SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 289
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ चतुर्थः पादः एतदः स्त्री-पुं- क्लीवे एह एहो एहु || ३६२ || अपाशे स्त्रियां पुसि नपुंसके वर्तमानस्यैतदः स्थाने स्यमोः परयो यथा संख्यं एह एहो एहु इत्यादेशा भवन्ति । २७० एह 'कुमारी एहो नरु एहु मणोरह-ठाणु । एह वढ चिन्तन्ताहं पच्छइ होइ विहाणु ॥ १ ॥ अपभ्रंश भाषा में, स्त्रीलिंग, पुल्लिंग और नपुंसकलिंग में होने वाले एतद् ( इस सर्वनाम ) के स्थान पर, आगे सि और अम् (प्रत्यय) होने पर, अनुक्रम से एह, एहो, एहु ऐसे आदेश होते हैं । उदा०- -एह कुमारीविहाणु ॥ १॥ एइजंस - शसोः || ३६३ ॥ अपभ्रंशे एतदो जस्-शसोः परयोः एइ इत्यादेशो भवति । एइ ति घोडा एह थलि ( ४.३३०.४ ) । एइ पेच्छ । अपभ्रंश भाषा में, घस् और शस् (प्रत्यय) आगे होने पर, एतद् (सर्वनाम) को एइ ऐसा आदेश होता है । उदा०--- -- एइति थलि; एइ पेच्छ । अदस ओहू || ३६४ || अपभ्र ंशे अदसः स्थाने जस्-शसो- परयोः ओइ इत्यादेशो भवति । जइ' पुच्छह धर वड्डाईं तो बड्डा धर ओइ । विहलिअ - जण- अब्भुद्धरण कन्तु कुडीरइ जोइ ॥ १ ॥ अमूनि वर्तन्ते पृच्छ वा । अपभ्रंश भाषा में, जस् और शस् ( प्रत्यय ) आगे होने पर, अटुस् ( सर्वनाम ) के "जोइ ॥ १॥ ( यहाँ) अमूनि स्थान पर ओइ ऐसा आदेश होता है । उदा० - जइ बर्तन्ते पृच्छ वा (वे घर हैं अथवा उनके बारे में पूछो, ऐसा अर्थ है । इदम आयः || ३६५ ।। अपभ्रंशे इदम्-शब्दस्य स्यादौ आय इत्यादेशो भवति । १. एषाकुमारी एष (अहं) नरः एतद् मनोरथ स्थानम् । एतद् मूर्खाणां चिन्तभानानां पश्चाद् भवति विभातम् ॥ २. एतान् प्रेक्षस्य । ३. यदि पृच्छत गृहाणि महान्ति (वड्डाई) तद् (एतः ) महान्ति गृहाणि अमूनि । विह्वलित-जनाभ्युद्धरणं कान्तं कुटरिके पश्य ॥ For Private & Personal Use Only Jain Education International www.jainelibrary.org
SR No.001871
Book TitlePrakrit Vyakarana
Original Sutra AuthorHemchandracharya
AuthorK V Apte
PublisherChaukhamba Vidyabhavan
Publication Year1996
Total Pages462
LanguagePrakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Grammar, P000, & P050
File Size22 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy