Page Text
________________
प्राकृतव्याकरणे
४७
कहेंगेः वह स्वर के अगले (=स्वर के आगे होने वाले ), असंयुक्त ( और ) अनादि वर्ण के बारे में होता है ऐसा जाने ।
कगचजतदपयवां प्रायो लुक् ।। १७७॥ स्वरात् परेषामनादिभूतानामसंयुक्तानां कगचजतदपयवानां प्रायो लुग भवति । क। तिथियरो। लोओ। सयढं । ग। नओ। नयरं। मयंको। च । सई । कयग्गहो। न। रययं । पयावई । गओ। त । विआणं । रसायलं । जई। द। गया । मयणो । प। रिऊ । सुररिसो । य। दयाल । नयणं । विओओ। व। 'लायण्णं । विउहो । वलयाणलो। प्रायो ग्रहणात् क्वचिन्न भवति । सुकुसुमं । पयागजलं । सुगौ । अगरू । सचावं । विजणं । सुतारं । विदुरो । सपावं । समवाओ। देवो । दाणवो । स्वरादित्येव । "संकरो। संगमो। नक्कंचरो। धणंजओ। विसंतवो। पुरंदरो। संवुडो। संवरो । असंयुक्तस्येत्येव । अक्को । वग्गो । अच्चो। वज्ज । धुत्तो। उद्दामो । विप्पो । कज्जं। सव्वं । क्वचित् संयुक्तस्यापि । नक्तंचरः नक्कं चरो। अनादेरित्येव । कालो। गंधो। चोरो। जारो। तरू। दयो। पाव । वण्णो। यकारस्य तु जत्वं आदौ वक्ष्यते। समासे तु वाक्यविभक्तयपेक्षया भिन्नपदत्वमपि विवक्ष्यते । तेन तत्र यथादर्शनमुभयमपि भवति । सुहकरो सुहयरो। आगमिओ आयमिओ । जलचरो जलयरो । वहुतरो। बहुअरो। सुहदो सुहओ। इत्यादि । क्वचिदादेरपि । स पुनः सउण । स च सो अ। चिह नं इन्धं । क्वचिच्चस्य जः । पिशाची पिसाजी ॥ एकत्वं एगत्तं । एकः । १. क्रमसे--तीर्थकर, लोक, शकट । २. क्रमसे-नग, नगर, मृगांक । ३. क्रमसे-शची, कचग्रह ।
४. क्रमसे रजत, प्रजापति, गज । ५. क्रमसे वितान, रसातल, यति । ६. क्रमसे-गदा, मदन । ७. क्रमसे-रिपु, सुपुरुष । ८. क्रमसे-~-दयालु, नयन, वियोग । ९. क्रमसे-- लावण्य । विबुध । वडवानल । १०. क्रमसे-सुकुसुम । प्रयागजल । सुगत । अगुरु । सचाप । विजन । व्यञ्जन सुतार।
विदुर । सपाप । समवा । देव । दानव । ११. क्रमसे-शंकर । संकर, संगम, नक्तंचर, धनंजय, विषंतप, पुरंदर, संवृत, संवर ।
संवर । १२. क्रमसे-अर्क, वर्ग, अर्य, वज्र । वयं, धूर्त, उद्दाम, विप्र, कायं, सर्व । १३. क्रमसे-काल, गंध, चौर, जार, तरु, दव, पाप, वर्ण । १४. क्रमसे-सुखकर/शुभकर, आगमिक, जलचर, बहुतर, सुखद, शुभद ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
| SR No. | 001871 |
| Book Title | Prakrit Vyakarana |
| Original Sutra Author | Hemchandracharya |
| Author | K V Apte |
| Publisher | Chaukhamba Vidyabhavan |
| Publication Year | 1996 |
| Total Pages | 462 |
| Language | Prakrit, Hindi |
| Classification | Book_Devnagari, Grammar, P000, & P050 |
| File Size | 22 MB |