Page Text
________________
कर्मस्तव
पाँचवें प्रश्नका समाधान
'तित्थयराहारदुअं वेउव्वियछक्क णिरय-देवाऊ । एयारह पयडीओ बझंति परस्स उदयाहिं ॥७॥
1११॥ यासा परोदयेन बन्धः, ताः प्रकृतयाः-तीर्थकरत्वं १ आहारकद्विकं २ क्रियिकपटकं ६ नरकदेवायुषी २ चेत्येकादश प्रकृतीः परेषामुदयः बध्नन्ति । तीर्थकरनाम्नोऽपि परोदयेन बन्धः । कुतः ? तीर्थकरकर्मोदयसम्भविगुणस्थानयोः सयोगाऽयोगयोस्तबन्धाऽनुपलम्भात् । आहारकद्वयस्यापि परोदयेन बन्धः । कुत ? आहारकद्वयोदयरहितयोरप्रमत्तापूर्वयोर्बन्धोपलम्भात् । नरकगति-नरकगत्यानुपूर्वी-देवगतिदेवगत्यानुपूर्वी-वैक्रियिकशरीर-वैक्रियिकशरीराङ्गोपाङ्गानां षण्णां बन्धयोग्येषु गुणेषु परोदयेन बन्धः । कुतः ? स्वोदयेन बन्धस्य विरोधात् । देवनारकायुषोः परोदयेन बन्धः, स्वोदयेन बन्धस्य विरोधात् ॥७१॥
- तीर्थङ्कर, आहारक-द्विक, वैक्रियिकषट्क, नरकायु और देवायु; ये ग्यारह प्रकृतियाँ परके उदयमें बँधती हैं ।।७१॥
परोदयसे बँधनेवाली प्रकृतियाँ ११ । चौथे प्रश्नका समाधान
*णाणंतरायदसयं दसणचउ तेय कम्म णिमिणं च । थिर-सुहजुयले य तहा वण्णच अगुरु मिच्छत्त॥७२॥ सत्ताहियवीसाए पयडीणं सोदया दु बंधो त्ति ।
२७॥ ज्ञानावरणान्तरायस्य दश प्रकृतयः १० दर्शनावरणस्य चतस्रः ४ बन्धयोग्येषु गणस्थानेषु स्वोदयेन बध्यन्ते, मिथ्यादृष्टयादि-क्षीणकषायान्तेषु एतासां १४ निरन्तरोदयोपलम्भात् । तेजस-कार्मन-निर्माण-स्थिरास्थिर-शुभाशुभ-वर्णचतुष्कागुरुलघु-प्रकृतयः द्वादश स्योदयेनैव बध्यन्ते; ध्रवोदयत्वात् । मिथ्यात्वस्य स्वोदयेनैव बन्धो भवति; मिथ्यात्वकारणकषोडशप्रकृतिषु पाठात्, बन्धोदययोः समानकाले प्रवृत्तित्वाद्वा । एवं सप्ताधिकविंशतिप्रकृतीनां २७ स्वोदयाद् बन्धो भवतीत्यर्थः ॥७२॥
ज्ञानावरणको पाँच, अन्तरायकी पाँच, दर्शनावरणकी चक्षुदर्शनावरणादि चार, तैजसशरीर, कामंणशरीर, निर्माण, स्थिर-युगल, शुभ-युगल, तथा वर्णचतुष्क, अगुरुलघु और मिथ्यात्व; इन सत्ताईस प्रकृतियोंका स्वोदयसे बन्ध होता है ॥७२॥
स्वोदयसे बँधनेवाली प्रकृतियाँ २७ । छठे प्रश्नका समाधानसपरोदया दु बंधो हवेज्ज वासीदि सेसाणं ॥७३॥
1८२१ शेषाणां द्वयशीति-प्रकृतीनां ८२ स्व-परोदयाद् बन्धो भवेत् । तद्यथा-दर्शनावरणपञ्चक ५ वेद्यद्वय २ कषाय पोडश १६ नोकषाय-नवक ६ तिर्यगायुर्मनुष्यायुर्युग्म २ तिर्यग्गति-मनुष्यगतियुगल २ एक-द्वित्रि-चतुः-पञ्चेन्द्रियजात्यौ ५ दारिकौदारिकाङ्गोपाङ्गं २ संस्थानषटक ६ संहननषटक ६ तिर्यग्गति-मनुष्यगति. प्रायोग्यानुपूर्व्य २ उपधात १ परघातो, च्छासा १ तपो १ द्योत १ प्रशस्ताप्रशस्तविहायोगति २ त्रस १
__ 1. सं० पञ्चसं० ३,८८, तथाऽग्रतनगद्यभागः।
2.३,८६-६० तथाऽग्रतनगद्यभागः।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001937 |
| Book Title | Panchsangrah |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Hiralal Jain |
| Publisher | Bharatiya Gyanpith |
| Publication Year | |
| Total Pages | 872 |
| Language | Sanskrit, Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari & Karma |
| File Size | 21 MB |