Page Text
________________
402
युवतिरिवाचरतीति युवायते । २४ युवाय धातोरूपाणि ।।
१ युवा-यते, येते, यन्ते, यसे, येथे, यध्वे, ये, यावहे, यामहे । २ युवाये - त, याताम्, रन्, थाः, याथाम्, ध्वम्, य, वहि, महि ।
३ युवा-यताम्, येताम्, यन्ताम्, यस्व, येथाम्, यध्वम्, यै, यावहै, यामहै ।।
४ अयुवा-यत, येताम्, यन्त, यथा:, येथाम्, यध्वम्, ये, यावहि, यामहि ।।
५ अयुवायि-ष्ट, षाताम् षत, ष्ठाः, षाथाम्, ड्वम्, दवम्, ध्वम्, षि, ष्वहि ष्महि ।।
६ युवाया - ञ्चक्रे, इ० ।। म्बभूव, इ० ।। मास, इ० ।।
७ युवायिषी - ष्ट, यास्ताम्, रन्, ष्ठाः यास्थाम्, दवम्, ध्वम्, य, वहि, महि ।।
८ युवायिता - ", रौ, रः, से, साधे, ध्वे, हे, स्वहे, स्महे ।। ९ युवायिष्यते, ष्येते, ष्यन्ते, ष्यसे, ष्येथे, ष्यध्वे ष्ये, यावहे, ष्यामहे ।।
१० अयुवायिष्यत, ष्येताम्, ष्यन्त, ष्यथाः, ष्येथाम्, ष्यध्वम्, ष्ये, ष्यावहि, ष्यामहि ।।
क्यमानिपित्तद्धिते ।। ३।२५० ।। इति पुंवद्भावः । वयोवाचिकुमारादिशब्दे जातिकार्यस्य वैकल्पित्वेन पक्षे स्वाङ्गान्ङीर्जातिश्चामानिनि ।। ३।२१५६ ॥ इति निषेधेन पुंवद्भावाभावाद् 'युवतीयते' इत्याद्यपि ।।
एनी कर्बुरवर्णयुक्ता स्त्री, सा इवाचरतीति एतायते । २५ एताय - धातोरूपाणि ।।
१ एता - यते, येते, यन्ते, यसे, येथे, यध्वे, ये, यावहे, यामहे । २ एताये - त, याताम्, रन्, थाः, याथाम् ध्वम्, य, वहि, महि ।
३ एता-यताम्, येताम्, यन्ताम्, यस्व, येथाम्, यध्वम्, यावहै, यामहै ।।
४ ऐता-यत, येताम् यन्त, यथा, येथाम्, यध्वम्, ये, यावहि, यामहि ।।
५ ऐतायि-ष्ट, षाताम् षत, ष्ठाः, षाथाम्, ड्दवम्, दवम्, ध्वम्, षि, ष्वहि ष्महि ।।
६ एताया - ञ्चक्रे, इ० ।। म्बभूव, इ० ।। मास, इ० ॥
Jain Education International
धातुरत्नाकर चतुर्थ भाग
७ एतायिषीष्ट, यास्ताम्, रन्, ष्ठाः, यास्थाम्, द्वम्, ध्वम्, य, वहि, महि ।।
८ एतायिता - ", रौ, र:, से, साथे, ध्वे, हे, स्वहे, स्महे ।। ९ एतायिष्यते, ष्येते, ष्यन्ते, ष्यसे, ष्येथे, ष्यध्वे ष्ये, यावहे, ष्यामहे ।।
१० ऐतायिष्यत, ष्येताम्, ष्यन्त, ष्यथाः, ष्येथाम्, ष्यध्वम्, ष्ये, ष्यावहि, ष्यामहि ।।
क्यमानिपित्तद्धिते ॥ ३ ॥ २१५० ।। इति पुंवद्भावः । एवम्, श्येनी शुक्लवर्णयुक्ता स्त्री सेवाचरतीति श्येतायते । अत्रापि पुंवद्भावः।।
१ कुमारा-यते, येते, यन्ते, यसे, येथे, यध्वे ये, यावहे, यामहे ।
कुमारीवाचरतीति कुमारायते ।
२६ कुमाराय - धातोरूपाणि ||
२ कुमाराय - त, याताम्, रन्, थाः, याथाम्, ध्वम्, य, वहि, महि ।
३ कुमारा-यताम्, येताम्, यन्ताम्, यस्व, येथाम्, यध्वम्, यै, यावहै, या है ।।
४
अकुमारा-यत, येताम्, यन्त, यथा:, येथाम्, यध्वम्, ये, यावहि, यामहि ।।
५ अकुमारायि-ष्ट, षाताम् षत, ष्ठाः, षाथाम्, ड्वम्, दवम्, ध्वम्, षि, ष्वहि ष्महि ।।
६
कुमारया - चक्रे, इ० ।। म्बभूव, इ० ।। मास, इ० ।।
७ कुमारायिषीष्ट, यास्ताम्, रन्, ष्ठाः यास्थाम्, दवम्, ध्वम्, य, वहि, महि ||
कुमारायिता - "रौ, रः, से, साथे, ध्वे, हे, स्वहे, स्महे ।। कुमारायिष्यते, ष्येते, ष्यन्ते, ष्यसे, ष्येथे, ष्यध्वे ष्ये, ष्यावहे, ष्यामहे ।।
१० अकुमारायिष्यत, ष्येताम्, ष्यन्त, ष्यथाः, ष्येथाम्, ष्यध्वम्, ष्ये, ष्यावहि ष्यामहि ।।
अत्र पुंवद्भावः । जातिपक्षे पुंवद्भावाभावेन कुमारीयते इत्यादि । एवं तरुणीवाचरतीति तरुणायते, तरुणीयते इत्यादि । । पुत्रीवाचरतीति पुत्रायते। २७ पुत्राय - धातोरूपाणि ।।
१ पुत्रा - यते, येते, यन्ते, यसे, येथे, यध्वे, ये, यावहे, यामहे ।
८
९
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001923 |
| Book Title | Dhaturatnakar Part 4 |
| Original Sutra Author | N/A |
| Author | Lavanyasuri |
| Publisher | Rashtriya Sanskrit Sansthan New Delhi |
| Publication Year | 2006 |
| Total Pages | 522 |
| Language | Sanskrit |
| Classification | Book_Devnagari & Grammar |
| File Size | 10 MB |