Page Text
________________
आश्वास: ]
रामसेतु प्रदीप - विमलासमन्वितम्
[ २२६
विमला - विषादपूर्ण वदन वाले अथवा चैतन्यशून्य वचन वाले यूथपति गजराज के विरह में हथिनियाँ नेत्रों में अश्रुकण धारण किये हुई थीं, नवतृण के आस्वाद को विष समझ रही थीं, ( गजराज के बिना उन्हें किसी प्रकार से चैन नहीं था ) ॥६८॥
शेषनागस्यावस्थामाह
सेलुखरणारोसिप्रभुग्रइन्वणि अग्रप्फण णिसम्मन्ती
1
जह जह संखो हिज्जइ तह तह कइदेहभर सहा होइ मही ॥ ६६ ॥ [ शैलोद्धरणारोषितभुजगेन्द्रनिरायतफर्णानिषीदन्ती
1
यथा यथा संक्षोभ्यते तथा तथा कपिदेहभरसहा भवति मही ॥ ] मही यथा यथा संक्षोभ्यते पर्वतोत्पाटनव्यापारेणान्दोल्यते तथा तथा कपीनां haitraसहा भवति । अत्र हेतुमाह - कीदृशी । शेषस्य शैलोद्धरणादारोपितस्य फणाभङ्गभीरुतया निरायतेषु दीर्घीकृत्योत्थापितेषु फणेषु निषीदन्ती स्थिरीभवन्ती । तथा च पर्वतोपमर्देन भूम्युपमर्दः । तेन शेषस्य भारगौरवम् । तेन फणोत्तोजनम् । तेन भूमेः स्थैर्यम् । तेन च कपिभारसहत्वमिति हेतुपरम्परा । विपदि महतामवलम्बनं महान्त एवेति ध्वनिः ॥६६॥
विमला - वानरों के पर्वतोत्पाटनसम्बन्धी व्यापार से पृथिवी ज्यों-ज्यों संक्षुब्ध हो रही थी त्यों-त्यों कपियों के देहभार को वहन करने में समर्थ भी हो रही थी । इसका एकमात्र कारण यह था कि पर्वतों के उखाड़ने से रुष्ट शेषनाग ने अपने फणों को अत्यन्त विस्तृत कर लिया, जिन पर पृथिवी ( अक्षुण्ण रूप से ) स्थिर रह गयी ||६eit
गुरुपर्वत खण्डनमाह
संचालिअणिक्कम्पा
भुप्राणिहाज विसमुक्खन सिलावेढा । खुडिओ सिहर सु अ पवएहि निग्रम्बबन्धणेसु अ सेला ||७०|| [ संचालितनिष्कम्पा भुजानिघातविषमोत्खातशिलावेष्टाः ।
खण्डिताः शिखरार्धेषु च प्लवगैनितम्बबन्धनेषु च शैलाः ॥ ]
संचालिताः संचालयितुमारब्धाः सन्तो निष्कम्पाः शैलाः प्लवगैः शिखरार्घेष्वनपेक्षितशिखरभाग संधिषु नितम्बबन्धनेषु नितम्बस्यूतिसंधिषु च खण्डिताः । आमोटय त्रोटिता इत्यर्थः । कीदृशाः । भुजानिघातेन भुजाभिहत्या उत्खातानि स्कन्धारोपण सौकर्याय खण्डितानि विषमाणि निम्नोन्नतानि शिलावेष्टानि येषां ते । निष्कम्पत्वेनोत्पाटने विलम्बः स्यादिति मूलमग्रं च निरस्योपयुक्तमध्यभाग एव सुसमीकृत्य गृहीत इत्याशयः ॥ ७० ॥
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001887 |
| Book Title | Setubandhmahakavyam |
| Original Sutra Author | Pravarsen |
| Author | Ramnath Tripathi Shastri |
| Publisher | Krishnadas Academy Varanasi |
| Publication Year | 2002 |
| Total Pages | 738 |
| Language | Sanskrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Story, & Literature |
| File Size | 13 MB |