________________
२५०
चतुर्थः पादः
पैशाची भाषा में, ज्ञ ( इस संयुक्त व्यञ्जन ) के स्थान पर न होता है। उदा०-पञ्ञा.. ""विज्ञानं ।
राज्ञो वा चिळ ।। ३०४ ॥ पैशाच्यां राज्ञ इति शब्दे यो ज्ञकारस्तस्य चित्र आदेशो वा भवति । राचित्रा' लपितं, रा लपितं । राचित्रो धनं, रञो धनं । ज्ञ इत्येव । राजा।
पैशाची भाषा में, राज्ञ शब्द में जो ज्ञकार है उसको चिञ् ऐसा आदेश विकल्प से होता है। उदा०-राचित्रा ''धनं । ( राजन् शब्द के रूपों में ) ज्ञ ( ऐसा संयुक्त व्यञ्जन होने पर ही ( ऐसा आदेश होता है; ज्ञ न होने पर, यह आदेश नहीं होता है। उदा.-) राजा।
न्यण्योजः ॥ ३०५ ॥ पैशाच्यां न्यण्योः स्थाने ओ भवति । कञका। अभिमञ्च । पुत्रकम्मो । पुज्ञाहं ।
पैशाची भाषा में, न्य और प्य इनके स्थान पर न होता है। उदा०--कनका ... ..'पुजाहं ।
___णो नः ।। ३०६ ॥ पैशाच्यां णकारस्य नो भवति । गुन-गन-युत्तो। गुनेन । पैशाची भाषा में, णकार का न होता है । उदा०-गुन... ..'गुनेन ।
तदोस्तः ॥ ३०७॥ पैशाच्या तकारदकारयोस्तो भवति । तस्य । भगवती । पव्यती। सतं । दस्य । मतन-परवसो। सतनं । तामोतरो । पतेसो । वतनकं । होत् । रमतु । तकारस्यापि तकारविधानमादेशान्तर-बाधनार्थम् । तेन पताका वेतिसो इत्याद्यपि सिद्धं भवति । १. क्रम से :--राज्ञा लपितम् । राज्ञः धनम् । २. क्रम से :-कन्यका । अभिमन्यु । पुण्यकर्मन् । पुण्याह । ३. क्रम से :-गुण-गण-युक्त । गुणेन । ४. क्रम से :--भगवती । पार्वती । शत । ५. क्रम से :-मदनपरवश । सदन । दामोदर । प्रदेश । वदन-क । भू ।
Jain Education International
For Private & Personal Use Only
www.jainelibrary.org
