Page Text
________________
योगीन्दुदेवविरचितः
अत्र न ग्राह्यः पण्डितैः गुणो दोषोऽपि पुनरुक्तः ।
भट्टप्रभाकरकारणेन मया पुनः पुनरपि प्रोक्तम् ॥ २११ ॥
इत्थु इत्यादि । इत्थु अत्र ग्रन्थे ण लेवउ न ग्राह्यः । कैः । पंडियहिं पण्डितैर्विवेकिभिः । aisal | गुणदो व गुणो दोषोऽपि । कथंभूतः । पुणरुत्तु पुनरुक्तः । कस्मान्न ग्राह्यः । यतः मई पुणु पुणु विपत्तु मया पुनः पुनः प्रोक्तम् । किं तत् । वीतरागपरमात्मतत्त्वम् । किमर्थम् । भट्टषभायरकारण प्रभाकर भट्टनिमित्तेनेति । अत्र भावनाग्रन्थे समाधिशतकादिवत् पुनरुक्तदूषणं नास्ति इति । तदपि कस्मादिति चेत् । अर्थं पुनः पुनचिन्तनलक्षणमिति वचनादिति मला प्रभाकरभट्टव्याजेन समस्तजनानां सुखबोधार्थं बहिरन्तः परमात्मभेदेन तु त्रिविधात्मतत्त्वं बहुधाप्युक्तमिति भावार्थ: ।। २११ ॥
अथ
३१२
[ अ० २, दोहा २१२
जं महूँ किं पि विजंपियउ जुत्तात्तु वि इत्थु ।
तं वर-णाणि खमंतु मह जे बुज्झहि परमत्थु ।। २१२ ।। यन्मया किमपि विजल्पितं युक्तायुक्तमपि अत्र ।
तद् वरज्ञानिनः क्षाम्यन्तु मम ये बुध्यन्ते परमार्थम् ॥ २१२ ॥
जं इत्यादि । जं मई किं पि विजंपियड यन्मया किमपि जल्पितम् । किं जल्पितम् । जुत्तात्तु वि शब्दविषये अर्थविषये वा युक्तायुक्तमपि इत्थु अत्र परमात्मप्रकाशभिधानग्रन्थे खमंतु क्षमां कुर्वन्तु । किं तत् । पूर्वोक्तदूषणम् । के । वरणाणि वीतरागनिर्विकल्पस्वसंवेदनज्ञानयुक्ता विशिष्टज्ञानिनः । कस्य । महु मम योगीन्द्रदेवाभिधानस्य । कथंभूता ये ज्ञानिनः । कारणेन] प्रभाकरभट्टके संबोधनेके लिये [ पुनः पुनरपि प्रोक्तं ] वीतराग परमानंदरूप परमात्मतत्त्वका कथन बार-बार किया है । भावार्थ - इस शुद्धात्म-भावनाके ग्रन्थमें पुनरुक्तिका दोष नहीं लगता । समाधितंत्र ग्रन्थकी तरह इस ग्रन्थमें भी बार बार शुद्ध स्वरूपका ही कथन किया है, बारबार उसी अर्थका चिंतवन है, ऐसा जानकर इसका रहस्य ( अभिप्राय) बार बार चिंतवना । प्रभाकरभट्टकी मुख्यताकर समस्त जीवोंको सुखसे प्रतिबोध होनेके लिये इस ग्रन्थ में बार-बार बहिरात्मा अंतरात्मा और परमात्माका कथन किया है, ऐसा जानना ||२११॥
आगे श्रीयोगीन्द्राचार्य ज्ञानीजनोंसे प्रार्थना करते हैं, कि मैंने यदि किसी जगह छंद अलंकारादिमें युक्त अयुक्त कहा है, तो उसे पंडितजन परमार्थके जाननेवाले मुझपर क्षमा करें[अत्र] इस ग्रन्थमें [यत् ] जो [मया ] मैंने [ किमपि ] कुछ भी [ युक्तायुक्तमपि जल्पितं ] युक्त अथवा अयुक्त शब्द कहा होवे, तो [ तत् ] उसे [ ये वरज्ञानिनः ] जो महान ज्ञानके धारक [परमार्थं] परम अर्थको [ बुध्यंते ] जानते हैं, वे पंडितजन [ मम क्षाम्यंतु] मेरे ऊपर क्षमा करें ॥ भावार्थ- मेरी छद्मस्थकी बुद्धि है, जो कदाचित् मैंने शब्दमें, अर्थमें तथा छंद अलंकारमें अयुक्त कहा हो, वह मेरा दोष क्षमा करो, सुधार लो । जो विवेकी परम अर्थको अच्छी तरह जानते हैं,
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001876 |
| Book Title | Parmatmaprakasha and Yogsara |
| Original Sutra Author | Yogindudev |
| Author | A N Upadhye |
| Publisher | Paramshrut Prabhavak Mandal |
| Publication Year | 2000 |
| Total Pages | 550 |
| Language | Sanskrit, Hindi, English |
| Classification | Book_Devnagari & Literature |
| File Size | 13 MB |