभूयं अणिययं वेयणं वेदेति ।
से तेणट्ठेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ“पुढविकाइया सव्वे समवेयणा ।
पुढविकाइया णं भंते ! सव्वे समकिरिया ?
દંતા, ગોયમા ! યુવિાયા સને સમવિરિયા ।
से केणट्ठेणं भंते ! एवं वुच्चइ
“પુત્તવિાયા સને સમવિરિયા ?”
गोयमा ! पुढविकाइया सव्वे माइमिच्छादिट्ठी तेसिं यइयाओ पंच किरियाओ कज्जंति, तं जहा૨. આરંભિયા, ૨. પરિશહિયા,
રૂ. માયાવત્તિયા, ૪. અપખાળિિરયા,
૬. મિાવંતળવત્તિયા ।
से तेणट्ठेणं गोयमा ! एवं वुच्चइ“પુદ્ધવિજ્ઞાા સવ્વ સમજિરિયા ।”
(समाउया जहा नेरइया तहा भाणियव्वा । )
ૐ ?-૨૨. નહાયુદ્ધવિજાડ્યા તહા -ખાવचउरिंदिया।
दं. २०. पंचिंदियतिरिक्खजोणिया जहा णेरइया ।
() વિયા. સ. ૧, ૩. ૨, મુ. ૬
(T) વિયા. સ. ૧૬, ૩. ૨૨-૨૪
(૬) વિયા. સ. ↑, ૩. ૨, મુ. ૭
વિયા. સ. o, ૩. ૨, મુ. ૮
Jain Education International
(વ) વિયા. સ. (૬) વિયા. સ. (વ) વિચા. સ.
પ્ર.
ઉ.
પ્ર.
ઉ.
પ્ર.
ઉ.
પ્ર.
ઉ.
આ પ્રમાણે લેશ્યાના વિષયમાં પણ કહેવું જોઈએ. વેદનાનું વર્ણન નારકીની જેમ કરવું જોઈએ. બાકીના દ્વારો (ક્રિયા અને આયુષ્ય) નું વર્ણન નારકીની જેમ કરવું જોઈએ. ૪.૩-૧૧. આ પ્રમાણે સ્તનિતકુમારો સુધી (સમાહારાદિ સાત દ્વાર) સમજવું જોઈએ. ૬.૧૨. પૃથ્વીકાયોના આહાર, કર્મ, વર્ણ અને લેશ્યાનું વર્ણન નારકીની જેમ કરવું જોઈએ. ભંતે ! શું સર્વે પૃથ્વીકાયિક સમાન વેદનાવાળા છે? હા ગૌતમ ! સર્વે સમાન વેદનાવાળા છે.
ભંતે ! શા માટે એવું કહેવાય છે કે -
"સર્વે પૃથ્વીકાયિક સમાન વેદનાવાળા છે.”
ગૌતમ ! સર્વે પૃથ્વીકાયિક અસંજ્ઞીછે, તે અસંજ્ઞીમય હોવાથી અનિયમિત વેદના ભોગવે છે.
આ માટે ગૌતમ ! એવું કહેવાય છે કે - "સર્વે પૃથ્વીકાયિક સમાન વેદનાવાળા છે.”
ભંતે ! શું સર્વે પૃથ્વીકાયિક સમાન ક્રિયાવાળા છે ?
૨૬૭
હા ગૌતમ ! સર્વે પૃથ્વીકાયિક સમાન ક્રિયાવાળા છે.
ભંતે ! શા માટે એવું કહેવાય છે કે -
"સર્વે પૃથ્વીકાયિક સમાન ક્રિયાવાળા છે ?”
ગૌતમ ! સર્વે પૃથ્વીકાયિક માયી-મિથ્યાર્દષ્ટિ હોય છે, તે નિશ્ચિત રૂપથી પાંચા ક્રિયાઓ કરે છે. જેમકે
૧. આરંભિકી, ૨. પારિગ્રહિકી,
૩. માયાપ્રત્યયા, ૪. અપ્રત્યાખ્યાન ક્રિયા,
૫. મિથ્યાદર્શન પ્રત્યયા.
માટે ગૌતમ ! એવું કહેવાય છે કે -
"સર્વે પૃથ્વીકાયિક સમાન ક્રિયાવાળા છે.” (સર્વેસમાન આયુષ્યવાળા છે, આ વર્ણન નારકીની જેમ કરવું જોઈએ. )
૬. ૧૩-૧૯, પૃથ્વીકાયિકની જેમ અપ્રિયકથી લઈને ચૌરેન્દ્રિય સુધી (આહારાદિ દ્વાર) કહેવા જોઈએ.
૬. ૨૦. પંચેન્દ્રિયતિર્યંચયોનિક(આહારાદિદ્વારો)નું વર્ણન નારક જીવોની સમાન છે.
શ્o, મુ. o
૨૬, ૩. ૧૭, ૩. ૨૨-૨૭ ૨૭, ૩. ૨૨, સુ. શ્
For Private Personal Use Only
www.jainelibrary.org