________________
११५
kee
-दोहा २]
परमात्मप्रकाशः
द्वितीय महाधिकारः अत ऊर्ध्व स्थलसंख्याबहिर्भूतान् प्रक्षेपकान् विहाय चतुर्दशाधिकशतद्वयपमितैर्दोहकसूत्रमोक्षमोक्षफलमोक्षमार्गप्रतिपादनमुख्यखेन द्वितीयमहाधिकारः प्रारभ्यते । तत्रादौ सूत्रदशकपर्यन्तं मोक्षमुख्यतया व्याख्यानं करोति । तद्यथा
सिरिगुरु अक्खहि मोक्खु महु मोक्खहँ कारणु तत्थु । मोक्खहँ केरउ अण्णु फलु जे जाणउँ परमत्थु ॥ १॥ श्रीगुरो आख्याहि मोक्षं मम मोक्षस्य कारणं तथ्यम् ।
मोक्षस्य संबन्धि अन्यत् फलं येन जानामि परमार्थम् ॥ १ ॥ सिरिगुरु इत्यादि । सिरिगुरु हे श्रीगुरो योगीन्द्रदेव अक्खहि कथय मोक्खु मोक्षं महु मम, न केवलं मोक्षं मोक्खहं कारणु मोक्षस्य कारणम् । कथंभूतम् । तत्थु तथ्यम् मोक्खहं केरउ मोक्षस्य संबन्धि अण्णु अन्यत् । किम् । फल फलम् । एतत्रयेन ज्ञातेन किं भवति । जे जाणउं येन त्रयस्य व्याख्यानेन जानाम्यहं कर्ता । कम् । परमत्थु परमार्थमिति । तद्यथा । प्रभाकरभट्टः श्रीयोगीन्द्रदेवान् विज्ञाप्य मोक्षं मोक्षफलं मोक्षकारणमिति त्रयं पृच्छतीति भावार्थः॥१॥ अथ तदेव त्रयं क्रमेण भगवान् कथयति
जोइय मोक्खु वि मोक्ख-फलु पुच्छिउ मोक्खहँ हेउ । सो जिण-भासिउ णिसुणि तुहुँ जेण वियाणहि भेउ ।।२।। योगिन् मोक्षोऽपि मोक्षफलं पृष्टं मोक्षस्य हेतुः ।
तत् जिनभाषितं निशणु त्वं येन विजानासि भेदम् ॥ २ ॥ जोइय इत्यादि । जोइय हे योगिन् मोक्खु वि मोक्षोऽपि मोक्खफलु मोक्षफलं
द्वितीय महाधिकार
इसके बाद प्रकरणकी संख्याके बाहर अर्थात् क्षेपकोंके सिवाय दोसौ चौदह दोहा-सूत्रोंसे मोक्ष, मोक्षफल और मोक्षमार्गके कथनकी मुख्यतासे दूसरा महा अधिकार आरंभ करते हैं । उसमें भी पहले दस दोहोंतक मोक्षकी मुख्यतासे व्याख्यान करते हैं-[श्रीगुरो] हे श्रीगुरु, [मम] मुझे [मोक्षं] मोक्ष [तथ्यं मोक्षस्य कारणं] सत्यार्थ मोक्षका कारण [अन्यत्] और [मोक्षस्य संबंधि] मोक्षका [फलं] फल [आख्याहि] कृपाकर कहो [येन] जिससे कि मैं [परमार्थं] परमार्थको [जानामि] जानूँ ।। भावार्थ-प्रभाकरभट्ट श्रीयोगींद्रदेवसे विनती करके मोक्ष, मोक्षका कारण और मोक्षका फल इन तीनोंको पूछते हैं ।।१।। __ अब श्रीगुरु उन्हीं तीनोंको क्रमसे कहते हैं-[योगिन्] हे योगी, तूने [मोक्षोऽपि] मोक्ष और [मोक्षफलं] मोक्षका फल तथा [मोक्षस्य] मोक्षका [हेतुः] कारण [पृष्टं] पूछा, [तत्] उसको
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org