________________
સૂત્ર ૮૨-૮૫
અધોલોક
ગણિતાનુયોગ ૪૧
उज्जुसुयस्स आगासपइट्ठिया ।
(૨) ઋજુસૂત્રનય ની અપેક્ષાએ આકાશ પર આશ્રિત છે. तिण्हं सद्दनयाणं आयपइट्ठिया।"
(૩) અને ત્રણ શબ્દ નયો (શબ્દ, સમભિરૂઢ અને ભૂતની -- ટા. ૪, ૩, ૩. ૩, મુ. ૬૮૬
અપેક્ષાએ આત્મ-પ્રતિષ્ઠિત અર્થાત્ સ્વાશ્રિત છે. पुढवीणं पमाणं
પૃથ્વીઓનું પ્રમાણ ૮૨. 1. રૂમનું મંત!રથTUભાપુવા વતિયા વાદસ્નેપ ૮૨. પ્ર. ભગવદ્ ! આ રત્નપ્રભાપૃથ્વી કેટલી વિશાલ TUત્તા?
કહેવામાં આવી છે ? उ. गोयमा ! इमाणं रयणप्पभापुढवी असिउत्तरं ઉ. ગૌતમ! આ રત્નપ્રભા પૃથ્વી એક લાખ એંસી હજાર जोयणसयसहस्सं बाहल्लेणं पण्णत्ता ।
(૧,૮૦,000) યોજન વિશાલ કહેવામાં આવી છે. एवं एएणं अभिलावेणं इमा गाहा अणुगंतव्वा
આ પ્રમાણે એવા પ્રશ્નોત્તરો વડે આ ગાથાની વ્યાખ્યા
કરવી જોઈએ - गाहा- आसीतं
ગાથાર્થ-(૧)રત્નપ્રભા ૧,૮૦,00યોજન વિશાલ છે. વાસ-,
(૨) શર્કરામભા ૧,૩૨,000 યોજન વિશાલ છે. अट्ठावीसं
(૩) વાલુકાપ્રભા ૧, ૨૮,૦00 યોજન વિશાલ છે. तहेव वीसं च ।
(૪) પંકપ્રભા ૧,૨૦,000 યોજન વિશાલ છે. अट्ठारस
(૫) ધૂમપ્રભા ૧, ૧૮,૦૦૦ યોજન વિશાલ છે. સોસTI-,
(૬) તમ:પ્રભા ૧,૧૬,000 યોજન વિશાલ છે. अछुत्तरमेव हिट्ठिमया ।।
(૭) તમસ્તમપ્રભા ૧,૦૮,OOO યોજન વિશાલ છે. -- નીવા, ડિ. ૩, ૩. ૨, ૩. ૬૮ ૮રૂ. 1. રૂમ મંતે ! રચqમાં પુત્રવ વતિય ૮૩. પ્ર. હે ભગવનું ! આ રત્નપ્રભા પૃથ્વી કેટલી आयाम-विक्खंभेणं, केवतियं परिक्खेवेणं
લાંબી-પહોળી છે ? અને એની પરિધિ કેટલી TUUત્તા?
કહેવામાં આવી છે ? गोयमा ! असंखेज्जाइं जोयणसहस्साई
હે ગૌતમ ! અસંખ્ય હજાર યોજન લાંબીआयाम-विक्खंभेणं, असंखेज्जाइंजोयणसहस्साई
પહોળી તેમજ અસંખ્ય સહસ્ત્ર યોજના परिक्खेवेणं पण्णत्ता।
પરિધિવાળી છે. एवं जाव अहेसत्तमा।
આ પ્રમાણે યાવત્ અધ: સપ્તમ પૃથ્વી પર્યન્ત નવા. પરિ. ૩, ૩. ૨, સુ. ૭૬ સમજવું જોઈએ. ૮૮. ૫. રૂમ ! રથrqભyઢવી ગંતે ય, મન્ને ય, ૮૪. પ્ર. હે ભગવન્! શું આ રત્નપ્રભા પૃથ્વી અન્તમાં सव्वत्थ समा बाहल्लेणं पण्णत्ता ?
મધ્યમાં અને સર્વત્ર સમાનપણે વિશાલ છે ? ૩. દંતા, નીયમ!રૂમ # ચTUITTઢવી અંતે ય,
હા, ગૌતમ ! આ રત્નપ્રભા પૃથ્વી અન્તમાં, मज्झे य, सव्वत्थ समा बाहल्लेणं पण्णत्ता।
મધ્યમાં અને સર્વત્ર સમાનપણે વિશાલ છે. एवं जाव अहेसत्तमा।
આ પ્રમાણે યાવત્ અધઃ સપ્તમ પૃથ્વી પર્યન્ત સમજવું -- નીવા. કિ. રૂ, ૩. ૨, મુ. ૭ ૬
જોઈએ. ૮. ૬ માં તે ! રયાપુમાઢવી તો પુર્વ ૮૫. પ્ર. હે ભગવન્! શું આ રત્નપ્રભા પૃથ્વી બીજી શર્કરા
पणिहाय सबमहंतिया बाहल्लेणं? सव्वखुड्डिया પ્રભા પૃથ્વીની અપેક્ષા વિશાળતામાં બધાથી મોટી सव्वंतेसु ?
છે ? તથા ચાર દિશાઓમાં બધાથી નાની છે ? ૧. આ બન્ને સૂત્રોમાં સાત પૃથ્વીઓનાં આધાર જુદા-જુદા પ્રકારનાં કહેલ છે. બન્ને સૂત્ર સ્થાનાંગનાં છે. પરંતુ પ્રતિપાદન શૈલીની કેટલી ભિન્નતા છે. પહેલા સૂત્રમાં ઘનોદધિ, ઘનવાત, તનુવાત આદિ આધાર કહેલ છે. અને બીજા સૂત્રમાં એના નામ પણ નથી. નય સાપેક્ષ કથન હોવાથી અભિન્નતા છે. એમ સમજવું જોઈએ.
૩.
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org