SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 74
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्राकृतव्याकरणे ५५ वेणौ णो वा ।। २०३ ॥ वेणौ णस्य लो वा भवति । वेल । वेणू । वेणु शब्द में ण का ल विकल्प से होता है । उदा०-वेलू, वेणू । तुच्छे तश्चछौ वा ॥ २०४॥ तुच्छशब्दे तस्य च छ इत्यादेशौ वा भवतः । चुच्छं छुच्छं तुच्छं । तुच्छ शब्द में, त को च और छ ऐसे आदेश विकल्प से होते हैं। उदा.चुच्छं. 'तुच्छं। नगरत्रसरतूवरे टः ।। २०५ ॥ एषु तस्य टो भवति । टगरो। टसरो। ट्वरो। तगर, त्रसर, और तूवर शब्दों में त का ट होता है। उदा०-टगरो... ... टूवरो। प्रत्यादौ डः ॥ २०६ ॥ प्रत्यादिषु तस्य डो भवति । पडिवन्न'। पडिहासो। पडिहारो। पाडिहारो। पाडिप्फद्धी । पडिसारो । पडिनिअत्तं । पडिमा। पडिवया । पडंसुआ । पडिकरइ । पहडि । पाहुडं । वावडो । पडाया । बहेडओ। हरडई । मडयं । आर्षे दुष्कृतं । दुक्कडं । सुकृतम् सुकडं । आह्वतम् आहडं । अवहृतं अवहडं । इत्यादि। प्राय इत्येव । प्रतिसमयम् पइसमयं : प्रतीपम् पईवं । संप्रति संपइ । प्रतिष्ठानम् । पइटठाणं । प्रतिष्ठा पइटठा। प्रतिज्ञा। पइण्णा। प्रति। प्रभृति। प्राभृत। व्याप्त । पताका । बिभीतक । हरीतकी। मृतक । इत्यादि। प्रति इत्यादि शब्दों में त का इ बोता है। उदा०-पडियानं'' .."मडयं । प्राकृत में ( त का ड होने के उदा०::-- ) दुष्कृतम् ... "अवहडं, इत्यादि । (त का ऐसा ड) प्रायः ही होता है । ( तस्मात् ऐसा ड कभी नहीं होता है। उदा०--) प्रतिसमयम् .. .. 'पइण्णा ! ( क्रम से मूल संस्कृत शब्द ऐसे हैं :-) प्रति... ... मृतक, इत्यादि। १. पडिवन्नं से पडिकरइ तक के शब्दों में प्रति है। इनके मूल संस्कृत शब्द क्रम से ऐसे :-प्रतिपन्न । प्रतिहास । प्रतिहार । प्रतिस्पधिन् । प्रतिसार । प्रतिनिवृत्त । प्रतिमा। प्रतिपद् । प्रतिश्रुत् । प्रतिकरोति । २. 'प्रति' शब्द पडिवन्नं से पडिकरइ तक के शब्दों में है। ३. प्रभृति से मृतक तक के शब्द क्रम से पहुडि से मडयं तक के शब्दों के मूल संस्कृत Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001871
Book TitlePrakrit Vyakarana
Original Sutra AuthorHemchandracharya
AuthorK V Apte
PublisherChaukhamba Vidyabhavan
Publication Year1996
Total Pages462
LanguagePrakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Grammar, P000, & P050
File Size22 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy