________________
સૂત્ર ૯૫૪-૯૫૬
તિર્યફ લોક : દ્વીપસમુદ્ર સંખ્યા
ગણિતાનુયોગ ૪૬૯
.
तहेव समचक्कवालसंठाणसंठिए।
તે સમચક્રવાલ આકારે પૂર્વવત્ રહેલ છે विक्खंभ-परिक्खेवो असंखेज्जाई जोयणसयसहस्साई, એની પહોળાઈ અને પરિધિ અસંખ્યાત લાખયોજનની છે. दारा, दारंतरं, पउमवरवेइया, वणसंडे, पएसा, जीवा સ્વયંભૂરમણ સમુદ્રના દ્વાર, દ્વારોનું અંતર, सव्वं तहेव।
પદ્મવરવેદિકા, વનખંડ, પ્રદેશોનો પરસ્પરસ્પર્શ, જીવોની
એકબીજામાં ઉત્પત્તિ વગેરે બાકીનું બધું વર્ણન પૂર્વવત્ છે. प. से केणद्वेणं भंते ! एवं वुच्चइ - सयंभूरमणोदे પ્ર. હે ભગવન્! કયા કારણે સ્વયંભૂરમણોદ સમુદ્ર समुद्दे, संयंभूरमणोदे समुद्दे ?
સ્વયંભૂરમણોદ સમુદ્ર કહેવાય છે? ૩. गोयमा ! सयंभूरमणोदए उदए अच्छे पत्थे ઉ. હે ગૌતમ ! સ્વયંભૂરમણોદ સમુદ્રનું જળ સ્વચ્છ, जच्चे तणुए फलिहवण्णाभे पगतीए उगदरसेणं
પથ્ય, શુદ્ધ, લઘુ, સ્ફટિકના રંગે જેવું સ્વાભાવિક
ઉદક રસ જેવું કહેવામાં આવ્યું છે. सयंभूरमणवर-सयंभूरमणमहावरा एत्थ दो
સ્વયંભૂરમણવર અને સ્વયંભૂરમણમહાવર देवा महिड्ढीया - जाव - पलिओवमट्टिईया
નામના મહર્ધિક-ચાવત- પલ્યોપમની સ્થિતિવાળા परिवसंति,
બે દેવ ત્યાં રહે છે. सेस सव्वं तहेव।
બાકીનું બધું વર્ણન પૂર્વવત્ જાણવું જોઈએ. - નીવા. . ૩, ૩. ૨, મુ. ૨૮૬ सव्वदीव- समुदाणं संखित्त वियारणा
સર્વદ્વીપસમુદ્રોની સંક્ષિપ્ત વિચારણા : ૨૬૪. “રીવેણુ નામ, “નામ તિહાસુ - નાવ ૯૫૪. દ્વીપોના નામની સાથે ભદ્ર' શબ્દ લગાડવાથી અને पच्छिम भावं च।
સમુદ્રોના નામની સાથે વરશબ્દ લગાડવાથી ક્રમશઃ
દ્વીપો અને સમુદ્રોના દેવોના નામ બની જાય છે. खोतवरादीसु सयंभूरमणपज्जतेसु बावीओ ક્ષોદવર વગેરે દ્વીપોથી આરંભી સ્વયંભૂરમણદીપ પર્યન્ત खोओदगपडिहत्थाओ,
બધા દ્વીપોમાં શેરડીના રસ જેવા જળની ભરેલી વાવો છે. पव्वयगा सव्वं वइरामया।
આ વાવોમાં બધા પર્વત વમય છે. - નીવા. ડિ. ૨, ૩.૨, મુ. ૨૮૬ बहुमच्छ कच्छभाइण्णं समुदाणं णामाणि -
મચ્છ-કચ્છભ વગેરે બહુલ સમુદ્રોનાં નામ : ૧૫. ૫. મેતે ! સમુદા વહુજી મારૂ છેT ૯૫૫. પ્ર. ભંતે! ક્યા સમુદ્ર ઘણા માછલા-કાચંબાથી વ્યાપ્ત पण्णत्ता?
(ભરેલા હોવાનું) કહેવામાં આવ્યા છે?
उ. गोयमा ! तओ समुद्दा बहुमच्छ कच्छभाइण्णा ઉ. ગૌતમ!ત્રણ સમુદ્રઘણાં માછલા-કાચબાથી વ્યાપ્ત पण्णत्ता, तं जहा
(ભરેલા હોવાનું) કહેવામાં આવ્યા છે. જેમકે- ' ૨. વળ, ૨. ત્રિો, ૩. સયંમૂરમો *
(૧)લવણ, (૨)ઝાલોદ, (૩)સ્વયંભૂરમણ સમુદ્ર. अवसेसा समुद्दा अप्पमच्छकच्छभाइण्णा पण्णत्ता
હે આયુષ્યમાન શ્રમણ ! બાકીના બધા સમુદ્ર અલ્પ સમMG! -નીવા. કિ. રૂ. ૩. ૨, મુ. ૧૮૭
માછલા-કાચબાવાળા કહેવામાં આવ્યા છે. दीव-समुदाणं संखा -
દ્વીપ-સમુદ્રોની સંખ્યા : ૧ ૬. , તેવા ઇ મેતે ! ગંડુવા ઢીવા મધર્ટ ૯૫. પ્ર. હે ભગવન ! જંબુદ્વીપ નામવાળા દ્વીપ पण्णत्ता?
(મધ્યલોકમાં) કેટલા કહેવામાં આવ્યા છે?
૨.
ટા, બ. ૨, ૩, ૨, મુ. ૨૬૭ |
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org