Kuvalayamala Katha Sankshep

SR No.: 001869
Original Sutra Author: N/A
Author: Udyotansuri, Ratnaprabhvijay
Publisher: Singhi Jain Shastra Shiksha Pith Mumbai
Publication Year: 1959
Total Pages: 394
Language: Prakrit, Hindi
Classification: Book_Devnagari, Story, & Literature
File Size: 14 MB

Page 389

*84
रनप्रभसूरि रचिता [IV. 8 89 : Verse 104सि कुत्रोपगतः' इति । भगवता निवेदितम् । 'तं का नीजनं पातालादाकृष्य संप्रति समवसरणतृतीय- 1
तोरणासन्न एष संप्राप्तः' यावद्भगवानिति कथयति त उदागत्य कुमारःौणेन समं भगवन्तं प्रदक्षिणीकृत्य 3 प्रणिपत्य च सुखासनस्थः पप्रच्छ । 'भगवन् , केन तुना क एष दिव्यः स्तुतिव्रतः प्रतिबोधयति, कुत्र 3 वा स सांप्रतम्' इति । ततो भगवता पश्चानां जनान भवपरंपरा विस्तारिता तावद्यावन्मणिरथकुमारः कामगजेन्द्रः स च तृतीयो वैरिगुप्तः स्वर्गतश्च्युत्वा र मान लोभदेवजीवो ऽत्र समुत्पन्नः प्रमत्तश्च । ततो 6 मायादित्यचण्डसोमाभ्यामनेकप्राभातिकमङ्गलपठन द्मना प्रतिबोधितः' इति । तन्निशम्य कुमा- 6 रेणोक्तम् । 'भगवन् , संप्रति किं विलम्बं करोषि दीदानेन प्रसद्यताम् ।' ततो भगवता युवतीजनेन सह वैरिगुप्तः प्रवाजितः । ततः सकल त्रैलो: यसरोवरालङ्कारपुण्डरीकः पुण्डरीकधवलमहिमा श्रीवर्धमानी हस्तिनापुरमागत्य समवसृतः। भगवत पि स्वयं सरागनीरागदेवतास्वरूपं व्याख्यातम्। " स्कन्दरुद्रचतुर्मुखव्यन्तरगणाधिपप्रभृतयो देवाः सर वाः समाराध्यमाना जनानां जनाधिपा इव संतुश
राज्यश्रियं यच्छन्ति । रुटाः सन्तो ऽपहरन्ति च । नस्तीर्थकराः सिद्धा निर्दग्धकर्मेन्धनाः केवलिनो 13 रजोमदमोहारिहता एते नीरागाः स्वर्गापवर्गश्रियं दते।
12 ४०) अत्रान्तरे ब्राह्मणदारकः श्यामलवक्षःसलविलसब्रह्मसूत्रस्त्रिःप्रदक्षिणीकृत्य भगवन्तं प्रणम्य पत्रच्छ। 'भगवन् , क एष पक्षी मनुष्यभाषया में यते, यत्तेनोक्तं तद्युक्तमयुक्तं वा ।' भगवतादिष्टम् । 15'भद्र, स पक्षी बने दिव्यो यत्तेनोक्तं तत्सर्वमपि युक्त व।' एतदवगम्य समवसरणतः स निष्क्रान्तः। 15
ततो ज्ञानवतापि श्रीगौतमेन पृष्टम्। 'भगवन् , क 01 सुखसंभवो दारकः, किमेतेन पृष्टम् ।' एवं पृष्टो
भगवानिवेदयामास । 18 'अस्ति नातिदूरे सरलपुरं ब्राह्मणानां स्थानम् । तत्र यज्ञदेवो महेभ्यः सूत्रकण्ठः । तत्सूनुः स्वयंभु-18 देवः । स च यज्ञदेवः कालक्रमेण परलोकमियाय । वास्तमिते द्विजपतो सर्वमपि वसुजालं विलिल्ये। पूर्वकर्मपरिणामेन दिनयोग्यमप्यस्य नास्त्यशनम् । त पवं क्षीणे विभवे न भवन्ति लोकयात्राः, विसंवदन्त्यतिथिसत्कागः, बभूवुः शिथिला बन्धुक्रियाः, लहस्तितानि दानानि ।
21 गुरूणां वान्धवानां च महिमाभाजनं जनः । ता देव प्रजायेत मन्दिरे यावदिन्दिरा ॥१०४ पुरः स्थिताः समुत्तुङ्गा अपि लक्ष्मीवतां नराःनजन्ति न दृगातिथ्यं दारिद्याअनभाजिनः ॥ १०५
मानवानां भवेदान्ध्यं बाधिर्यं च थ्रिया सह । तो दीनं न पश्यन्ति न शृण्वन्ति च तद्वचः॥१०६24 तत्परिज्ञाय जनभ्या स्वयंभुदेवो भणितः ।
'सर्वो ऽपि शोभते लक्ष्म्या वत्स वत्सलमान ! तया विना भवानत्र जीवन्नपि मृतायते ॥१०७ 27६४१) स पिता तव पुण्यवानस्तमितो ऽतः टुम्बपोषणं त्वदायत्तमेघ' इति श्रुत्वा स्वयंभुदेवो 27 मातुश्चरणनमस्करणपूर्व रचिताञ्जलिः प्रोवाच । 'जनि, खेदपरं मनो न विधेयम्, अहं बहुभिरपि दिनैरनुपार्जितार्थी गृहं न विशामि' इत्युक्त्वा मदरतो निःमृत्य विप्रसनुमाकरनगरखेटाकुलां 30 विपुलां विलोकयन सधैरप्युपायैरर्थमन्वेषयन् चम्पापुरीमवाप । तत्र चास्तंगते दिनपती स्वयंभुदेवः 30
पुर्यन्तःप्रवेशमलभमानो जीर्णोद्याने प्रविश्य कया रीश विभावरी निर्गमनोपायं करोमीति विचिन्तयन् तमालपादपमामा व्यचिन्तयदिति 'धिग जन्मेदं येन ममैतावतां दिनानां मध्ये सर्वत्र परिभ्रमतः करे 33 चराटिकापिन चटिता । कथं गृहं प्रविशामि' इ िचिन्तयन्नस्ति । ततस्तमालपादपस्याधो जनद्वयं 33
समागतम् । एकेनोक्तम् । एतत्कार्यमस्य तमालस्या कार्यम् ।' द्वितीयेनोक्तम् । 'भवत्वेवम् ।' ततो द्वावपि दशापि दिशो विलोक्य सुन्दरमिति स्थानं चतुः । स्वयंभुदेवस्तयोर्वचो निशम्य स्थितः। 36 ततस्तायां खनित्रेण भुवं खनित्वाभिज्ञानपूर्वकं करण के निक्षिप्य प्रोक्तम ।
36 यः कोऽपि भूतोवा पिशाचो वापरोऽपि ।। अयं न्यासीकृतस्तेन पालनीयो निधिः सदा ॥१०८ इत्युदि तौ यथास्थानं गतौ विलोक्यामुना चिन्ति । 39 'यत्र येन यदा यच्च यावल्लभ्यं यतो जनात् । ततेन तदा तच्च तावदस्मादवाप्यते ॥ १०९ 39 इति ध्यात्वा स च पादपादयतीर्य करण्डकस्थानि च रत्नानि निरीक्ष्य रोमाञ्चकवचिताङ्गश्चिन्त
यामासति । एतानि स्वीकृत्य संप्रति स्ववेश्म प्रति जामि' इति ध्यात्वा गृहीत्वा च स्वयंभुदेवः पथि 42 गच्छन्महारवीमाप्तवान् । इतश्च दिनकरोऽप्यस्तरो रजनि ।
42 4)। गोती . 5) भगवान् for भवान्. 6) , “सोमाभ्यां प्राभातिक. 7) यौवनेन ॥ यौवतेन for युवता जाने )। om. पुण्डरीकः 19) lus a margis. gloss on द्विजपती And वस्जाल in this way: अर्थातरं द्विजपतो तस्तमिते सति वसु किरण जाल विलयं गच्छति । ) ॥ समुत्तुंगापि. 26) ॥'मानस: 33) 'न घटिता. 4) इति दिनकरो
24