Page Text
________________
आश्वासः ]
रामसेतुप्रदीप - विमलासमन्वितम्
[ २६५
विमला - दशमुख के ( सीतापहरणरूप ) दोष से समुद्र पर यह आपत्ति आयो कि मलयचन्दन लतागृह को धारण करता हुआ वह ( गिरते हुये ) शैलशिखरों से अभिहत हो शब्द करने के व्याज से अपने मथन दुःख का अनुभव करता हुआ मानों रो रहा था ॥ ४१ ॥ |
गिरिनदीशी करानाह
जलवट्ठत्थमिएसु अ उद्धाइ गिरीसु मलिअ विदुम अम्बो । आवलिअचुष्णिसुं धुअधाउरओ ब्व सोहररउग्धाओ ।।४२।। [ जलपृष्ठास्तमितेषु चोद्धावति गिरिषु मृदितविद्रुमाताम्रः । आपतित चूर्णितेषु धुतधातुरज इव शीकररज उद्धातः ॥ ] जलपृष्ठ एव जलावर्ते वास्तमितेषु मग्नेषु गिरिषु प्रथमं समुद्रे आपतितेषु पश्चात्परस्पराभिघाताच्चूर्णितेषु धुतं धातुरज इव शीकर एवं रजस्तदुद्धात उद्धावत्यूर्ध्वं गच्छति । गिरीणां चूर्णितत्वाद्यथा धातुरज उद्गच्छति तथा तदभिघातात्तत्रत्यनदीशीकरोऽपीति सहोपमा । उद्घातः कीदृक् । मृदितेनाभिघातादेव चूर्णितेन विद्रुमेणाता: । तत्कणानामत्रागमनादत एव लौहित्येन साम्यम् ॥४२॥
विमला - प्रथम समुद्र में आकर गिरे पश्चात् परस्पर अभिघात से चूर्णित पर्वतों के जलमग्न होने पर जैसे प्रक्षालित धातु ( गेरू ) का रज उद्गत हो रहा था वैसे ही चूर्णित विद्रुम से लाल शीकररूप रज भी उद्गत हो रहा था ।।४२।।
पुनः समुद्रक्षोभमाह
सेल सिहरसंखोहि अकल्लोलन्तअं
गलि अधाउरसराइअकल्लोलन्त अम् · रसइ उअहिसलिलं धरेसु वलमाणअं
भग्गचन्द र सो सहिणिव्वल माणअम् ||४३|| [ शैलशिखरसंक्षोभितकल्लोलान्तं गलितधातुरसराजितलोलकान्तम् । रसत्युदधिसलिलं धरेषु वलमानं भग्नचन्दनरसौषधिनिर्वलमानकम् ॥] धरेषु पर्वतेषु वलमानं कंदरादिकोटरेषु प्रवेशाद्वक्रीभवदुदधिसलिलं रसति शब्दायते । तुच्छपूरणात् । कीदृक् । शैलशिखरेण संक्षोभिता अभिहत्योत्थापिताः कल्लोला यत्र तादृशोऽन्तः प्रान्तो यस्य तादृक् । कल्लोलस्य प्रान्ते प्रादुर्भावात् । यद्वा शैलशिखरसंक्षोभितः सन्कल्लोलायमान कल्लोलरूपस्तमिति कर्मधारयः । यद्वा शैलशिखरसंक्षोभितकल्लोलं ततं विस्तीर्णमित्यर्थः । एवं गलितेन जलसंपर्कादित्यर्थात् धातुरसेन राजितः शोभितः शोणीकृतो वा लोलस्तरङ्गाच्चञ्चलः कः सूर्यो यत्र । प्रतिबिम्बेन संक्रान्तत्वात् । एतादृशोऽन्तः स्वरूपं यस्य तथा । पुनर्भग्नं खण्डखण्डीभूतं यच्चन्दनरसौषधिर्मनः शिलादि तद्योगेन निर्वलमानं जलान्तरात्पृथग्भूतम
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001887 |
| Book Title | Setubandhmahakavyam |
| Original Sutra Author | Pravarsen |
| Author | Ramnath Tripathi Shastri |
| Publisher | Krishnadas Academy Varanasi |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 738 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Story, & Literature |
| File Size | 13 MB |