SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 215
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ १९६ चतुर्थः पादः प्रभुकत॒कस्य भुवो हुप्प इत्यादेशो वा भवति । प्रभुत्वं च प्रपूर्वस्यवार्थः । अङ्गे च्चिअ न पहुप्पइ । पक्षे । पभवइ । प्रभावो | समर्थ होना इस कर्तरि अर्थ में होने वाले भू (धातु ) को हुप्प ऐसा आदेश विकल्प से होता है। समर्थ होना यह अर्थ प्र ( उपसर्ग ) पूर्व में होने काले भू धातु का है । उदा०--अङ्गे.. ." पहुप्पइ । ( विकल्प ) पक्ष में :पभवेइ। क्ते हूः ॥ ६४ ॥ भुवः क्त प्रत्यये हूरादेशो भवति । हूअं । अणुहूअं । पहूअं । भू (धातु) के आगे क्त प्रत्यय होने पर, (भू को ) हू आदेश होता है । उदा०हुर्भ... ."पहू। .. कुगेः कुणः ॥ ६५ ॥ कृगः कुण इत्यादेशो वा भवति । कुणइ । करइ । क (ग ) धातु को कुण ऐसा आदेश विकल्प से होता है। उदा.-कुणइ । (विकल्प-पक्ष में :-) करइ । काणेक्षिते णिआरः ॥६६॥ काणेक्षितविषयस्य कृगो णिआर इत्यादेशो वा भवति । गिआरइ । काणेक्षितं करोति। ___ काणेक्षित-विषयक कृ धातु को णिआर ऐसा आदेश विकल्प से होता है। उदा.णिआरइ ( यानी ) काणेक्षितं करोति ( ऐसा अर्थ है )। निष्टम्भावष्टम्मे णिछह-संदाणं ॥ ६७ ॥ निष्टम्भविषयस्यावष्टम्भ विषयस्य च कृगो यथासंख्यं णिठ्ठह संदाण इत्यादेशौ वा भवतः । णिठ्ठहइ। निष्टम्भं करोति । संदाणइ । अवष्टम्भं करोति। निष्टंभ-विषयक और अवष्टंभ-विषयक कृ धातु को अनुक्रम से णिठ्ठह और संदाण ऐसे ये आदेश विकल्प से होते हैं । उदा०-णिठ्ठहइ ( यानी ) निष्टम्भं करोति ( ऐसा अर्थ है)। संदाणइ ( यामो) अवष्टम्भं करोति ( ऐसा अर्थ है)। १. अङ्गे एव न प्रभवति । २. क्रम से :-भूत । अनुभूत । प्रभूत । Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001871
Book TitlePrakrit Vyakarana
Original Sutra AuthorHemchandracharya
AuthorK V Apte
PublisherChaukhamba Vidyabhavan
Publication Year1996
Total Pages462
LanguagePrakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Grammar, P000, & P050
File Size22 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy