________________
૪૦ લોક-પ્રજ્ઞપ્તિ
અધોલોક
સૂત્ર ૭૯-૮૧
पुढवीणं पइट्ठा--
પૃથ્વીઓના આધાર : ७९. अहेलोए णं सत्त पूढवीओ पण्णत्ताओ।
૭૯. અધોલોકમાં સાત પૃથ્વીઓ કહેવામાં આવી છે, सत्त घणोदहीओ पण्णत्ताओ।
સાત ઘનોદધિઓ કહેવામાં આવી છે. सत्त घणवाता पण्णत्ता।
સાત ઘનવાત કહેવામાં આવ્યા છે. सत्त तणुवाता पण्णत्ता।
સાત તનુવાત કહેવામાં આવ્યા છે. सत्त उवासंतरा पण्णत्ता ।
સાત અવકાશાંતર કહેવામાં આવ્યા છે. एएसु णं सत्तसु ओवासंतरेसु सत्त तणुवाया पइट्ठिया। આ સાત અવકાશાંતરોમાં સાત તનુવાત પ્રતિષ્ઠિત છે. एएसु णं सत्तसु तणुवाएसु सत्तघणवाया पइट्ठिया । આ સાત તનુવાતો પર સાત ઘનવાત પ્રતિષ્ઠિત છે. एएसु णं सत्तसु घणवाएसु सत्तघणोदही पइट्ठिया।
આ સાત ઘનવાતો પર સાત ઘનોદધિઓ પ્રતિષ્ઠિત છે. एएसुणं सत्तसुघणोदहीसुपिंडलगपिहुणसंठाण संठियाओ આ સાત ઘનોદધિઓ પર પુષ્પની છાબડીની સમાન सत्त पुढवीओ पण्णत्ताओ, तं जहा-पढमा जाव सत्तमा' . વિસ્તૃત આકારવાળી સાત પૃથ્વીઓ કહેવામાં આવી છે. -- ठाणं. अ. ७, सु. ५४६
४- पहेली यावत् सातभी. एगमेगा पुढवी तिहिं वलएहिं परिक्खित्तत्ता परुवणं- धी पृथ्वीमा आयोथी परिवृत्त होवा, ५३५५५ : ८०. एगमेगा णं पुढवी तिहिं वलएहिं सवओ समंता ८०. अधा पृथ्वीभो त्र पस्योथी सर्वत्र परिवृत्त (२रायेली) संपरिक्खित्ता, तं जहा
छ,४भ१. घणोदधि वलएणं,
(१) घनोहविक्रयथी, २. घणवाय वलएणं,
(२)धनवात लयथी, ३. तणुवाय वलएणं।
(3) तनुवात वय. - ठाणं अ.३, उ. ४, सु. २२४ तिपइट्ठिया णरगा
ત્રિપ્રતિષ્ઠિત નરક : ८१. तिपइट्ठिया णरगा पण्णत्ता, तं जहा--
૮૧, નરક ત્રિપ્રતિષ્ઠિત - ત્રણ પર આશ્રિત કહેવામાં આવ્યા
छ, भ3(१) पुढविपइट्ठिया, (२) आगासपइट्ठिया,
(१) पृथ्वी-प्रतिष्ठित, (२) २२५ - प्रतिष्ठित, (३) आयपइट्ठिया।
(3) आत्म - प्रतिष्ठित. (१) णेगम-संगह-ववहाराणं पुढविपइट्ठिया ।
(१)नगम-संग्रहमनेव्यवहार नयनी अपेक्षा (न२४) એ પૃથ્વી પર આશ્રિત છે.
આ સૂત્રના ટીકાકાર શ્રી અભયદેવ સૂરિને સામે સ્થાનાંગની જેટલી પ્રતી હતી, તેમાં સાત પૃથ્વીઓના સંસ્થાન ત્રણ પ્રકારના પાઠોમાં મળે છે – એમ તે પોતે લખે છે. "छत्तातिछत्तसंठाण संठिया" - .. टीका.. तथा छत्रमतिक्रम्य छत्र छत्रातिच्छत्रं तस्य संस्थानं - आकारोऽधस्तनं छत्रं महदुपरितनं लध्विति तेन संस्थिताः छत्रातिच्छत्रसंस्थानसंस्थिताः । इदमुक्तं भवति - सप्तमी सप्तरज्जुबिस्तृता षष्ठ्यादयस्त्वैकेकरज्जुहीना इति । क्वचित्पाठः - "पिंडलगपिहुलगसंठाणसंठिया" - तत्र पिंडलग-पटलकं पुष्पभाजनं तद्वत्पृथुलसंस्थानसंस्थिता इति पटलक-पृथुलसंस्थानसंस्थिता:। "पृथुल-पृथुल संस्थानसंस्थिता" इति क्वचित्पाठः स च व्यक्त एव ।
- ठाणं. सु. १४६ टीका
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org