________________
२४४
पञ्चसंग्रह
[मूलगा० ५०] मोहस्स सत्तरी खलु वीसं णामस्स चेव गादस्स ।
तेतीसमाउगाणं उवमाउ सायराणं तु+॥३६२॥ मूलप्रकृतीनामुत्कृष्ट स्थितिबन्धं गाथाद्वयेनाऽऽह--[ 'तिण्हं खलु पढमाणं' इत्यादि । ] त्रयाणां प्रथमानां ज्ञानावरण-दर्शनावरण-वेदनीयानां कर्मणां अन्तरायस्य कर्मणश्च उत्कृष्टस्थितिबन्धः सागरोपमाणां त्रिंशत्कोटीकोटयः खलु निश्चयेन ॥३१॥
ज्ञाना० ३० को० ! दर्श०३० को० । वेद. ३० को, । अन्त० ३० को।
मोहनीयस्य कर्मणः सप्ततिः ७० सागराणां कोटीकोट्यः उत्कृष्टस्थितिबन्धः। नामकर्मणः गोत्रकर्मणश्चोत्कृष्टस्थितिः विंशतिसागरोपमकोटीकोट्यः स्थितिबन्धः । आयुषः कर्मणः उत्कृष्टस्थितिबन्धः शुद्धानि त्रयस्त्रिंशत् सागरोपमाणि ॥३१२॥
मो० ७० को० । ना० २० को। गो० २० को० । आयुषः साग० ३३ ।
आदिके तीन कोंका अर्थात्-ज्ञानावरण, दर्शनावरण और देदनीयकर्मका तथा अन्तरायका उत्कृष्ट स्थितिबन्ध तीस कोड़ाकोड़ी सागरोपम है। मोहनीयकर्मका सत्तर कोड़ाकोड़ी सागरोपम, नाम और गोत्रकर्मका बीस कोड़ाकोड़ी सागरोपम और आयुकर्मका तेतीस सागरोपम है॥३६१-३६२॥
'वस्ससयं आवाहा कोडाकोडी ठिदिस्स जलहीणं । सत्तण्हं कम्माणं आउस्स दु पुव्वकोडितइअंसो ॥३६३॥ तेरासिएण णेया उक्कस्सा होंति सव्वपयडीणं ।
अंतोमुहुत्तबाहा अहमा पुण सव्वकम्माणं ॥३६४॥ उत्कृष्ट-जघन्याऽऽबाधाकालभेदं गाथाद्वयेनाऽऽह--[ 'वस्ससयं आबाहा' इत्यादि । ] आयुर्वर्जितसप्तकर्मणामुदयं प्रत्युत्कृष्टाऽऽबाधा कोटाकोटिसागरोपनाणां शतवर्षमात्री भवति । सागरकोटिं प्रति वर्षशतं वर्पशतं आबाधाकालो भवतीत्यर्थः । आयुषः पूर्वकोट्याः तृतीयांशः तृतीयभागः आबाधाकालः उत्कृष्टः । सर्वमूलप्रकृतीनां उत्तरप्रकृतीनां च त्रैराशिकेनोत्कृष्टा आबाधा ज्ञातव्या भवन्ति । तत्कथम् ! कोटीकोटिसागरोपमस्य शतवर्षम्, तदा त्रिंशतः सप्ततेः विंशतेश्च कोटीकोटिसागरोपमस्य किमिति त्रैराशिके कृते प्रमाणं सागरा० को० फलं वर्षः १००1 इच्छा सा. ३० को०, ७० को०।२० को। इति इच्छां फलेन संगुण्य प्रमाणेन तु भाजयेत् । लब्धम् ३००० । २००० । तथाहि--ज्ञानावरणस्योत्कृष्टाबाधाकालः वर्षः ३००० । दर्शनावरणस्योत्कृष्टाबाधाकालः वर्षः ३००० । वेदनीयस्योत्कृष्टाबाधाकालः वर्षः ३००० । अन्तरायस्योस्कृष्टाबाधाकालः वर्षः ३०००। मोहनीयस्योत्कृष्टाबाधाकाल: वर्षः ७०००। नामकर्मणः उत्कृष्टाबाधाकाल: वर्षः २०००। गोत्रस्योत्कृष्टाबाधाकालः वर्षः २००० । सर्वेपां ज्ञानावरणादीनां अष्टानामुत्तरप्रकृतीनां च जघन्याबाधाकालः अन्तर्मुहर्तः । आयुषः कर्मणः उत्कृष्टाबाधा पूर्वकोटिवर्पत्रिभागः स्यात् ३३३३३३३१ अयं तृतीयांशः । उक्तं च--
1. सं० पञ्चसं०४, १६६ । १.४, २०० । + इन दोनों गाथाओंके स्थानपर शतकप्रकरणमें ये दो निम्नगाथाएँ पाई जाती हैं
सत्तरि कोडाकोटी अयराणं होइ मोहणीयस्स । तीसं आइतिगंते वीसं नामे य गोए य ॥५२॥ तेत्तीसुदही आउम्मि केवला होइ एकमुक्कोसा । मूलपयडीण एत्तो ठिई जहन्नो निसामेह ॥५३॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org