Page Text
________________
आश्वास: ]
रामसेतु प्रदीप - विमलासमन्वितम्
[ ४०५
गावघर्षणस्थानमिव । सोऽपि गात्र संबद्ध कर्दम संबन्धात्कृष्णः कण्डूयनादिविधिना गिरिकटकं भक्त्वा तिष्ठतीति साम्यम् । सुरगजगात्रीयत्वेन महत्त्वमप्युक्तम् । हृतकर्दमो निघषं इवेति वा ॥२५॥
-
विमला – सन्ध्याकाल बीतते-बीतते तमालतुल्य श्याम अन्धकार ( काञ्चनगिरि के ) काञ्चनकटक ( उपत्यका खण्ड ) के समान प्रभूत सन्ध्याराग को अवपतित कर सुरगज ( ऐरावत ) के उस गात्रघर्षण के स्थान के समान उपस्थित हुआ, जिसमें सुरगज के शरीर का कर्दम ( प ) घर्षण के समय लगा हुआ है ||२५||
अथ तमसः प्रसरण माह
आसण्णम्मि पविरलं बहलं थोअन्तरम्मि दूरम्मि घणम् ।
भग्गदिठिपसरं सव्वस्थ समट्ठि पि दीसह तिमिरम् ||२६|| [ आसन्ने प्रविरलं बहलं स्तोकान्तरे दूरे घनम् । अवभग्नदृष्टिप्रसरं सर्वत्र समस्थितमपि दृश्यते तिमिरम् ॥ ]
सर्वत्र समतया स्थितमपि तिमिरमीदृशं दृश्यते । कीदृशम् । आसन्ने निकट के प्रविरलं स्तोकव्यवधानं बहलं निकटापेक्षया बहुलं दूरे घनम्, तदपेक्षयापि निि डम् । अत एव अवभग्नो दृष्टिप्रसरो यत्र विषयाणामग्रहात् । सर्वत्रासन्नादिषु भग्नदृष्टिप्रसरमिति वा ॥२६॥
विमला - यद्यपि अन्धकार सर्वत्र समान रूप से स्थित है तथापि भत्मन्त निकट में वह अत्यन्त विरल, उससे कुछ और दूरी पर अपेक्षाकृत अधिक और उससे भी अधिक दूरी पर अत्यन्त घना दिखायी देता है, अतएव दृष्टि का प्रखर भवभग्न हो गया -- आँखों से कुछ सुझाई नहीं पड़ता है ॥ २६ ॥ re द्रुमादीनामदृश्यतामाह
घण विवट्ठिअतिमिरा तिमिरालिद्धमइलन्त मुद्धकिसलआ । किसल अणि सण्ण कुसुमा कुसुमामोएण णवर णज्जन्ति वुमा ॥२७॥ [ घनविटपस्थिततिमिरास्तिमिरालीढ मलिनायमानमुग्ध किसलयाः । किसलयनिषण्णकुसुमाः कुसुमामोदेन केवलं ज्ञायन्ते द्रुमाः ॥ ]
ब्रुमाः केवलं कुसुमानामामोदेन ज्ञायन्ते । किंभूताः । घनेषु वनानि वा विषेषु स्थितान्यनुच्छेदनीयानि तिमिराणि येषु ते । एवं तिमिरैरालीढानि स्पृष्टानि, अब एव मलिनायमानानि मुग्धानि किसलयानि येषाम् । एवं किसलयेषु निषण्णानि न तु दृष्टानि कुसुमानि येषामिति । शाखापत्रकुसुमेषु सत्स्वपि दृष्टिप्रसराभावेन मोरममेवानुमापयतीति भावः । श्रृङ्खलाबन्धोऽयम् ||२७||
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001887 |
| Book Title | Setubandhmahakavyam |
| Original Sutra Author | Pravarsen |
| Author | Ramnath Tripathi Shastri |
| Publisher | Krishnadas Academy Varanasi |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 738 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Story, & Literature |
| File Size | 13 MB |