________________
424
३ अप्सरा-यताम्, येताम् यन्ताम्, यस्व, येथाम्, यध्वम्, यै, यावहै, यामहै ।।
४ आप्सरा-यत, येताम् यन्त, यथा, येथाम्, यध्वम्, ये, यावहि, यामहि ।।
५ आप्सरायि-ष्ट पाताम्, षत, ष्ठाः, षाथाम् इदवम्, दवम्, ध्वम्, पि, ष्वहि ष्महि ।।
६ अप्सराया-चक्रे, इ० ॥ म्बभूव, इ० ॥ मास, ३० ॥
७ अप्सरायिषीष्ट, यास्ताम्, रन्, ष्ठाः यास्थाम्, दवम्, ध्वम् य, वहि, महि ।।
८ अप्सरायिता - ", रौ, र:, से, साथे, ध्वे, हे, स्वहे, स्महे ।। ९ अप्सरायि-ष्यते, ष्येते, ष्यन्ते, ष्यसे, ष्येथे ष्यध्वे ष्ये, ष्यावहे, ष्यामहे ।।
१० आप्सरायिष्यत, ष्येताम्, ष्यन्त, ष्यथाः, ष्येथाम्, ष्यध्वम्, ष्ये, ष्यावहि, ष्यामहि ।।
ओजोऽप्सरसः ।। ३ । ४ । २८ ।। इति सलुक् ॥
पय इवाचरतीति पयासते, पयस्यते ।
९२ पयस्य धातोरूपाणि ।।
१ पयस् - यते येते, यन्ते, यसे, येथे, यध्वे, ये, यावहे, यामहे ।।
२ पयस्ये- त, याताम्, रन्, था, याथाम् ध्वम्, य, वहि, महि ।।
३ पयस्- यताम्, येताम् यन्ताम्, यस्व, येथाम्, यध्वम्, यै यावहै, यामहै ।
४ अपयस्-यत, येताम् यन्त, यथा:, येथाम् यध्वम्, ये, यावहि, यामहि ।।
५ अपयस्थि- ष्ट, षाताम् षत, ष्ठाः, षाथाम्, ड्वम्, द्वम्, षि, ष्वहि ष्महि ।। ध्वम्,
अपयसि ष्ट, षाताम् षत, ष्ठाः, षाथाम् ड्वम्, ध्वम्, षि, ष्वहि ष्महि ।।
६ पयस्या ( पयसा ) - ञ्चक्रे, इ० ।। म्बभूव, इ० ॥ मास, इ० ।। ७ पयस्विषी- ष्ट, यास्ताम्, रन्, ष्ठाः, यास्थाम्, दवम्, ध्वम्, य, वहि, महि ।।
पयसिषी - ष्ट, यास्ताम्, रन्, ष्ठाः, यास्थाम्, ध्वम्, य, वहि, महि ।।
८ पयस्थिता ( पयसिता) - "रौ, रः, से, साधे, ध्वे, हे, स्वहे, स्महे ।।
Jain Education International
धातुरत्नाकर चतुर्थ भाग
९ पयस्य ( पयसि ) - ष्यते, ष्येते, ष्यन्ते, ष्यसे, ष्येथे ष्यध्वे, ये, यावहे, ष्यामहे ।।
१० अपयस्य (अपयसि ) - ष्यत, ष्येताम्, ज्यन्त, ष्यथाः, ष्येथाम्, ष्यध्वम्, ष्ये, ष्यावहि, ष्यामहि ।।
सो वा लुक् च ॥। ३।४।२७।। इति सलुगभावपक्षे निरुक्तरूपाणि - सलुकित्विमानि ।।
९३ पयाय - धातोरूपाणि ।।
पया-यते, येते, यन्ते, यसे, येथे, यध्वे, ये, यावहे, यामहे । पयाये - त, याताम्, रन् थाः, याथाम् ध्वम् य, वहि, महि ।
३ पया-यताम्, येताम् यन्ताम्, यस्व येथाम्, यध्वम्, यै, यावहै, यामहै ।।
१
२
४ अपया-यत, येताम् यन्त, यथा:, येथाम्, यध्वम्, ये, यावहि, यामहि ।।
५ अपयायि-ष्ट, षाताम् षत, ष्ठाः, षाथाम् इदवम्, दवम्, ध्वम्, षि, ष्वहि ष्महि ।।
६ पयाया - ञ्चक्रे, इ० ॥ म्बभूव, इ० ॥ मास, इ० 11
७ पयायिषीष्ट, यास्ताम्, रन्, ष्ठाः, यास्थाम्, दवम्, ध्वम्, य, वहि, महि ।।
८
पयायिता- ", रौ, र:, से, साथे, ध्वे, हे, स्वहे, स्महे ।। ९ पयायिष्यते, ष्येते, ष्यन्ते, ष्यसे, ष्येथे ष्यध्वे ष्ये, यावहे ष्यामहे ।।
१० अपयायिष्यत, प्येताम्, ष्यन्त, ष्यथाः ष्येथाम्, ष्यध्वम्, ये ष्यावहि ष्यामहि ।।
मतान्तरेऽप्सरस एव सलोप इति अन्यत्र सकारविशिष्टान्येव 'पयस्ते' इत्यादिनिरूपाणि भवन्ति । केषाश्चिन्मते ओजः शब्दे वैकल्पिकसलोप इति 'ओजस्यते' इत्याद्यपि ।।
'लीहींक् आस्वादने' लेढीति लिट् स इवाचरतीति लिह्यते ।
९४ लिह्य धातोरूपाणि ।।
२
१ लिह-यते, येते, यन्ते, यसे, येथे, यध्वे ये, यावहे, यामहे । लिह्ये- त, याताम्, रन्, थाः, याथाम्, ध्वम्, य, वहि, महि । ३ लिह-यताम्, येताम्, यन्ताम्, यस्व येथाम्, यध्वम्, यै, यावहै, यामहै ।।
४ अलि-यत, येताम् यन्त, यथा, येथाम्, यध्वम्, ये, यावहि, यामहि ।।
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org