SearchBrowseAboutContactDonate
Page Preview
Page 136
Loading...
Download File
Download File
Page Text
________________ प्राकृतव्याकरणे ११७ दे संमुखीकरणे च ।। १९६ ॥ सम्मुखीकरणे सख्या आमन्त्रणे च दे इति प्रयोक्तव्यम् । दे पसिअ ताव सुंदरि । दे ओ पसिअ निअत्तसु। ( एकाध का ) ध्यान आकृष्ट करने के लिए तथा सखो को बुलाने के लिए दे ( ऐसा अव्यय ) प्रयुक्त करे । उदा०-दे पसिम... ..निअत्तसु । हुं दानपृच्छानिवारणे ।। १९७॥ हु इति दानादिषु प्रयुज्यते । दाने । हु गेह' अप्पणो चित्र । पृच्छायाम् । हु साहसु सब्भावं । निवारणे । हुनिल्लज्ज समोसर । हूँ ( यह अव्यय दान इत्यादि यानो दान, पृच्छा और निवारण करने के प्रसंग में प्रयुक्त किया जाता है। उदा०-दान ( प्रसंग.) में :-हुँ गेह...: च्चिस । पृच्छा करते समय :--हुँ... .."सब्भावं। निवारण करते समय ;-ह ... .. 'समोसर। हु खु निश्चयवितकसंभावनविस्मये ।। १९८ ॥ हु खु इत्येतौ निश्चयादिषु प्रयोक्तव्यौ । निश्चये । तंपि हु 'अच्छिन्नसिरी। तं खु सिरीएँ रहस्सं । वितर्कः ऊहः संशयो वा। ऊहे। न हु णवरं संगहिआ। एअं खु हसइ । संशये। जलहरो खुधूमवडलो खु । सम्भावने । 'तरीउं ण हु णवर इमं । एअंख हसइ । विस्मये। को ख एसो सहस्ससिरो। बहुलाधिकारादनुस्वारात् परो हुर्न प्रयोक्तव्यः । निश्चय इत्यादि यानी मिश्चय, वितर्क, सम्भावन और विस्मय दिखाते समय, ह और खु ये दो (अव्यय) प्रयुक्त करे । उदा.- निश्चय दिखाते समयः-तं पि....... रहस्सं । वितर्क यानी ऊह ( = विचार ) अथवा संशय ( ऐसा अर्थ है )। अह दिखाते समय :--न हु... .."हसइ । संशय दिखाते समय --जलहरो'.. ."खु । १. क्रम से :---( दे ) प्रसीद तावत् सुन्दरि । ( दे ) आ प्रसीद निवर्तस्व । २. (हु ) गृहाण स्वयं । च्चिम)। ३. (हु) कथय सद्भावम् । ४. (हु) निर्लज्ज समपसर । ५. क्रम से:-त्वं अपि ( हु ) अच्छिन्नश्रीः । त्वं । लद् ( खु ) श्रिय: रहस्यम् ! ६. कम से :-न (हुणवरं ) संगृहीता । एतद् ( खु) हसति । ७. जलधरः (खु) धूमपरलः (खु)। ८. क्रम से :-तरीतुं न ( हु णबर ) इदम् । एतद् ( खु) हसति । ९. कः ( ख ) एषः सहस्रशिराः । Jain Education International For Private & Personal Use Only www.jainelibrary.org
SR No.001871
Book TitlePrakrit Vyakarana
Original Sutra AuthorHemchandracharya
AuthorK V Apte
PublisherChaukhamba Vidyabhavan
Publication Year1996
Total Pages462
LanguagePrakrit, Hindi
ClassificationBook_Devnagari, Grammar, P000, & P050
File Size22 MB
Copyright © Jain Education International. All rights reserved. | Privacy Policy