SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 165
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ तृतीयः पादः है ? ( कारण उनके बारे में हि आदेश नहीं होता है। उदा०-) इमस्ति, एमस्सि । आमो डेसिं ॥ ६१॥ सर्वादेरकारान्तात् परस्यामो डेसिमित्यादेशो वा भवति । सव्वेसि । अन्नेसिं । 'अवरेसिं । इमेसिं । 'एए सिं । जेसिं। तेसि । केसि । पक्षे। सब्वाण । अन्नाण । 'अवराण । इमाम । 'एआण । जाण । ताण । काण। बाहुलकात् स्त्रियामपि । सर्वासाम् सव्वेसिं । एवम् अन्नेसि । तेसिं। - सर्व, इत्यादि अकारान्त सर्वनामों के आगे आने बाले आम् ( प्रत्यय ) को हित् एसिं ( डेसि ) ऐसा आदेश विकल्प से होता है। उदा०-सम्वेसि... .. केसि । ( विकल्प- ) पक्ष में :-सव्वाण .. ."काण । बहलत्व के कारण स्त्रीलिंग में भी ( एसिं आदेश होता है। उदा-- ) सर्वासां, सव्वेसि; इसी तरह अन्नेसि, तेसि । किंतद्भ्यां डासः !! ६२॥ कितद्भयां परस्यामः स्थाने डास इत्यादेशो वा भवति । कास। तास । पक्षे। केसि । तेसिं । किम् और लद् इन । सर्वनामों) के आगे आने वाले आम् ( प्रत्यय ) के स्थान पर डास ( = डित् आस ) ऐसा आदेश विकल्प से आता है। उदा० कास, तास । (विकल्प-- ) पक्ष में :--केसि, तेसि ! किंयत्तयो ङसः ॥ ६३ ।। एभ्यः परस्य उसः स्थाने डास इत्यादेशो वा भवति । सः स्सः ( ३.१० ) इत्यस्यापवादः । पक्षे सोऽपि भवति । कास कस्स । जास जस्स । तास तस्स । बहुलाधिकारात् कितद्भयामाकारान्ताभ्यामपि डासादेशो वा। कस्या धनम् कास धण। तस्या धनम् तास धणं। पक्षे। काए। ताए । किम्, यद्, और तद् इनके आगे आने वाले ङस् । प्रत्यय ) के स्थान पर हास ( = डित् आस ) ऐसा आदेश विकल्प से होता है। ‘डसः स्प:' सूत्र में कहे गये हुए नियम का अपवाद प्रस्तुत नियम ) है । ( विकल्प-) पक्ष में वह (स्स भी होता है। उदा०-कास... ."तस्स । बहुल का अधिकार होने से, किम् और तद् ये सर्व रामों आकारान्त (गानी स्त्रीलिंग में ) होने पर भी, डास १. अपर। २. इदम् । ३. एतद् । Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001871
Book TitlePrakrit Vyakarana
Original Sutra AuthorHemchandracharya
AuthorK V Apte
PublisherChaukhamba Vidyabhavan
Publication Year1996
Total Pages462
LanguagePrakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Grammar, P000, & P050
File Size22 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy