________________
al
ર૫૪ લોક-પ્રજ્ઞપ્તિ તિર્યફ લોક : અનાધૃતારાજધાની
સૂત્ર ૪૫૦ मूले वित्थिण्ण, मज्झे संखित्ते, उवरिं तणुए, सबकणगामए આ કૂટ મૂળમાં વિસ્તૃત, મધ્યમાં સંક્ષિપ્ત અને ઉપર अच्छे-जाव-पडिरूवे । वेइया वणसंडवण्णओ, एवं सेसा वि પાતળો છે, સંપૂર્ણ સ્વર્ણ મય, સ્વચ્છ ભાવતુ પ્રતિરુપ कूडा इति। - जंबु बक्ख. ४, मु. १०७
છે, અહીં વેદિકા તથા વનખંડનું વર્ણન પૂર્વવતુ
જાણવું. એજ પ્રમાણે શેષ કૂટો માટે પણ જાણવું. अणाढिआ रायहाणीए अवट्ठिई पमाणं च --
અનાધૃતા રાજધાનીની અવસ્થિતિ અને પ્રમાણ : ४५०. प. कहिणं भंते ! अणाढिअम्स देवस्स अणाढिआ णाम ४५०. प्र. भगवन! अनावृत हेवनी अनाधुतानामनी रायहाणी पण्णत्ता?२
२।४धानी या (आवेदी) हेवामा मापीछे ? गोयमा ! जम्बुद्दीवे दीवे मंदरस्स पव्वयम्स उत्तरेणं
હે ગૌતમ ! જંબુદ્વીપ દ્વીપમાં મંદર પર્વતની जं चेव पुब्ववणि जमिगापमाणं तं चेव णेयवं
ઉત્તરમાં પૂર્વે વર્ણિત જમિકા રાજધાનીના પ્રમાણ -जाव-उववाओ अभिसेसो अनिरवसेसोत्ति।
જેવું અનાધૃતા રાજધાનીનું પ્રમાણ જાણવું જોઈએ
યાવત-અનાધૃતદેવનાઉ૫પાત, અભિષેકવગેરેનું __ - जंबु. वक्ख. ४, सु. १०७
સંપૂર્ણ વર્ણન અહીં કરવું જોઈએ. १. (१) जम्बूए णं सुदंसणाए पुरथिमिल्लस्म भवणस्स उत्तरेणं उत्तर-पुरथिमेणं पासायव.सगम्म दाहिणेणं-एत्थणं एगे महं कूडे
पण्णत्ते। अट्ठजोयणाई उद्धं उच्चत्तणं, मूले बारसजोयणाई आयाम-विक्खंभेणं, मज्झे अट्ठजोयणाई आयाम-विक्खभेणं, उवरिं चत्तारि जायणाई आयाम-
विखंभेणं ।। मूले सातिरंगाई सत्तत्तीस जोयणाई परिक्खवणं, मज्झे मातिरंगाई पणुवीसं जायणाई परिवखवणं, उवरि मातिग्गाइं बारस जोयणाई परिक्खेवेणं । मूले वित्थिपणे, मज्झे संखित्ते, उप्पि तणुए, गोपुच्छसंठाणसंठिए सव्व जम्बूणयामए अच्छे-जाव-पडिम्वे । से णं एगाए पउमवरखेइयाए एगणं वणसंडणं सबओ ममता मंपरिक्खित्ते दोण्हवि वण्णओ। तम्स णं कूडस्म उवरि बहुसमरमणिज्जे भूमि भागे पण्णत्ते-जाव-आसयंति ।
तस्स णं बहुसमरमणिज्जस्स भूमि भागगस्म बहुमज्झदेसभाए एग सिद्धायतणं कोसप्पमाणं सब्बा सिद्धायतणवत्तब्बया । (2) जम्बूए णं सुदंसणाए पुरथिमिल्लस्म भवणस्स दाहिणणं दाहिणपुरथिमिल्लम्म पासायवडेंमगम्म उत्तरेणं-पत्थ णं एगे महं कूडे
पण्णत्ते, तं चेव पमाणं सिद्धायतणं च । (३) जम्बूए णं मुदंसणाए दाहिणिल्लम्स भवणस्स पुरथिमेणं, दाहिणपुरथिमिल्लस्स पासायवडेमगम्म पच्चत्यिमणं-एत्थ णं एगे महं
कूडे पण्णते, तं चेव पमाणं सिद्धायतणं च । (४) जम्बूए णं सुदंसणाए दाहिणिल्लम्म भवणम्स पच्चत्थिमेणं, दाहिण-पच्चथिमिल्लम्म पामायवडेंसगम्म पुरथिमेणं-एत्थ णं एगे
महं कूडे पण्णत्ते, तं चेव पमाणं सिद्धायतणं च । (५) जम्बूए णं मुदंसणाए पच्चथिमिल्लम्स भवणस्स दाहिणणं, दाहिणपच्चथिमिल्लस्म पामायवडेमगम्म उत्तरेणं-एत्थ णं एगे महं
कूडे पण्णत्ते, तं चेव पमाणं सिद्धायतणं च । (६) जम्बूए णं सुदंमणाए पच्चथिमिल्लस्म भवणस्स उत्तरेणं, उत्तरपच्चथिमिल्लम्म पामायवडेंसगम्म दाहिणणं-एत्थ णं एगे महं
कूडे पण्णत्ते, तं चेव पमाणं सिद्धायतणं च । (७) जम्वूए णं सुदंसणाए उत्तरिल्लस्म भवणस्स पच्चत्थिमेणं, उत्तरपच्चथिमिल्लम्म पायायव.मगम्म पुरथिमेणं-एत्थ णं एगे महं
कूडे पण्णत्ते, तं चेव पमाणं सिद्धायतणं च। (८) जम्बूए णं सुदंसणाए उत्तरिल्लम्स भवणस्स पुरथिमेणं, उत्तरपुरथिमिल्लस्म पासायवडेंसगम्म पच्चत्थिमेणं-एत्थ णं एगे महं
कूडे पण्णत्ते, तं चेव पमाणं तहेव सिद्धायतणं । जम्बूए णं सुदंसणा अण्णेहिं बहूहिं तिलएहिं लउएहि-जाव-एयरक्रोहिं हिंगुरूक्वहि-जाव-मबआ ममता संपरिक्खित्ता । जम्बूए णं सुदंसणाए उवरिं बहवे अट्ठट्ठमंगलगा पण्णत्ता, तं जहा-गाहा-मोत्थिय-सिविच्छ.... किण्हा चामरज्झया-जाव-छत्तात्तिछत्ता । આ. સ. થી પ્રકાશિત જંબુદ્વીપ પ્રજ્ઞપ્તિના વક્ષ. ૪, સૂત્ર ૯૦માં જંબૂ-સુદર્શન વૃક્ષની પૂર્વે ભવનની ઉત્તરમાં તેમજ ઉત્તર-પૂર્વી પ્રાસાદાવતુંસકની દક્ષિણમાં સ્થિતકૂટની મૂલની પરિધિ પચ્ચીસ યોજનની કહેવામાં આવી છે અને મધ્ય ભાગની પરિધિ એઠાર યોજન કહેવામાં આવી છે. પરંતુ જીવા. પ્ર. ૩, ઉ. ૨, સૂત્ર ૧૫૨માં ઉક્ત કૂટના મૂલની પરિધિ સાડત્રીસ યોજનથી કંઈ વધુ કહેવામાં આવી છે અને મધ્યભાગની પરિધિ પચીસ યોજનની કહી છે. આ પ્રમાણે બને
ઉપાંગોમાં કૂટના મૂળ અને મધ્ય ભાગની પરિધિના પ્રમાણમાં ભિન્નતા છે. २. प. कहि णं भंते ! अणाढियस्स -जाव-समत्ता वत्तव्बया रायहाणीए महिड्ढीए।
- जीवा. प. ३, उ. २, मु. १५२ Jain Education Interational For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org